Το διαδίκτυο (internet) εισέβαλε κυριαρχικά στη ζωή μας τα τελευταία χρόνια. Είναι παγκόσμιο σύστημα διασυνδεδεμένων δικτύων υπολογιστών και ξεκίνησε με την ανάπτυξη αυτών στη δεκαετία του 1950. Η γλώσσα προγραμματισμού/εντολών που χρησιμοποιείται
είναι κυρίως η αγγλική. Δίνει τη δυνατότητα για ανταλλαγή δεδομένων μεταξύ οποιωνδήποτε διασυνδεδεμένων υπολογιστών για προσωπικούς, ερευνητικούς, επιστημονικούς, κοινωνικούς. επικοινωνιακούς κλπ σκοπούς.

Αν είναι ευλογία ή κατάρα, αυτό εξαρτάται από το πώς θα το χρησιμοποιήσουμε, για πρόοδο/βελτίωση ή με δόλιους σκοπούς, με σύνεση ή υπερβολή, με προσοχή ή επιπολαιότητα.

Το διαδίκτυο είναι ένα απαραίτητο εργαλείο δουλειάς για πάρα πολλούς ανθρώπους, επιχειρήσεις, οργανισμούς, κράτη, βοηθά σημαντικά στην λειτουργία του κρατικού μηχανισμού/περίθαλψη, την επικοινωνία, την ενημέρωση και είναι συχνά μέσον ψυχαγωγίας.

Είναι επίσης ένα εργαλείο γνώσης και έρευνας για τους λάτρεις της γνώσης, για μαθητές, φοιτητές, ερευνητές, επιστήμονες, με την προϋπόθεση οι ιστοσελίδες/πηγές που θα δώσουν τις πολύτιμες πληροφορίες να είναι αξιόπιστες. Τους βοηθά στην εκπόνηση μιας εργασίας και έρευνας με τεκμηριωμένα σχόλια για την εξέλιξή της.

Μπορεί να αποτελέσει βάση δεδομένων για επιχειρήσεις, διεθνείς οργανισμούς, κρατικά όργανα διοίκησης, συντομεύοντας τον χρόνο αλληελεπίδρασης και ανταπόκρισης που σε πολλές περιπτώσεις αποτελεί σημαντικό παράγοντα έκβασης μιας υπόθεσης, αν δε αυτή αφορά ανθρώπινες ζωές ή φυσικές καταστροφές, τότε είναι πραγματικά ανεκτίμητο, καθώς ελαχιστοποιεί τον χρόνο παρέμβασης/διάσωσης.

Ομοίως η τεχνολογία των drones έχει αποδειχθεί εξαιρετικά επωφελής, καθώς είναι πολύ αποτελεσματικά σε διάφορες καταστάσεις και περιπτώσεις, στη γεωργία, σε κατασκευές, αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, ανεύρεση αγνοουμένων, πυρόσβεση, τουριστική διαφήμιση κλ.π. Μπορούν να αξιοποιηθούν σε πανοραμικές λήψεις για τουριστική διαφήμιση, εύρεση μονοπατιών σε δάση, έρευνες διάσωσης, παρακολούθηση άγριων ζώων ή θηραμάτων ή κοπαδιών εκτροφής σε δύσβατες περιοχές.

Στον τομέα της επικοινωνίας έχουν γίνει μεγάλα βήματα από την εποχή που οι άνθρωποι έστελναν επιστολές με το ταχυδρομείο για να ανταλλάξουν τα νέα τους, να στείλουν τις ευχές τους, ή να επικοινωνήσουν με το τηλέφωνο. Σήμερα η χειρόγραφη επικοινωνία έχει
δυστυχώς σχεδόν καταργηθεί και έχουν σταματήσει οι άνθρωποι να δέχονται τις καλαίσθητες κάρτες των εορτών που με προσοχή διάλεγε ο αποστολέας και με καλλιγραφικά γράμματα, τόνους, βαρείες, περισπωμένες, πνεύματα (που καταργήθηκαν κι αυτά) αποτύπωνε στο χαρτί τις σκέψεις του, την έγνοια του και την αγάπη του προς τον αγαπημένο ή γνωστό του παραλήπτη.

