SKIATHOS Ο καιρός σήμερα

Η ΓΛΩΣΣΑ ΣΚΟΠΕΛΟΥ ΩΣ ΕΒΡΑΪΚΟ ΚΑΤΑΦΥΓΙΟ // του Γιώργου Σανιδά

2020-02-06 21:04:39
Στα χρόνια της Κατοχής πρόεδρος της Κοινότητας Γλώσσας Σκοπέλου ήταν ο Γιώργος Μιτζελιώτης που ασχολούταν παράλληλα με την παραγωγή λαδιού στο νησί για να επιβιώσει με τη φαμίλια του μέσα στην μεγάλη φτώχεια. Έτσι γνώρισε την οικογένεια Λεόν που διατηρούσε εργοστάσιο σαπουνιού στη Θεσσαλονίκη για την παρασκευή του οποίου πρώτη ύλη είναι το ελαιόλαδο. Όταν το 1943 ξεκίνησαν οι απελάσεις των Εβραίων στη Θεσσαλονίκη, οι Λεόν ζήτησαν τη βοήθεια του Μιτζελιώτη για ν’ αποδράσουν από την πόλη καθώς οσμίζονταν το τι θα επακολουθήσει για την εβραϊκή κοινότητα. Ο Μιτζελιώτης τότε έκανε τα πάντα για να τους φέρει στο νησί παρότι το είχαν καταλάβει και αλώνιζαν οι Γερμανοί. Τον Οκτώβρη του 1943 κατέφθασαν με το καΐκι του καπετάν Σταμάτη Σκιαθίτη τα πρώτα μέλη της οικογένειας. Μαζί τους ο Σολομών Μόλχο, εγγονός του Ισαάκ που το 1888 ίδρυσε το ιστορικότερο βιβλιοπωλείο της πόλης ταυτίζοντας την πορεία του με την πολυπολιτισμική, πολυθρησκευτική και πολυεθνική Θεσσαλονίκη. Με την άφιξή τους στη Γλώσσα, αναλαμβάνουν δράση η Μαγδαληνή, σύζυγος του Προέδρου και ο αδελφός της Στέφανος Κορφιάτης μαζί με τη γυναίκα του, επίσης Μαγδαληνή που κρύβουν σε καλύβια τους φυγάδες. Όλοι οι κάτοικοι γνωρίζουν τους αφιχθέντες μα σιωπούν! Ο Πρόεδρος δεν σταμάτησε εκεί. Το Σεπτέμβριο της ίδιας χρονιάς, φέρνει στο νησί από την Εύβοια και τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας που ζούσαν στην Αθήνα και κινδύνευαν μετά την ανακωχή των Ιταλών, όταν η πρωτεύουσα πέρασε στα χέρια των Γερμανών. Συνολικά 14 άτομα θα βρουν καταφύγιο και άσυλο επί 18 ολόκληρους μήνες και θα σωθούν τελικά, στην ηρωική Σκόπελο. Οι: Ισαάκ Λεών, Ενριέττα Λεών, Ζαλ Λεών, Μπέρτα Ματαθία, Μωρίς Λεών, Ηλίας Κοέν, Ιωάννα Κοέν, Γιουδά και Βικτώρια Λεών, Νίνα Καμχή, Νίκος Λεών, Σολομών Μόλχο, Σαρίνα Σαλτιέλ και Ισσάκ Ρούσο. Για τον Μόλχο ειδικά, που θα συνεχίσει τη λειτουργία του βιβλιοπωλείου και μετά την απελευθέρωση, αφηγείται στη ‘’Θεσσαλία’’ (10-02-2013) ο απόγονος του Στέφανου, Χρήστος Κορφιάτης: «Εκείνος ήξερε Γερμανικά. Όλοι ήταν μορφωμένοι, ήξεραν πολλές γλώσσες. Εμείς τότε φτιάχναμε μαχαίρια σκοπελίτικα και σκαλίζαμε διάφορα στιχάκια επάνω τους. Ο Μόλχο τα έγραφε στα Γερμανικά και τα πουλούσαμε στους Γερμανούς. «Αχ και να ξέρατε…» έλεγα από μέσα μου!» Κι ένας επίλογος αντάξιος της ασύγκριτης ελληνικής και δη της Σκοπελίτικης φιλοξενίας: Διηγείται ο Ζακ Λεών (εφ. Σποράδες 6/2/2014), αδελφός του Μωρίς που πήγε στο νησί και συνάντησε την 95χρονη Μαγδαληνή Μιτζελιώτη στο σπίτι της: «η Μαγδαληνή μου πρόσφερε δροσερό νερό κι έσκυψε, σύμφωνα με το έθιμο που είχαν στο νησί για τους ξένους, να μου πλύνει τα πόδια…»