Με ιδιαίτερη επιτυχία ολοκληρώθηκε η Καλλιτεχνική Έκθεση του ευρωπαϊκού έργου ART4SEA στην Αλόννησο, στις 27 και 28 Ιουνίου 2025, προσελκύοντας πλήθος τοπικούς κατοίκους, επισκέπτες και φορείς του πολιτισμού και της περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης και φέρνοντας την τέχνη στο προσκήνιο ως μέσο ευαισθητοποίησης για το θαλάσσιο περιβάλλον και τη βιωσιμότητα.
Το έργο ART4SEA αποτελεί ένα πρόγραμμα διεθνής και διεπιστημονικής συνεργασίας που περιλαμβάνει 24 καλλιτέχνες, οι οποίοι καλούνται να δημιουργήσουν φυσικά, ψηφιακά, και υποβρύχια (3) έργα τέχνης σε τρία νησιά της Μεσογείου, την Ούστικα (Ιταλία), την Αλόννησο (Ελλάδα) και το Γκόζο (Μάλτα) με σκοπό την ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με την υποβάθμιση των ωκεανών και την κλιματική αλλαγή.
Είναι ένα καινοτόμο έργο που συνδέει την περιβαλλοντική έρευνα με τη σύγχρονη τέχνη, αξιοποιεί την πολιτιστική δημιουργία για να ενισχύσει τη φωνή των θαλασσών της Μεσογείου. Στο πλαίσιο αυτό, οκτώ διεθνείς καλλιτέχνες συμμετείχαν σε Πρόγραμμα Καλλιτεχνικής Φιλοξενίας στην Αλόννησο τον Μάιο του 2024 και επέστρεψαν τον Ιούνιο 2025 για να παρουσιάσουν τα έργα τους σε μία ανοιχτή, συμμετοχική έκθεση στο φυσικό και πολιτιστικό τοπίο του νησιού.

ΔΕΙΤΕ ΠΛΟΥΣΙΟ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ 

Παρασκευή 27 Ιουνίου | Πατητήρι

Η πρώτη μέρα των εκδηλώσεων ξεκίνησε στο Πατητήρι, το κεντρικό λιμάνι του νησιού, με την παρουσίαση τριών φυσικών έργων τέχνης που εντάχθηκαν στον δημόσιο χώρο της Αλοννήσου. Την εκδήλωση άνοιξε η κ. Βίκυ Δρούγα, από την Ατλαντίς Συμβουλευτική, υπεύθυνη υλοποίησης του έργου ART4SEA, η οποία παρουσίασε το έργο, δίνοντας έμφαση στη σημασία του για την Αλόννησο. Στη συνέχεια, χαιρετισμό απηύθυνε ο κ. Αλέξανδρος Αναγνώστου, Αντιδήμαρχος Πολιτισμού, Αθλητισμού, Παιδείας και Τουρισμού του Δήμου Αλοννήσου, ο οποίος εξήρε τη σημασία της φιλοξενίας ενός ευρωπαϊκού έργου τέχνης σε έναν τόπο που προστατεύει έμπρακτα το θαλάσσιο περιβάλλον και τόνισε τη σύνδεση του έργου με τις τοπικέ κοινωνίες και την ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς.

Ακολούθησε η ανάγνωση χαιρετισμού από τη Βουλευτή Ν. Μαγνησίας κ. Ζέττα Μακρή, η οποία, αν και δεν παρευρέθηκε αυτοπροσώπως, απέστειλε θερμό μήνυμα στήριξης. Στη συνέχεια, ο κ. Σπυρίδων Τάκος, Διευθυντής του Δημοτικού Σχολείου Αλοννήσου, αναφέρθηκε στον
παιδαγωγικό αντίκτυπο της έκθεσης, ιδιαίτερα με αφορμή την ενσωμάτωση της τοιχογραφίας στον σχολικό χώρο.
Στο βήμα ανέβηκε στη συνέχεια ο κ. Fabio Bruno, Διευθυντής της 3D Research και συντονιστής του έργου ART4SEA, ο οποίος παρο υσίασε τον ευρωπαϊκό χαρακτήρα του προγράμματος, τη συνεργασία διαφορετικών επιστημονικών και καλλιτεχνικών φορέων και τη σημασία των θαλάσσιων πολιτιστικών τοπίων στη βιώσιμη ανάπτυξη των νησιών.

