SKIATHOS Ο καιρός σήμερα

Σπουδαία αρχαιολογικά ευρήματα μυκηναϊκής εποχής στα Παλαιά Βόλου

2022-08-22 09:12:35
Ένα ολόχρυσο δισκάριο και μια κανάτα με περίτεχνη διακόσμηση, αποκαλύφθηκαν σε αρχοντικό της μυκηναϊκής εποχής στα Παλαιά του Βόλου. Ήταν ένα λιθόκτιστο σπίτι, που ξεχώριζε από τα υπόλοιπα στη γειτονιά των Παλαιών του Βόλου, γύρω στα 1700-1600 π.Χ. Μια εύπορη οικογένεια κατοικούσε αυτό, διάγοντας πολυτελή βίο, έχοντας στην κατοχή της σπάνια και ακριβά για την εποχή αντικείμενα. Η ιδιοκτήτρια, μια καλόγουστη Μυκηναία υποδεχόταν τους καλεσμένους και σέρβιρε φρούτα και καρπούς πάνω σε έναν ολόχρυσο δίσκο. Μια μεγάλη καταστροφή, πιθανόν πυρκαγιά, ισοπέδωσε το αρχοντικό μαζί και τα υπόλοιπα σπίτια του οικισμού στα Παλαιά και οι κάτοικοί του το εγκατέλειψαν - αν σώθηκαν - αφήνοντας όλα τα υπάρχοντά τους πίσω. Δυο αιώνες αργότερα ένα νέο αρχοντικό ορθώθηκε στο ίδιο σημείο, πιθανόν μάλιστα να αποτελούσε την κατοικία του βασιλιά της μυκηναϊκής περιόδου. Αιώνες μετά η αρχαιολογική σκαπάνη ξέθαψε από τη λήθη το αρχοντικό, λείψανα του οποίου σήμερα είναι ορατά στη δυτική πλαγιά του λόφου του Κάστρου των Παλαιών, απέναντι από τις αθλητικές εγκαταστάσεις του Μαγνησιακού  κι έφερε στο φως σπουδαία ευρήματα.   Πάνω στο πήλινο δάπεδό του βρέθηκαν τμήματα ωμών πλίνθων, υπολείμματα καμένων ξύλων, λίθινα εργαλεία και αντικείμενα υφαντουργίας, διατροφικά κατάλοιπα χερσαίων ζώων και μαλακίων και μεγάλη ποσότητα σπασμένων αγγείων. Πρόκειται για αντικείμενα του νοικοκυριού του σπιτιού που σχετίζονται με τις καθημερινές ασχολίες των ανθρώπων, όπως πιάτα και ποτήρια, κουτάλες, μεγάλα πιθάρια και μαγειρικά σκεύη. Κι εκεί, ανάμεσα σε όγκους χωμάτων, ένας χρυσός δίσκος βγήκε φως για να συστήσει την πλούσια Μυκηναία που την κρατούσε στα χέρια της και εντυπωσίαζε τους καλεσμένους της. Σύμφωνα με τους αρχαιολόγους είναι εύρημα μοναδικό, καθώς δε φαίνεται να υπάρχει παρόμοιο σε άλλα οικιστικά σύνολα της περιόδου αυτής στον ελλαδικό χώρο. Το χρυσό δισκάριο ήταν στο δάπεδο του δωματίου, όπου βρέθηκαν και τα υπολείμματα καμένου ξύλινου κιβωτίου, αλλά και ένα τμήμα χρυσού ελάσματος με έκτυπη διακόσμηση. Ο χρυσός δίσκος πιθανόν να κατασκευάστηκε από ντόπιους τεχνίτες, οι οποίοι είχαν αποκτήσει υψηλή τεχνογνωσία στο πέρασμα των αιώνων, δεν αποκλείεται πάντως και το ενδεχόμενο να προέρχεται από κάποιο άλλο εργαστήριο της νότιας Ελλάδας ή του Αιγαίου. Όπως αναφέρει στη Voria, η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Μαγνησίας, Ανθή Μπάτζιου, "η παρουσία του σπάνιου αυτού αντικειμένου στην οικοσκευή του σπιτιού του 17ου αιώνα π.Χ., σε συνδυασμό με τα εισαγόμενα αγγεία που εισρέουν στον οικισμό των Παλαιών και βρίσκονται ψηλά στις προτιμήσεις των κατοίκων, δείχνει κατοίκηση υψηλού βιοτικού επιπέδου". Στο ίδιο αρχοντικό βρέθηκε και ένα ιδιαίτερο αγγείο, το οποίο συνέβαλε σημαντικά στην ασφαλέστερη χρονολόγηση του υπόλοιπου συνόλου. Πρόκειται για μία πρόχους, μία κανάτα δηλαδή, με πολύχρωμη διακόσμηση.   Το σχήμα τύπου αυτού της κανάτας είναι ιδιαίτερα σπάνιο στην Ηπειρωτική Ελλάδα και πιθανότατα μιμείται κυκλαδίτικα πρότυπα, ενώ η διακόσμηση αναδεικνύει ως πιθανή προέλευση ένα κεραμικό εργαστήριο από τη Βοιωτία. Αγγεία που προέρχονται από απομακρυσμένες περιοχές, όπως την Πελοπόννησο, την Κρήτη ή ακόμη και την Ιταλία, έχουν βρεθεί και σε άλλα σπίτια του οικισμού. Άρα συμπεραίνεται, ότι τα Παλαιά του Βόλου ήταν ένα δραστήριο εμπορικό κέντρο σε μια κομβική για την περιοχή τοποθεσία, με στενές επαφές τόσο με τους θεσσαλικούς οικισμούς, όσο και με άλλες περιοχές του ελλαδικού χώρου και της Μεσογείου. Η ακμή του οικισμού συνεχίστηκε και κατά τους επόμενους δύο αιώνες, όπως μαρτυρούν τα ανασκαφικά δεδομένα τόσο από οικιστικά κατάλοιπα όσο κυρίως από το εκτεταμένο νεκροταφείο της Νέας Ιωνίας με τους 50 κιβωτιόσχημους τάφους, μεταξύ των οποίων ξεχωρίζουν τρεις «τάφοι πολεμιστών», καθώς και πολλοί άλλοι με πλούσια κτερίσματα. Κατά τις ώριμες φάσεις της μυκηναϊκής περιόδου (14ος-13ος αι. π.Χ.), τα Παλαιά διατήρησαν την ισχύ τους και διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στα πολιτικά, κοινωνικά και οικονομικά δρώμενα της περιοχής της Ιωλκού, μαζί με τους άλλους δύο οικισμούς στο Διμήνι και στα Πευκάκια. Ο προϊστορικός οικισμός στο λόφο του Κάστρου των Παλαιών, ο οποίος κατοικείται αδιάλειπτα από την 3η χιλιετία π.Χ.  έως και σήμερα, αποτελεί τμήμα ενός ευρύτερου αρχαιολογικού χώρου και ιστορικού τόπου στην καρδιά της πόλης. Σύμφωνα με την κ. Μπάτζιου "η μελέτη τόσο του οικισμού, όσο και του νεκροταφείου της πρώιμης μυκηναϊκής εποχής θα δώσουν νέα στοιχεία για την κατοίκηση στην περιοχή εκείνη την εποχή". * Οι φωτογραφίες είναι της Εφορείας Αρχαιοτήτων Μαγνησίας Πηγή: voria.gr