Στιγμές φευγαλέες, που όμως φωλιάζουν για πάντα στα μάτια για να φτάσουν ως την ψυχή, αυτές που σε κάνουν να σαλπάρεις ξανά και ξανά, να μην ανταλλάξεις ποτέ και με τίποτα το καλοκαίρι του Αιγαίου. Πίσω από τα τουριστικά φεγγάρια, το ελληνικό καλοκαίρι θέλει πολλά, ψιθυριστά να σου πει, μακριά από τη συνάφεια των πολλών. Αυτά που περισσότερο αξίζει να ακούσεις.

Σύρος
Η διαδρομή από την Ερμούπολη ως το μισοερειπωμένο χωριό του Σαν Μιχάλη στη Σύρο θα σε γυρίσει σ’ αυτό το ανέγγιχτο που ήταν κάποτε οι Κυκλάδες. Η γαλήνη των άγονων βουνών, πριν ο Θεός ανακαλύψει τη χλωρίδα, οι σελίδες του Τάσου Αθανασιάδη και όλα τα ποιήματα του Ελύτη μαζί. Το πέλαγος δεξιά, το πέλαγος αριστερά. Στη μέση το νησί, μια λωρίδα απέναντι στον κόκκινο ήλιο που δύει ή κάτω από τη φωσφορούχα πανσέληνο. Ούτε δέκα σπίτια. Τα μισά, ερείπια κάλλους ανείπωτου, πνιγμένα στις αγριοσυκιές. Δυo τρία, με δροσερές ανθισμένες αυλές, κατοικούνται ακόμη. Στην κορφή, ολόλευκος και καθολικός ο Σαν Μιχάλης, ξωκκλήσι σε κουκλίστικες διαστάσεις.

Μετά το Εμπορειό, η Νίσυρος αλλάζει δραματικά, σαν ξαφνικά ένα κομμάτι της Σελήνης να ήρθε επίσκεψη στη γη. Κάτω από το ανελέητο φως, προβάλλει μέσα σ’ όλους τους τόνους της ώχρας ο κρατήρας του ηφαιστείου. Ο Στέφανος. Καθώς κατηφορίζεις την κοιλάδα, από τα παράθυρα του αυτοκινήτου εισχωρεί η μυρωδιά του θειαφιού, ίδιου θειαφιού που έχει χρωματίσει με υπέροχα φαιά και κίτρινα χρώματα τις φαλακρές πλαγιές ολόγυρα. Όσο κατεβαίνεις, η θερμοκρασία ανεβαίνει, η μυρωδιά του θειαφιού γίνεται υπνωτιστική, ζαλιστική. Το έδαφος στον κρατήρα καίει. Από τις οπές του αναδύονται δύσοσμα καυτά αέρια. Η πρώτη γνωριμία με τα αθέατα έγκατα του πλανήτη. Η πρώτη συνομιλία με το μυστήριο. Ατμός, υδρόθειο, διοξείδιο του άνθρακα. Από πάνω, πυρωμένος ήλιος.

Ηράκλειο
Από το φαράγγι του Χα, θα κλείσεις στη ματιά σου όλο τον νομό του Ηρακλείου, από την κορυφή του μινωικού ιερού του Γιούχτα, πριν κατακτήσεις το σεληνιακό τοπίο των Αστερουσίων, ανάμεσα στη νότια θάλασσα και τη Μεσαρά. Εκεί όπου άλλοτε κατοικούσε ο Τάλως και τώρα ό,τι έχει απομείνει από την Κρήτη του Καζαντζάκη – γυμνό, άγριο τοπίο, πέτρα, τροχιές γυπαετών. Κάτω βαθιά το πέλαγο ή κάπως σαν να επισκέπτεσαι το σπίτι του Θεού. Στη διαδρομή, μια στάση στη σπηλιά του Γιάννη στην Κυπάρισσο, την πιο παράξενη ταβέρνα της χώρας. Στο πατρικό του, που είναι σκαμμένο στον βράχο, κάτω από το φως των κεριών, ο Αγριόγιαννος θα παίζει τη λύρα του, όσο στη σόμπα τηγανίζονται οι νοστιμότερες τηγανητές πατάτες και σιγοψήνεται το δικό του κουνέλι. Από αυτό το ταξίδι δεν θα γυρίσεις ποτέ ο ίδιος. 

Καστελλόριζο
Την παραμονή του Δεκαπενταύγουστου, το εκκλησάκι πάνω από το αεροδρόμιο του Καστελλόριζου γιορτάζει με ολονύχτιο γλέντι, για τους λίγους πιστούς που μπαίνουν στον κόπο να κάνουν τη μαγική διαδρομή με τα πόδια, σε ένα ονειρικό ηλιοβασίλεμα που ενώνει τα ερείπια του αρχαίου ναού, τον χριστιανισμό, τη θέα της Τουρκίας και τα νησιά της μαζί με το απέραντο γαλάζιο. Μετά τη λειτουργία στο φως των κεριών, τσιμπούσι με τοπικό αρνί γεμιστό, σπιτικά ντολμαδάκια και χίλιες λιχουδιές από τις κυρίες του χωριού. Χοροί με ηχητική υπόκρουση το τρανζίστορ και ύστερα η πορεία μέσα στη νύχτα της επιστροφής με τον φακό του ιερέα να δείχνει τον δρόμο.