Ο κ. Lucenzo Tambuzzo, καλλιτεχνικός διευθυντής του έργου από την iWorld, μίλησε για την επιμέλεια των έργων και τη διαδικασία μέσω της οποίας οι καλλιτέχνες βίωσαν τη σχέση τους με το νησί, μετατρέποντας τη φυσική εμπειρία σε εικαστική δημιουργία.
Ακολούθησε η παρουσίαση της τοιχογραφίας “Life Synchrony” της Rame13 στον προαύλιο χώρο του Δημοτικού Σχολείου. Το έργο απεικονίζει τη θάλασσα ως πηγή ζωής και συμβολικό «σπίτι» με φωτεινά χρώματα και παραστατικά στοιχεία που απευθύνονται ιδιαίτερα στα παιδιά. Η τοιχογραφία έχει στόχο να ενισχύσει τη σύνδεση των μαθητών με τη φύση και να προωθήσει την περιβαλλοντική συνείδηση μέσα από την καθημερινότητα του σχολείου.
Στη συνέχεια, οι επισκέπτες μετακινήθηκαν μπροστά από το Δημαρχείο για την παρουσίαση του γλυπτού “Aetas” της Micol Cornali, το οποίο συμβολίζει την αναγέννηση και την επανασύνδεση με το θαλάσσιο περιβάλλον μεταφέροντας ένα μήνυμα ελπίδας και μεταμόρφωσης. Το έργο θα τοποθετηθεί υποβρυχίως, κοντά στην παραλία Γλυφά, ως τεχνητός ύφαλος, προσφέροντας νέα ζωή στον θαλάσσιο βυθό.
Η βραδιά κορυφώθηκε στο λιμάνι του Πατητηρίου, με την παρουσίαση του γλυπτού “Blue Diver” της Anna Torre.

Το μαρμάρινο έργο απεικονίζει έναν δύτη, εξερευνητή της υποθαλάσσιας ζωής, και συνδέει την παρατήρηση της φύσης με την προστασία της.
Η ημέρα έκλεισε με κρασί, φιλική συζήτηση και θαλασσινή αύρα, δημιουργώντας ένα αίσθημα κοινότητας και σύνδεσης μέσα από την τέχνη.

Σάββατο 28 Ιουνίου | Παλιά Χώρα Αλοννήσου

Η δεύτερη ημέρα της έκθεσης ART4SEA πραγματοποιήθηκε στη Χώρα Αλοννήσου, στον χώρο του Κέντρου Ενημέρωσης και Ευαισθητοποίησης Κοινού (ΚΕΕΚ), σηματοδοτώντας τη στροφή από τη φυσική παρουσία των έργων στον δημόσιο χώρο προς την εμπειρία της ψηφιακής και εμβυθιστικής τέχνης. Την έναρξη της ημέρας κήρυξε ο Δήμαρχος Αλοννήσου, κ. Παναγιώτης Αναγνώστου, ο οποίος εξήρε τον ρόλο της τέχνης ως εργαλείο ενεργοποίησης της τοπικής κοινωνίας και ως μέσο επικοινωνίας των αξιών του νησιού. Ο ίδιος υπογράμμισε τη συμβολική δύναμη της φιλοξενίας ενός ευρωπαϊκού έργου πολιτισμού και βιωσιμότητας σε έναν τόπο-πρότυπο για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος. Ακολούθησε ανάγνωση χαιρετισμών από τον Υφυπουργό Κλιματικής Κρίσης και Βουλευτή Ν. Μαγνησίας της Νέας Δημοκρατίας, κ. Χρήστο Τριαντόπουλο και τον Υφυπουργό Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Βουλευτή Ν. Μαγνησίας της Νέας Δημοκρατίας, κ. Χρήστο Μπουκώρο, οι οποίοι εξέφρασαν τη στήριξή τους σε πρωτοβουλίες που συνδέουν τη βιώσιμη ανάπτυξη, την καινοτομία και τον πολιτισμό σε νησιωτικές περιοχές. Στη συνέχεια, ο κ. Άγγελος Μαγκλής, ιδρυτής της Ατλαντίς Συμβουλευτικής, πήρε τον λόγο, ευχαριστώντας θερμά όλους τους εμπλεκόμενους, τους συνεργάτες, τους καλλιτέχνες και το κοινό που αγκάλιασε με τόσο ενθουσιασμό την έκθεση και ανέφερε, ότι η Αλόννησος είναι κάτι πολύ περισσότερο από τόπος υλοποίησης ενός έργου, είναι πηγή έμπνευσης. Ο κ. Fabio Bruno, συντονιστής του έργου, τόνισε την έννοια της ψηφιακής έκθεσης του ART4SEA, υπογραμμίζοντας τον ρόλο των νέων μέσων στην προσβασιμότητα και τη διάδραση με το κοινό. Δεν παρέλειψε να εκφράσει τη βαθιά του συγκίνηση και εκτίμηση για την Αλόννησο, τονίζοντας ότι η σχέση του με το νησί έχει πλέον εξελιχθεί από επαγγελματική σε προσωπική.ε 