Τώρα κατακλυζόμαστε από έτοιμες εικόνες του διαδικτύου, φτιάχνουμε ένα κείμενο με τα χρώματα και τη γραμματοσειρά που θέλουμε και στέλνουμε σωρηδόν τις χριστουγεννιάτικες ή πασχαλινές ευχές. Πόσο όμορφο να λαβαίνεις μια κάρτα με το γραφικό χαρακτήρα του αγαπημένου προσώπου, φέρνει στο μυαλό τις όμορφες μνήμες προσώπων και στιγμών κι όταν χαθούν αυτά τα άτομα μένουν αυτά τα ενθύμια να μας φέρνουν τις εικόνες τους νοσταλγικά στη θύμησή μας. Παλιά τηλεφωνούσαμε για να επικοινωνήσουμε, να ευχηθούμε, τώρα αυτό γίνεται άψυχα, μέσω των κινητών, των τάμπλετ, του υπολογιστή. Έχει χαθεί η ζωντανή επικοινωνία, το ηχόχρωμα της φωνής που
προσδιορίζει τα συναισθήματα, η πληκτρολόγηση βάναυσα τα αφαιρεί όλα, δημιουργώντας μια επικοινωνία νεκρή, αδιάφοορ και άχρωμη από συναίσθημα, αυξάνοντας και τις πιθανότητες για παρανόηση και παρεξήγηση. Δεν ακούγεται η φωνή που θα φανερώσει χαρά, λύπη, έγνοια, εκνευρισμό, ερωτισμό, βιασύνη, απογοήτευση, αποδοκιμασία, ανησυχία, συμπαράσταση, αυτήν την έκφραση που δείχνει την εσωτερική διάθεση και δρομολογεί τον περαιτέρω διάλογο. Αυτό για κάποιους είναι βολικό, να μη δείχνουν τα συναισθήματά τους, σαν να έχουν ένα παγωμένο προσωπείο, όπως οι χαρτοπαίκτες που δεν θέλουν να φανερώσουν τα χαρτιά τους. Ο Αριστοτέλης Ωνάσης όταν
συζητούσε για επαγγελματικές υποθέσεις φορούσε σκούρα γυαλιά, ώστε να μην δίνει τη δυνατότητα στον συνομιλητή του να καταλάβει τις προθέσεις του από το βλέμμα του. Κάτι παρόμοιο κάνουν και όσοι συστηματικά αποφεύγουν την φωνητική επικοινωνία είτε σε προσωπικό είτε σε επαγγελματικό επίπεδο.

Με την ηλεκτρονική επικοινωνία χάνεται η ανθρώπινη επαφή, ο καλός λόγος, η στήριξη, η συμπαράσταση, η επιβράβευση χάνουν πολύ από τη συναισθηματική τους βαρύτητα, δημιουργώντας μικρά κενά στις προσωπικές, φιλικές ή επαγγελματικές σχέσεις, αδιόρατα, όμως υπαρκτά. Αυτή η επικοινωνία είναι και λιγότερο χρονοβόρα, στη σημερινή εποχή που θεωρητικά ο χρόνος είναι χρήμα, τελικά τα πάντα είναι χρήμα σήμερα και ο άνθρωπος απών...

Όσον αφορά τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η χρήση τους είναι πολλαπλή, ως μέσον επικοινωνίας, ενημέρωσης και ψυχαγωγίας. Αυτές οι δραστηριότητες απαιτούν όλες μεγάλη προσοχή και επαγρύπνηση.

Στην ενημέρωση σωστό είναι να ερευνούμε και να διασταυρώνουμε τις ειδήσεις ή τις πληροφορίες, καθώς πολλές ιστοσελίδες παρέχουν ανακριβείς πληροφορίες με κραυγαλέους παραπλανητικούς τίτλους, προκειμένου να προσελκύσουν αναγνωστικό κοινό και κατ` επέκταση διαφημίσεις.

