Η σκηνή αυτή μπορεί να μοιάζει βγαλμένη από ταινία επιστημονικής φαντασίας για τον 85 χρονών παππού μου, όμως για μένα αποτελεί καθημερινότητα. Χωρίς να κοιτάξω χάρτες και οθόνες, χωρίς καν να πατήσω κάποιο κουμπί, ζητάω από το τηλέφωνό μου - και, συνεπώς, από το αυτοκίνητό μου - να με γυρίσουν σπίτι. Η φωνή από τα ηχεία αναλαμβάνει τον ρόλο του συνοδηγού και μέσα σε δευτερόλεπτα έχει επιλεγεί η συντομότερη διαδρομή.

Είναι μια μικρή στιγμή, χωρίς σημασία για μένα, κάτι που πλέον κάνω ασυναίσθητα. Κι όμως αντιπροσωπεύει κάτι μεγαλύτερο: οι ψηφιακοί βοηθοί δεν είναι πια φουτουριστικά γκάτζετ, αλλά μέρος της καθημερινότητάς μου.

1. Ο συνοδηγός που ακούει

Στα αυτοκίνητα, τα συστήματα αυτά δεν θεωρούνται πλέον “αξεσουάρ πολυτελείας”. Με φωνητικές εντολές για πλοήγηση, μουσική ή ακόμα και για έλεγχο της καμπίνας, η προσοχή μας δεν αποσπάται δευτερόλεπτο, κάτι που μεταφράζεται όχι μόνο σε ευκολία αλλά και σε ασφάλεια: το τιμόνι μένει σταθερά στα χέρια μας όσο οι πληροφορίες φτάνουν στα αυτιά μας.

Αν νιώθεις ότι ήρθε η στιγμή να δοκιμάσεις κι εσύ ένα πιο σύγχρονο αυτοκίνητο για να επωφεληθείς από τα συστήματα υποβοήθησης οδηγού (ADAS), το ενσωματωμένο infotainment και, φυσικά, έναν ψηφιακό βοηθό, το audi leasing ίσως είναι η λύση που θα σε βολέψει περισσότερο.

2. Ο μπάτλερ που δεν κοιμάται

Στο σπίτι, οι ψηφιακοί βοηθοί έχουν γίνει σχεδόν αόρατοι. Φωνές που ρυθμίζουν θερμοστάτες, κατεβάζουν ρολά, προγραμματίζουν ξυπνητήρια. Για πολλές οικογένειες, ο βοηθός είναι αυτός που βάζει τάξη σε μικρές καθημερινές δουλειές: πώς είσαι σίγουρος/η ότι δεν θα κάψεις το φαγητό; Η εντολή “Alexa, βάλε υπενθύμιση σε μισή ώρα” κλείνει το θέμα. Πρόσφατα είδα και σκυλάκι που, πατώντας ένα κουμπί, ενεργοποιούσε μέσω του Echo Dot τη δική του Spotify playlist για να ακούει μουσική όσο ήταν μόνο στο σπίτι.

3. Οι αγορές χωρίς λίστα

Η εμπορική διάσταση είναι ίσως η πιο… ύπουλη. Όταν ζητάμε από έναν βοηθό να παραγγείλει χαρτί κουζίνας ή να προτείνει ένα καινούριο προϊόν, εκείνος δεν μας παρουσιάζει όλο το φάσμα των επιλογών. Φιλτράρει, προτείνει, επαναλαμβάνει προηγούμενες προτιμήσεις. Έτσι, χωρίς να το συνειδητοποιούμε, το ποιος έχει τον έλεγχο της αγοράς αλλάζει. Δεν είναι μόνο το τι θέλουμε - είναι και το τι μας σερβίρεται ή τι νομίζει ο αλγόριθμος ότι θέλουμε.

4. Ο υπάλληλος που δεν παίρνει άδεια

Στη δουλειά αλλά και στο πανεπιστήμιο, οι ψηφιακοί βοηθοί παίζουν τον ρόλο του προσωπικού γραμματέα: μπορούν να μας βοηθήσουν με τη σύνταξη emails ή τη γρήγορη μετάφραση κειμένων, με τη διαχείριση του ημερολογίου μας, ακόμα και με την παραγωγικότητά μας.

Οι εργαζόμενοι αρχίζουν να συνηθίζουν σε μια διαρκή διαθεσιμότητα: μια φωνή που αναλαμβάνει μικρές εργασίες στο παρασκήνιο. Αυτό αλλάζει τις προσδοκίες όχι μόνο για την ταχύτητα, αλλά και για τον τρόπο που οργανώνουμε τον χρόνο μας.

5. Ο φίλος που δεν είναι άνθρωπος

Και δεν μιλάμε για κάποιο σκυλάκι προφανώς! Σήμερα βλέπουμε μια πιο… παράξενη διάσταση του θέματος: τις σχέσεις. Κάποιοι αστειεύονται με τον βοηθό, άλλοι τον κατσαδιάζουν όταν δεν καταλαβαίνει. Παιδιά συχνά του μιλούν σαν να ήταν παιχνίδι. Η ταινία “Her” πάει τη σχέση αυτή ακόμα πιο μακριά. Αυτό δείχνει ότι συχνά αντιλαμβανόμαστε τους digital assistants σαν “παρουσίες” με τις οποίες αναπτύσσουμε μια μορφή αλληλεπίδρασης. Το όριο ανάμεσα σε μηχανή και συνομιλητή θολώνει.

Πού βρισκόμαστε σήμερα λοιπόν; Είναι οι ψηφιακοί βοηθοί ένα “ωραίο κόλπο” για να κάνω τα φώτα μου ροζ όσο βλέπω Barbie με την κόρη μου ή είναι πια ένα καθημερινό υπόβαθρο χωρίς το οποίο… δυσκολεύομαι να ζήσω;

Μας εξυπηρετούν, μας διευκολύνουν, μερικές φορές μας κατευθύνουν. Το ερώτημα δεν είναι μόνο τι μπορούν να κάνουν, αλλά πώς αλλάζει εμάς η συνεχής παρουσία τους. Ζούμε πλέον σε έναν κόσμο όπου η τεχνολογία δεν μας μιλά μόνο, αλλά μας ακούει, μας μαθαίνει και γίνεται η ηχώ της καθημερινότητάς μας. Περιμένουμε να δούμε με αγωνία τι μέλλει γενέσθαι.