• Της Χριστίνας Κουσουνή

Παρά τα ρεκόρ αφίξεων που σπάνε το ένα μετά το άλλο, η τουριστική σεζόν του 2025 αποκάλυψε το πιο αδύναμο σημείο της ελληνικής εστίασης: οι καταναλωτές, Έλληνες και ξένοι, γύρισαν την πλάτη στα εστιατόρια και στράφηκαν σε οικονομικότερες επιλογές, από σούπερ μάρκετ και φούρνους μέχρι take away ποτά. Το αποτέλεσμα; Μειωμένοι τζίροι, πίεση στις επιχειρήσεις και έντονος προβληματισμός για το μέλλον του κλάδου.

Το φετινό καλοκαίρι έφερε στην επιφάνεια μια νέα πραγματικότητα για την ελληνική εστίαση. Παρά τον υψηλό αριθμό επισκεπτών, η κατανάλωση περιορίστηκε αισθητά, με τους ταξιδιώτες να προτιμούν γεύματα χαμηλότερου κόστους και να αξιοποιούν τις κουζίνες των καταλυμάτων τους αντί να βγαίνουν για φαγητό. Η εικόνα αυτή αποτυπώθηκε και στα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, που δείχνουν πτώση του τζίρου στον κλάδο κατά 4,75% στο πρώτο εξάμηνο του 2025 σε σχέση με πέρυσι.

Η μετατόπιση της ζήτησης προς το «ράφι» και το «σπίτι» αποδίδεται σε πολλούς παράγοντες: στις υψηλές τιμές σε καφέ και εστιατόρια δημοφιλών προορισμών, στην άνοδο του κόστους ζωής, αλλά και στη νοοτροπία ενός νέου τουριστικού μοντέλου που βάζει την οικονομία πάνω από την εμπειρία. Σημαντικό κομμάτι των επισκεπτών προμηθεύεται έτοιμα γεύματα ή τρόφιμα από σούπερ μάρκετ και φούρνους, ενώ τα ράφια των κάβων και των καταστημάτων take away κερδίζουν ολοένα και περισσότερους πελάτες.

Όπως επισημαίνει στο Tornos News ο Τάσος Γιατράς, Πρόεδρος Συλλόγου Καταστηματαρχών Εστίασης και Αναψυχής Νομού Αχαΐας (ΣΚΕΑΝΑ), «η φετινή σεζόν λειτούργησε σαν καμπανάκι κινδύνου. Για χρόνια εφησυχαστήκαμε με τα ρεκόρ αφίξεων, αγνοώντας την ουσία: την ποιότητα της εμπειρίας. Σήμερα βλέπουμε τις συνέπειες – μειωμένη κατανάλωση, αυξημένα λειτουργικά κόστη και υπηρεσίες που συχνά δεν ανταποκρίνονται στις προσδοκίες». Ο ίδιος τονίζει πως η έλλειψη καταρτισμένου προσωπικού οξύνθηκε την τελευταία διετία, με αποτέλεσμα πολλά καταστήματα να δουλεύουν με περιορισμένη δυναμικότητα και χαμηλότερη ποιότητα.

Οι συγκρίσεις με γειτονικές χώρες, προσθέτει ο κ. Γιατράς, αναδεικνύουν τα διαρθρωτικά μειονεκτήματα της Ελλάδας: υψηλότερο εργασιακό κόστος, λιγότερο ανταγωνιστικούς συντελεστές ΦΠΑ, αλλά και απουσία κεντρικού σχεδιασμού για το τουριστικό προϊόν. «Δεν είναι δυνατόν η εστίαση να μην υπάγεται καν στο Υπουργείο Τουρισμού, όταν αποτελεί βασικό κομμάτι της εμπειρίας του επισκέπτη», σημειώνει χαρακτηριστικά.

Παρά τις δυσκολίες, οι μεγάλες αλυσίδες λιανικής συνεχίζουν να καταγράφουν ανοδικούς ρυθμούς, ειδικά στα νησιά όπου οι τουρίστες αναζητούν πιο προσιτές λύσεις. Έτσι, ενώ το σούπερ μάρκετ παραμένει «πρωταγωνιστής» της κατανάλωσης, οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις εστίασης παλεύουν να επιβιώσουν σε ένα περιβάλλον χωρίς στρατηγικό σχεδιασμό.

Η φετινή εικόνα, όπως παραδέχονται επιχειρηματίες του χώρου, δείχνει ότι αν δεν υπάρξουν γενναίες παρεμβάσεις, από την αναβάθμιση της εκπαίδευσης των εργαζομένων μέχρι τον εξορθολογισμό της φορολογίας, η Ελλάδα θα συνεχίσει να μετρά αφίξεις, αλλά θα χάνει σε αυτό που πραγματικά μετρά, στην αξία και την ποιότητα της τουριστικής εμπειρίας.