Δείνει την ευκαιρία για εύρεση και επανένωση παλαιών συμμαθητών, εύρεση συγγενών ακόμη και βιολογικών γονέων, επικοινωνία με φίλους και συγγενείς που ζουν μακριά, όπου εκτός από την γραπτή υπάρχει και η δυνατότητα για επικοινωνία και με εικόνα (skype
κλ.π.), για πολλούς είναι συντροφιά τις μοναχικές βραδιές τους από επιλογή ή ανάγκη (ταξίδι, παραμονή σε άλλο τόπο) για άλλους ευκαιρία για διαδικτυακές πωλήσεις, σεμινάρια, προσφορά εκμάθηνσης κάποιας τέχνης ή γλώσσας, για άλλους ευκαιρία για να βρουν περιστασιακή παρέα ή τη συντροφικότητα που τους λείπει.

Ακόμη δίνει εναύσματα για έρευνα, προτάσεις για διακοπές, αλλά και πληροφόρηση και ιδέες για συνταγές/κατασκευές, προφύλαξη από τους κινδύνους κάθε εποχής, περιήγηση σε διάφορες τοποθεσίες, γνωριμία με πολιτισμούς, παραγγελίες συσκευών βιβλίων, ειδών
καθημερινής χρήσης, όπου ελλοχεύουν και οι απάτες με φθηνά ή ακριβά προϊόντα.

Το χειρότερο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι το “μπούλινγκ” συμμαθητών, όπου ο διασυρμός ενός παιδιού μπορεί να πάρει τραγικές διαστάσεις.

Στα θετικά της τεχνολογία και χρήσης διαδικτύου μπορεί να προστεθεί ότι κερδίζεται χρόνος και διευκολύνονται οι συναλλαγές με το δημόσιο, φορείς, περίθαλψη. Όμως και εκεί υπάρχουν κενά, αν ο πολίτης ή ο ασθενής χρειάζεται διευκρινίσεις για ένα θέμα, συχνά δεν
υπάρχει άτομο να τον εξυπηρετήσει, δεν μπορείς να συζητήσεις με έναν υπολογιστή!

Υπάρχει αμεσότητα στην ενημέρωση με τις διαδικτυακές εφημερίδες, καθώς οι ειδήσεις δημοσιεύονται συχνά τη στιγμή που συμβαίνουν, υπάρχει ανταπόκριση σε ζωντανή σύνδεση οπουδήποτε στον κόσμο, άμεση βοήθεια σε περιπτώσεις ανάγκης – εύρεση αγνοουμένων ατόμων με προβλήματα υγείας και μνήμης, εύρεση απολεσθέντων κλειδιών, κατοικιδίων, βοήθεια σε πάσχοντες, πληγέντες από φωτιά κλπ.

Επίσης συντομία στην εκτύπωση εφημερίδων, βιβλίων, περιοδικών, προσκλητηρίων κλπ Τα τελευταία συχνά στέλλονται ηλεκτρονικά – πιο γρήγορα και ανέξοδα. Παλιά πηγαίναμε και δίναμε το προσκλητήριο στο σπίτι του καλούμενου, τώρα έχει σχεδόν χαθεί και αυτό...

Όμως με την υπερβολική ενασχόληση με το διαδίκτυο και την τεχνολογία φθίνουν οι ικανότητές μας, καθώς τα βρίσκουμε όλα έτοιμα, δεν κοπιάζουμε, δεν θέτουμε τον εγκέφαλό μας σε λειτουργία αναζήτησης λύσεων και περισυλλογής στοιχείων προς σύγκριση και αξιολόγηση.

Όταν γίνεται κατάχρηση και δημιουργείται εθισμός, η κατάσταση ξεφεύγει. Με το έντυπο μέσο, κάποιος μπορεί να θέσει πιο ξεκάθαρα, τα προσωπικά του όρια για πόσο χρόνο θα ασχοληθεί με το διαδίκτυο για ενημέρωση ή ψυχαγωγία.

Ανάλογα με τη ζωή, τις δραστηριότητες του καθενός και τη χρήση, η τεχνολογία και το διαδίκτυο μπορεί να είναι ευλογία ή κατάρα.

Στέλλα Λεοντιάδου
φωτο Οικονομικός Ταχυδρόμος