Σέριφος
Να δεις το αυγουστιάτικο φεγγάρι και τον ήλιο να δύει από τον παλιό δρόμο των μεταλλείων στη Σέριφο. Μια κατάδυση στην ξεχασμένη πια μεταλλευτική ιστορία της «Σιδηράς Κυρίας» –όνομα που πήρε χάρη στα κοιτάσματα σιδήρου– και που έσβησε κάπου στη δεκαετία του ’60. Το απόκοσμο βιομηχανικό τοπίο με ό,τι έχει απομείνει από τη μεταλλευτική εταιρεία Σέριφος-Σπηλιαζέζα, ένα ζωντανό μουσείο με το τύπου Τσίλερ νεοκλασικό, τα σκουριασμένα βαγονέτα, τις ράγες και το πέτρινο χωριό των εργατών, πλάι στο κύμα. 

Σαντορίνη
Αυτή τη Σαντορίνη δεν την είχες φανταστεί, στο σεληνιακό μονοπάτι της Νέας και της Παλιάς Καμένης. Τοπίο σκληρό, σκοτεινό, από παγωμένη λάβα, ουρανό και γαλάζιο του Αιγαίου, μια πορεία που θα σε γυρίσει στο μυστήριο της έκρηξης, νιώθοντας κάτω απ’ τα πόδια σου τη διαδρομή της. Τη Σαντορίνη τη νιώθεις στον κρατήρα του Αγίου Γεωργίου, όταν μυρίσεις το θειάφι και αισθανθείς την καυτή γη κάτω απ’ τα πόδια σου, πλάι στους υδρατμούς που ξεχύνονται από τα σωθικά της γης. Μετά, να πας στο Ακρωτήρι, που η μαγεία του ξεκινά από τη διαδρομή, καθώς ο πολιτισμός σταδιακά δίνει τη θέση του στη σιωπή και τη γαλήνη, μέχρι να περπατήσεις στα χνάρια του προϊστορικού οικισμού, πάνω στην κόψη του γκρεμού, πατώντας τα πόδια σου στην πιο σημαντική αρχαιολογική ανακάλυψη της Ανατολικής Μεσογείου.

Αλόννησος
Όλη η βόρεια ακτή της Αλοννήσου κρύβει μοναχικές παραλίες με φωκοσπηλιές, αλλά το απόλυτο όνειρο κρύβεται στα ερημονήσια, την Κυρα-Παναγιά, τα Σκάτζουρα, τους Αδελφούς, την Ψαθούρα, τα Γιούρα και το Πιπέρι, εδώ που οι ντόπιοι ιστιοπλόοι ρίχνουν άγκυρα για ολόκληρο το καλοκαίρι. Το πρώτο προστατευμένο και εντελώς τιρκουάζ Θαλάσσιο Πάρκο της Ελλάδας, καταφύγιο της φώκιας Μονάχους-Μονάχους, είναι ένας από τους τελευταίους απείραχτους, θαλασσινούς παραδείσους του πλανήτη: περίπατοι, ναυάγια, καταδύσεις, θαλασσοπούλια, η ζωή μακριά απ’ τον πολιτισμό, στα χέρια της Φύσης. 

Τα 300 σκαλοπάτια που θα σε ανεβάσουν στην Παναγία τη Χοζοβιώτισσα είναι μια μεταφυσική βουτιά στο λευκό. Όσο ανηφορίζεις, το βλέμμα σου αναγνωρίζει μόνο το άσπρο, μέχρι να γίνει ήλιος, να βλέπει τον κόσμο διάπυρο. Επιστρέφοντας στα γήινα, στην υγρή δροσιά της υποδοχής του μοναστηριού, ο αμφιβληστροειδής επιστρέφει σ’ ένα απόλυτο σκοτάδι, για να ξαναρυθμιστεί, με έναν ελληνικό και ένα λουκούμι, στο ανθρώπινο καλειδοσκόπιο.

