SKIATHOS Ο καιρός σήμερα

Χαρακτηρισμοί οίνου από τον Παπαδιαμάντη | γράφει ο Γιώργος Σανιδάς

2024-02-12 20:35:17
Χαρακτηρισμοί οίνου από τον Παπαδιαμάντη | γράφει ο Γιώργος Σανιδάς

O Παπαδιαμάντης, φύση ασκητική, υπήρξε εξαιρετικά εγκρατής και λιτοδίαιτος, του έφταναν για να δειπνήσει μόλις λίγες ελιές και μια αχνιστή φασολάδα. Νήστευε κάθε Τετάρτη και Παρασκευή καθ’ όλο το χρόνο  και κατά τη διάρκεια  όλων των νηστειών  . Εν τούτοις, συχνάζοντας μόνιμα στα καπηλειά και τις μπακαλοταβέρνες των Αθηνών,  όπου «ἐπωλεῖτο ἡ εὐθυμίαν» («Αἱ Ἀθῆναι ὡς ἀνατολικὴ πόλις»), και της Σκιάθου,  γνώριζε όλα τα εκλεκτά ορεκτικά και τα εδέσματα που συνόδευαν το κρασί ή τη ρακί και τα τιμούσε δεόντως όταν τα έβρισκε στο τραπέζι του γι’ αυτό και τα τίμησε κατ’ επανάληψη και στο έργο του.

Όπως γράφει ολόσωστα ο Η. Παπαδημητρακόπουλος στα «Γκιουβέτσια και άλλα στον Παπαδιαμάντη»:

«Άγρια λάχανα, τυρόπιττες, περσικό πιλάφι, σούβλες, νεφραμιές, γουρουνοπούλες, χοιρίδιον παραγεμιστόν, σπληνάντερα, κοκορέτσι (ως προφταστήρια, ή ψυχόσιαγμα...), χέλι ψητόν μετά φύλλων δάφνης στη σούβλα, τρυφερά ερίφια, κρίταμα, αρμυρήθραι, τουλουμοτύρια, εχίνοι και οστρείδια, αστακοί μαγειρευτοί με μάραθα, πετροκάβουρα, παγούρια εύχυμα, κογχύλια, γωβιοί, λάχανα θαλασσινά, μοσχάτος οίνος, μαστίχαι, ρούμι, ρακή, μπακλαβάδες, τρίγωνα, χαμαλιά, τηγανίτες, φουσκάκια, πετμέζι, ξηρά σύκα, και τόσα άλλα χάδια της κοιλιάς, πάνε και έρχονται στις σελίδες των μυθιστοριών του.»

Μα κι ο τριτοξάδελφός του και συνοδοιπόρος του Αλέξανδρος  Μωραϊτίδης παρότι δεν σύχναζε σε ανάλογα  στέκια, λιγουρευόταν συχνά τις αλμυρές λιχουδιές του τόπου καταγωγής του και έγραφε τακτικά στην ανεψιά του Αρετή να πει στην αδελφή του Κυριακούλα να στείλει καμιά μυζήθρα και κανένα ξηρό χταπόδι γιατί είχε βαρεθεί τα όσπρια. 

Εν προκειμένω όμως θα περιοριστούμε μόνο στις παπαδιαμαντικές αναφορές για τον οίνο γιατί νομίζουμε πως είναι υπερ’ αρκετές  ν’ αποδώσουν την πανδαισία των οινοποτών που γνωρίζουν να πίνουν χωρίς να τους πίνει, όπως ο ίδιος.

Ο Παπαδιαμάντης λοιπόν στο έργο του, εκτός των συνοδευτικών εδεσμάτων,  αναφέρεται συχνά εις τον  «καλόν», τον «εξαίρετον», τον  «γενναῖον», τον « ἡδονικὸν», τον  «ἡδύγευστον», τον  «εὐῶδη»,  τον «ἄδολον», τον  «γνήσιον» « οἶνον τῆς  ἀγαθότητος» , «τῆς παρηγοριᾶς» και « τῆς «κατανύξεως», στον «πυρόξανθο ἀνθοσμία»,  στο « μπροῦσκο μαῦρο τοῦ τόπου ἢ καὶ στον  μοσχᾶτο καὶ τόν ροδίτη» ή «στον  ξανθόν  ὀνειρώδη ποταμόν ρητινίτη οίνον» (ρετσίνα) . Κυρίως όμως απολαμβάνει στο νησί του το τοπικό «θεσπέσιον νέκταρ ποὺ πίνουν οἱ Ὀλύμπιοι Θεοί….Εἶναι τὸ θαυμάσιον καὶ μοναδικὸν εἰς τὸ Αἰγαῖον μοσχᾶτον τῆς Σκιάθου, τὸ καλούμενον καὶ Ἀλυπιακόν, ἐπειδὴ καταργεῖ ὅλας τὰς λύπας...»*

 

*περισσότερα στο βιβλίο «ΑΛΥΠΙΑΚΟΣ ΟΙΝΟΣ»