Ναυάγια στις Βόρειες Σποράδες την περίοδο 1949-60
Παρακάτω μερικά από τα ναυάγια των Βορείων Σποράδων: 2024-05-14 07:18:54Π/Κ ΑΓΙΑ ΚΥΡΙΑΚΗ
Στην παρουσίαση διαφόρων ναυαγίων, έχουμε πολλές φορές παρατηρήσει πως η γνωστοποίησή τους μέσω του τύπου καθυστερούσε κάποιες μέρες λόγω περιορισμένων μέσων επικοινωνίας. Ενίοτε παρατηρείται- ακριβώς από την ίδια αιτία- ακόμη μια «αρρυθμία»: ενώ απουσιάζει εντελώς η είδηση αυτού καθαυτού του περιστατικού, μολαταύτα καταχωρίζεται δημοσίευμα σχετικό με τη συνέχεια, τις ανακρίσεις τη μεταφορά των ναυαγών και άλλες λεπτομέρειες. Όπως ακριβώς στην παρακάτω περίπτωση του Π/Κ Αγία Κυριακή που το διασωθέν πλήρωμα έφθασε τελικά στον Βόλο δεκαπέντε μέρες μετά το ναυάγιο στην Αλόννησο. Εκτός από την επικοινωνία προβληματική παρουσιαζόταν και η συγκοινωνία:
«Ναυάγιον πετρελαιοκινήτου
Σήμερον μόλις έφθασαν εις Βόλον οι άνδρες του πληρώματος του Π/Κ Αγία Κυριακή, νηολογίου Βόλου, οι οποίοι επαρουσιάσθησαν εις το Λιμεναρχείον και ανέφεραν ότι το σκάφος εναυάγησεν λόγω κακοκαιρίας την 1ην Νοεμβρίου εις τα ανοικτά της Αλοννήσου. Οι διασωθέντες άνδρες του πληρώματος καθ’ όλας αυτάς τας ημέρας, μετά το ναυάγιον, είχον παραμείνει εις Σκόπελον». (Ταχυδρόμος 16/11/1949).
Όπως φαίνεται από το μοναδικό τούτο δημοσίευμα δεν υπήρξαν απώλειες ανθρώπων. Αγνοούμε όμως αν επρόκειτο για εμπορικό ή άλλου τύπου πλεούμενο. Το συμβάν δεν καταγράφεται στα «Ναυάγια στις ελληνικές θάλασσες».
Π/Κ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΡΙΑ
Τα φορτωμένα εμπορικά πλεούμενα συχνά έπεφταν θύματα ναυαγίου όντας έμφορτα και βαριά, εύκολη λεία στις εξάρσεις της φουρτούνας. Το Νοέμβριο του 1949, λίγες μέρες μετά το προηγούμενο συμβάν καταγράφεται ακόμη μια βύθιση στις φουρτουνιασμένες θάλασσες των Βορείων Σποράδων. Το Π/Κ Ευαγγελίστρια, νηολογίου Πειραιά 1345, ολικής χωρητικότητας 71 και καθαρής 34 κόρων, με δυνατότητα μεταφοράς 150 τόνους, σαλπάρισε από τη Σκιάθο τα ξημερώματα της 12ης Νοεμβρίου, με καπετάνιο τον ιδιοκτήτη του Γ. Κανάγιο, με φορτίο παλιών σιδηρικών από ναυαγιαιρέσεις και προορισμό- όπως σημειώνεται- τον Πειραιά. Προφανώς δεν ταξίδευε όμως για Πειραιά, αλλά για τη Θεσσαλονίκη, αν κρίνουμε από την πορεία του ως το σημείο του ναυαγίου. Όταν ξανοίχτηκε από τον κάβο Γουρούνι της Σκοπέλου συνάντησε κακοκαιρία και συνέχισε με κόπο να προχωρά μέσα στη φουρτουνιασμένη θάλασσα, όταν παρατηρήθηκε εισροή υδάτων στο μηχανοστάσιο, η οποία παρά τις προσπάθειες δεν μπορούσε ν’ αντιμετωπιστεί με αποτέλεσμα να σβήσει και ο κινητήρας. Ο πλους συνεχιζόταν μόνον με τα πανιά. Αν και καλυτέρεψαν οι καιρικές συνθήκες η εισροή συνεχιζόταν, οδηγώντας το πλεούμενο σε αναπόφευκτη βύθιση γι’ αυτό και το πλήρωμα το εγκατέλειψε και επιβιβάστηκε στη βοηθητική λέμβο. Λίγο αργότερα τους ναυαγούς παρέλαβε το διερχόμενο Π/Κ Άγιος Νικόλαος Νηολογίου Βόλου 438 και τους μετέφερε σώους στο Λουτράκι της Γλώσσας Σκοπέλου. Από τις ανακρίσεις που διεξήχθησαν το συμβάν σε σφάλμα του καπετάνιου, χωρίς να γνωρίζουμε κάτι περισσότερο. Το ναυάγιο δεν φαίνεται να περνά στις σελίδες του τοπικού τύπου και τα παραπάνω στοιχεία αντλούμε από τα «Ναυάγια στις ελληνικές θάλασσες», (τόμος Α’, σελ. 229-230).
M/S ΚΟΥΛΑ Μ.