ΠΑΤΜΟΣ

Η πιο ιερή-Αποκάλυψη-Παλαιά Διαθήκη εμπειρία της Πάτμου, μια εκδρομούλα στο Λιβάδι των Καλογέρων. Να περπατήσεις στο έρημο ψαρολίμανο, την παραλία, το παλιό μετόχι με τα γελάδια και τους δροσερούς κήπους του και να καταλήξεις στην πιο σουρεάλ καντίνα της επικράτειας. Η κυρία Κατερίνα θα σου ψήσει χταποδάκι, λουκάνικο, αβγά με πατάτες – η σαλάτα με τα δικά της λαχανικά. Η πιο πρωτόπλαστη, καλτ άποψη για μια ελληνικότητα, με φόντο τα απανταχού γύρω σου αναρτημένα έργα τέχνης στα πιο φοβ χρώματα μιας ναϊφ ζωγραφικής. Η τυρόπιτα το ξημέρωμα στη Χώρα της Πάτμου μετά από ξέφρενο ολονύχτιο πάρτι στην πλατεία διακτινισμός από τον πλανήτη των Pet Shop Boys στη γλυκιά, σχεδόν ουδέτερη, ψωμένια και μυζηθρένια δωδεκανήσια πραγματικότητα.

Ρόδος
Κάτω, στις Πεταλούδες της Ρόδου, ο τουρισμός βουίζει. Τις αφήνεις πίσω και ανηφορίζεις 20 λεπτά κάθαρσης, ως τη Μονή της Καλόπετρας. Θέα κορυφής απολύτως μαγική, στο απέραντο γαλάζιο, στο βαθυπράσινο της κοιλάδας των Πεταλούδων, στη Σύμη και τα βουνά της Μικράς Ασίας. Αυτό το μοναστήρι, που έχτισε ο Αλέξανδρος Υψηλάντης έπειτα από ένα θαύμα που τον έσωσε από ναυάγιο, δεν συγκινεί τους πολλούς. Ο φύλακας θα σου ψήσει καφεδάκι. Οι ιστορίες του με θέα το απέραντο αγνάντιο θα σου ψιθυρίσουν την αέρινη σιωπή της ασύλητης Ρόδου. Η παραλία, που οι μισοί την ονομάζουν από το όνομα του ενός αγίου κι οι άλλοι μισοί από του άλλου, με αποτέλεσμα να την ψάξεις σαν παραλία του Αγίου Παύλου ή Γεωργίου, καθώς εκεί κοντά στεγάζεται σε ξεχωριστά ξωκκλήσια η χάρη των αγίων, είναι μια από τις πιο όμορφες της Ελλάδας. Αχανής, τροπική αμμουδιά στα αριστερά κι ένα μικρό, πιο κόζι κολπάκι στα δεξιά. Κέδροι που φτάνουν ως το νερό, ψιλή άμμος – από δω και μέχρι τους Φούρνους εκτείνεται η πιο παρθένα, η πιο μαγική ακτογραμμή του νησιού. Πριν ακριβώς από το εγκαταλειμένο μοναστήρι των Ιταλών με το ρολόι-πύργο θα στρίψεις αριστερά στον χωματόδρομο ανάμεσα στα κυπαρίσια και μετά από 7-8 χλμ, το εκκλησάκι του Αη-Γιώργη θα σου μηνύσει ότι έφτασες στην «άλλη» Ρόδο.

 

Σύμη
Στην πίσω, την αθέατη Σύμη, κρύβεται ο άλλος κόσμος του Πανορμίτη. Ο κόλπος που ολόγλυκα αγκαλιάζει το μοναστήρι με τα θαύματα και τους φανατικούς πιστούς, μια ορθοδοξία χτισμένη σε χρώμα καθολικό, μια ορθοδοξία που ολημερίς συνδιαλέγεται με τον παγανισμό και την υπερβατική του μυθολογία. Να μείνεις μια νύχτα στα κελιά πάνω στο καταπράσινο νερό, μόνο για ν’ ακούσεις από τους διπλανούς ιστορίες με θαύματα. Το πρωί, πριν ξεκινήσεις πάλι για τον κόσμο τού Τώρα, να αρχίσεις με μια μοναδική δωδεκανήσια τυρόπιτα από τον Φούρνο του Πανορμίτη.

Κύθνος
Το Βρυόκαστρο, με το κατεστραμμένο Ιερό της Δήμητρας, ήταν η αρχαία πρωτεύουσα του νησιού. Τα ευρήματα μπορεί να μην είναι τόσο εντυπωσιακά, όμως αυτή η αρχαία γραμμή στο χείλος του πελάγους έχει μια απίστευτη ενέργεια, σαν να αγγίζεις με τα μάτια όλη την ποίηση του Ελύτη, του Σεφέρη και του Ρίτσου μαζί. Μια αρχαία ιστορία καμωμένη από πέτρα και ασπάλαθους, σπαράγματα διάσπαρτα το ιερό του Απόλλωνα, γύρω γαλάζιο. Κάτω ακριβώς, σε ακολουθεί παράταιρη και απίστευτη, σχεδόν, η θέα του πολιτισμού, η παραλία Απόκρουση, με τα γαλαζοπράσινα νερά και τα σκιερά αρμυρίκια.