Σκέψεις για την ανάπλαση της Οδού Παπαδιαμάντη | γράφει ο Γιώργος Βιολέττας
2024-12-11 18:04:17Διάβασα πρόσφατα την ανακοίνωση του Δημάρχου Σκιάθου περί της ανάπλασης της οδού Παπαδιαμάντη. Αναμφισβήτητα ένα έργο προς την σωστή κατεύθυνση, παραπάνω από αναγκαίο και επίκαιρο, και πολυαναμενόμενο. Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι και η σχετική σιωπή και αμηχανία της αντιπολίτευσης. Η χορηγία δε, από ό,τι φαίνεται, δεν αφορά το έργο αυτό καθαυτό, αλλά απλά τη μελέτη της ανάπλασης. Παρόλα τα θετικά της πρωτοβουλίας, οι λεπτομέρειες και ο τρόπος υλοποίησης είναι που θα καταδείξουν την επιτυχία, την αποδοχή και την διαχρονικότητα, ενός από τα σημαντικότερα έργα για το νησί της Σκιάθου.
Ας αναλύσουμε κάποιες παραμέτρους επιτυχίας ενός τέτοιου έργου:
Η εκτεταμένη και ικανού χρόνου διαβούλευση είναι όχι μόνο απαραίτητη, αλλά και ο μόνος τρόπος να εμφανιστούν οι τάσεις, οι διαπιστώσεις, και οι κατευθύνσεις που ζητάει η τοπική κοινωνία. Ταυτόχρονα, η ευθυγράμμιση με τις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας, θα κάνει όλους τους έμμεσα ή άμεσα εμπλεκόμενους πιο δεκτικούς απέναντι στη μεγάλη όχληση που θα φέρει ένα τέτοιο έργο. Είναι ευθύνη της Δημοτικής αρχής να ενημερώσει ανοιχτά και εξ’ αρχής όλους τους εμπλεκόμενους ότι θα δημιουργηθούν μεγάλες προσωρινές δυσκολίες, αλλαγές τρόπου ζωής και εργασίας, όχι μόνο κατά τη διάρκεια των έργων, αλλά πιθανότατα και μετά την ολοκλήρωση της ανάπλασης. Πάνω από όλα, η Δημοτική αρχή είναι αποκλειστικά υπεύθυνη να δείξει και να εξηγήσει ότι ένα τέτοιο έργο θα φέρει μεγάλες αλλαγές και να αποδείξει ότι θα είναι προς όφελος του κοινωνικού συνόλου, έστω και αν επιφέρει αλλαγές στο επιχειρείν σε κάποιους τομείς. Να σημειωθεί εδώ, ότι τα χρονοδιαγράμματα ενός τέτοιου έργου θα πρέπει να είναι πολύ σφιχτά και ακριβή. Το έργο θα πρέπει να ξεκινήσει αμέσως μόλις τελειώσει η τουριστική σαιζόν, και να ολοκληρωθεί πριν το επόμενο Πάσχα, με πολύ αυστηρές ρήτρες για τους αναδόχους αν καθυστερήσουν. Αλλιώς, υπάρχει ο κίνδυνος να γίνονται εργασίες εν μέσω της τουριστικής περιόδου, με ότι αυτό συνεπάγεται (ας σκεφτούμε μόνο τις αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τις φωτογραφίες).