Η Βίκυ Δρούγα πραγματοποίησε ξενάγηση στο εσωτερικό της έκθεσης του ΚΕΕΚ, παρουσιάζοντας τα ψηφιακά
έργα που εκτέθηκαν στο κοινό:
• Το “Blue Horizon” της Ada Johnsson, ένα σύντομο ντοκιμαντέρ που δίνει φωνή στους ανθρώπους της Αλοννήσου και αφηγείται την ιστορία του δεσμού τους με τη θάλασσα: ιστορίες από τη ζωή, τη δουλειά και την καθημερινότητα.
• Το VR animation της Ioulia Marouda για την προστατευόμενη Pinna Nobilis, όπου ο επισκέπτης βυθίζεται σε έναν ποιητικό υποθαλάσσιο κόσμο, με ήχους και εικαστικά στοιχεία από τον βυθό της Αλοννήσου.
• Το έργο “Through the Current” του Timaeus, το οποίο συνδυάζει animation και αφήγηση, παρουσιάζοντας μια πειρατική μπαλάντα για την αναγέννηση των θαλασσών, μέσα από έναν φαντασιακό αφηγηματικό κόσμο.
• Το “Evolving Chorus” του Leon Butler, μια ηχητική εγκατάσταση εικονικής πραγματικότητας που μεταμορφώνει έναν αχινό σε ένα ηχητικό γλυπτό.

Η υλοποίηση και η τεχνική υποστήριξη της έκθεσης στο ΚΕΕΚ δεν θα ήταν εφικτή χωρίς τη συμβολή των κ. Νίκου Αργυρίου και κ. Μάριου Σιδηρόπουλου, συνεργάτες του Δήμου Αλοννήσου, οι οποίοι συνέβαλαν καθοριστικά στη τεχνολογική εγκατάσταση και την υποστήριξη του εξοπλισμού εικονικής πραγματικότητας και παρουσίασης.

Η δεύτερη ημέρα κορυφώθηκε με την παρουσίαση του επιβλητικού έργου “Chapel of Gaya” του Michal Trpák, το οποίο εκτέθηκε στην αυλή του ΚΕΕΚ. Το γλυπτό, κατασκευασμένο από μέταλλο και γυαλί, παραπέμπει σε έναν σύγχρονο ναό αφιερωμένο στη “Γαία”, την ίδια τη Γη και τη θάλασσα, λειτουργώντας ως χώρος περισυλλογής και ύμνος στη σχέση ανθρώπου και ωκεανού.

Καθ’ όλη τη διάρκεια των δύο αυτών ημερών, η Αλόννησος δεν ήταν απλώς ο τόπος που φιλοξένησε μια σειρά από καλλιτεχνικά γεγονότα, υπήρξε το ίδιο το έργο τέχνης. Από την θάλασσα μέχρι τις αυλές των σχολείων, και από τις εικονικές αφηγήσεις μέχρι τα γλυπτά που συναντούν το κύμα, η τέχνη μίλησε για τη θάλασσα, τη μνήμη, την ευθύνη και την ελπίδα.
Το ART4SEA άνοιξε έναν ζωντανό διάλογο ανάμεσα στους καλλιτέχνες, τη φύση και τους ανθρώπους της Αλοννήσου. Ήταν μια υπενθύμιση ότι η δημιουργία μπορεί να γεννηθεί από τη φροντίδα, ότι η τέχνη μπορεί να προστατεύσει, να ευαισθητοποιήσει και να ενώσει.
Η έκθεση έκλεισε με τις εικόνες, τις φωνές και τις αισθήσεις αυτής της εμπειρίας βαθιά χαραγμένες. Με την πίστη ότι ο πολιτισμός μπορεί, και πρέπει, να είναι σύμμαχος σε ένα μέλλον πιο συνειδητό, πιο «γαλάζιο», πιο ανθρώπινο. Το ταξίδι έχει ήδη ξεκινήσει στο Γκόζο της Μάλτας με την ολοκλήρωση της έκθεσης στις αρχές Ιουνίου και θα συνεχιστεί το επόμενο διάστημα στη Βλόρα (Vlorë) της Αλβανίας, όπου θα φιλοξενηθούν τα επίσημα εγκαίνια της ψηφιακής εικονικής έκθεσης όλων των έργων τέχνης, και θα ολοκληρωθεί στα μέσα Σεπτεμβρίου, όπου η έκθεση θα φτάσει στην Ούστικα της Ιταλίας, και οι επισκέπτες θα μπορούν όχι μόνο να εξερευνήσουν τα έργα και την ψηφιακή εικονική πλατφόρμα μέσω του Ψηφιακού Κέντρου του νησιού, αλλά και να παρακολουθήσουν τη Μεγάλη Εκδήλωση του ART4SEA, μια ζωντανή γιορτή με παραστάσεις, προβολές και δράσεις με τη συμμετοχή της τοπικής κοινότητας.

Η πρωτοβουλία του ART4SEA στην Αλόννησο, συγχρηματοδοτείται από το European Education and Culture Executive Agency (EACEA) της Ευρωπαϊκής Ένωσης και υποστηρίζεται από την Ατλαντίς Συμβουλευτική Α.Ε. ως  εταίρο και το Δήμο Αλοννήσου. Το έργο έχει επίσημα εγκριθεί ως Δραστηριότητα της Δεκαετίας από τη Δεκαετία Επιστημών για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη των Ωκεανών των Ηνωμένων Εθνών (United Nations Decade of Ocean Science for Sustainable Development 2021–2030).