Οι τεχνικές προβλέψεις του έργου θα πρέπει να καλύπτουν πολλαπλούς τομείς, και για αυτό είναι απαραίτητη η εκτεταμένη διαβούλευση που περιγράφεται παραπάνω. Για παράδειγμα, η πολύτιμη γνώση των ντόπιων μηχανικών και άλλων συναφών ειδικοτήτων θα δώσει ιδέες και κατευθύνσεις για δυσεπίλυτα προβλήματα όπως είναι η απορροή των όμβριων υδάτων σε ξαφνικές νεροποντές. Δεδομένης της κλιματικής αλλαγής, είδαμε ότι οι υπάρχουσες σχάρες δεν επαρκούν. Μήπως μία λύση θα ήταν να υπάρχει μία συνεχής σχάρα εκατέρωθεν του δρόμου; Και τι λύσεις υπάρχουν για την κάλυψη της ενόσω δεν βρέχει, με σχετικές καλύπτρες; Το είδος της επίστρωσης του δρόμου είναι ίσως το σημαντικότερο τμήμα της μελέτης. Οι υπάρχοντες κυβόλιθοι εξυπηρετούν όντως την ανάγκη να ανασκάπτονται γρήγορα για πρόσβαση στα δίκτυα, ενώ οι πλάκες στο μέσον είναι πραγματικά εκτός τόπου και χρόνου, ενώ επιπλέον γλιστρούν επικίνδυνα με την παραμικρή βροχή. Ιδεατά, θα θέλαμε να γυρίσουμε στο παραδοσιακό διάσημο καλντερίμι-ψαροκόκαλο, αλλά αν αυτό δεν είναι εφικτό, πρέπει να γίνει πολύ σοβαρή μελέτη και προσπάθεια να επιλεγούν υλικά που να δένουν περισσότερο με το νησί της Σκιάθου. Επίσης είναι πλέον ανάγκη να υπάρξει εκτεταμένη σκίαση, δεδομένων των πολύ υψηλών θερμοκρασιών κατά τη διάρκεια της ημέρας. Εκτός από τον πολλαπλασιασμό των δέντρων, θα πρέπει να υπάρξουν εκτεταμένες υποδομές σκίασης σε συνδυασμό με έργα τέχνης, όπως π.χ., οι ομπρέλες στην παρακάτω εικόνα.
Απαραίτητα έργα θα πρέπει να είναι η πρόβλεψη για αγωγούς δικτύων (οπτική ίνα, νερό, αποχέτευση) και οι εύκολες προσβάσεις σε αυτά λόγω βλάβης, αναβάθμισης, κτλ., χωρίς να θίγεται το τοπικό χρώμα.
Ένα μεγάλο και δύσκολο κομμάτι της μελέτης, αλλά ταυτόχρονα απαραίτητο, θα πρέπει να είναι και η λεγόμενη «κανονιστική», κανόνες δηλαδή που θα διέπουν όλο το φάσμα των δραστηριοτήτων επί του δρόμου, όπως για παράδειγμα τι είδους τέντες θα επιτρέπονται, πόσο θα είναι το επιτρεπτό όριο κατάληψης του οδοστρώματος και σε ποια σημεία (διαφέρουν πολύ λόγω στενότητας του δρόμου), κατηγορίες καταστημάτων, προσόψεις κτιρίων, είδος επιγραφών, επιτρεπτοί χρωματισμοί, επιτρεπτά κουφώματα, κτλ. Χωρίς μία τέτοια λεπτομερή μελέτη, το έργο ανάπλασης θα είναι ημιτελές και παράταιρο.
Τέλος, η ίδια η ανάθεση της μελέτης, είναι ένα ακανθώδες και δύσκολο έργο. Αν η μελέτη ανατεθεί χωρίς διαγωνισμό, αυτό θα έχει άμεσο αντίκτυπο στην ίδια την ποιότητα της μελέτης, η οποία με τη σειρά της θα καθορίσει το μέλλον του κεντρικού δρόμου του νησιού για δεκαετίες. Επιπλέον, η ανάθεση της μελέτης με τρόπο μη διαφανή, επιτρέπει συνειρμούς «συγκοινωνούντων δοχείων», όπου ο χορηγός και ο ανάδοχος της μελέτης συνδέονται με κάποιο τρόπο, ώστε και αυτή η ίδια η χορηγία να τίθεται εν αμφιβόλω.
Η επιτυχία αυτού του έργου εξαρτάται από τη διαφάνεια, την ουσιαστική διαβούλευση και την προσεκτική τεχνική μελέτη, ώστε να επιφέρει διαχρονικές βελτιώσεις στο νησί της Σκιάθου.