Το μότορσιπ Κούλα Μ. νηολογίου Πατρών 20 των αδερφών Μουνδρέα ταξίδευε από τον Πειραιά για τη Θεσσαλονίκη μεταφέροντας 175 τόνους σιτάρι της Αγροτικής Τράπεζας. Για ν’ αποφύγει την κακοκαιρία προσορμίστηκε για λίγο στο Λουτράκι της Γλώσσας και το απόγευμα της 19ης Οκτωβρίου 1950, όταν οι συνθήκες το επέτρεψαν, απέπλευσε. Όμως από κει και πέρα δεν έδωσε πια κανένα σημείο ζωής και η εξαφάνιση οφειλόταν δυστυχώς σε αύτανδρη βύθιση, άγνωστο για ποιο λόγο, κάπου βόρεια της Σκοπέλου στις 19 ή 20 Οκτωβρίου. Δύο μέρες αργότερα (22/10) βρέθηκε μία σορός μη αναγνωρίσιμη, αλλά σύμφωνα με την ιατροδικαστική έρευνα ο πνιγμός προσδιοριζόταν στις ίδιες περίπου ημερομηνίες. Το τραγικό γεγονός αποδόθηκε μετά τις σχετικές ανακρίσεις σε «ανωτέρα βία», προφανώς λόγω κακών καιρικών συνθηκών ή κάποια βλάβη, όπως σημειώνεται στο σχετικό λήμμα στα «Ναυάγια στις ελληνικές θάλασσες», (τόμος Α’, σελ. 302-303), απ’ όπου αντλούμε και τα παραπάνω στοιχεία, μιας και στον τοπικό τύπο δεν συναντήσαμε κάποια σχετική είδηση. Να σημειωθεί επίσης πως το ίδιο σκαρί είχε βυθιστεί ξανά λίγους μήνες νωρίτερα (8/7/50) στον Πειραιά, αλλά ανελκύστηκε.
Π/Κ ΠΡΟΔΡΟΜΟΣ
Στα μέσα του Γενάρη του 1953 προέκυψε παρατεταμένη βαρυχειμωνιά με σφοδρές κακοκαιρίες και φουρτούνες που προκάλεσαν ζημιές σε στεριά και θάλασσα. Συνέβησαν πολλά ναυάγια μικρών κυρίως σκαφών (λέμβων) και άλλα υπέστησαν αβαρίες, ενώ είχαν διακοπεί και οι ακτοπλοϊκές συγκοινωνίες. Η περιοχή της Μαγνησίας και κυρίως εκείνη των Βορείων Σποράδων δέχτηκε για τα καλά τη μανία της φύσης μες στο καταχείμωνο. Στη Σκιάθο έσπασαν τα κατάρτια ενός πετρελαιοκίνητου που κινδύνευσε να βυθιστεί, αλλά διασώθηκε την τελευταία στιγμή. Στη Σκόπελο που το κεντρικό λιμάνι ήταν ιδιαίτερα ευάλωτο σε βόρειους- βορειανατολικούς ανέμους σαρώνονταν από τα κύματα με αποτέλεσμα να προκληθούν καταστροφές στα μουράγια και να βυθιστούν μικρά ελλιμενισμένα σκάφη με σοβαρότερο ναυάγιο ετούτο του Π/Κ Πρόδρομος:
«… Εξάλλου εντός του αυτού λιμένος εβυθίσθη το πετρελαιοκίνητον Πρόδρομος, νηολογίου Θεσσαλονίκης 165, άνευ ουδενός θύματος. Επίσης κατεστράφησαν εκ της θαλασσοταραχής πολλαί λέμβοι». (Ταχυδρόμος 16/1/1953).
Το παραπάνω συμβάν περιλαμβάνεται στα «Ναυάγια στις ελληνικές θάλασσες» (τόμος Β’, σελ. 303) όπου δίνονται και τα πλήρη στοιχεία του σκάφους. Πετρελαιοκίνητο Πρόδρομος, νηολογίου Θεσσαλονίκης 145, ολικής χωρητικότητας 16 και καθαρής 11 κόρων, μήκους 12,5 μέτρων ναυπηγημένο το 1945 στη Σκόπελο με κινητήρα Γκλαβάνη 30 ίππων, πλοιοκτησίας Ν. Γαλαντσιώτη.
Α/Π ΤΕΡΨΙΧΟΡΗ
Το φορτηγό πλοίο Τερψιχόρη εξώκειλε και προσάραξε, κάτω από δυσμενείς καιρικές συνθήκες, πιθανόν κι από κάποιον λάθος χειρισμό, στις βόρειες- βορειοδυτικές ακτές της Σκιάθου, κοντά στο Κάστρο στις 19/1/1954. Επρόκειτο για μια πρώην καναδική κορβέτα που μετασκευάστηκε σε φορτηγό πλοίο, χωρητικότητας 2.800 τόνων. Έφερε φορτίο βαμβακιού και άλλων ειδών και είχε αποπλεύσει από τη Θεσσαλονίκη για λιμάνια της Ιταλίας. Η προσάραξη στις βραχώδεις ακτές υπήρξε σοβαρή και αρχικά εκφράστηκαν απόψεις ακόμη και για την εγκατάλειψη του πλοίου, καθώς η αποκόλλησή του κρινόταν από δυσκολότατη έως αδύνατη γιατί πιθανότατα είχε υποστεί εκτενή ρήγματα με συνακόλουθη εισροή υδάτων. Έπρεπε πρώτα να εκτιμηθούν οι ζημιές και ακολούθως να αποκατασταθούν, αν αυτό ήταν εφικτό, ώστε το σκαρί να γίνει πλεύσιμο και να μεταφερθεί για δεξαμενισμό στο Πειραιά. Το πλοίο παρέμεινε προσαραγμένο αφού η ανέλκυσή του κρινόταν ιδιαίτερα δυσχερής μετά τις πρώτες αποτυχημένες προσπάθειες, περί τα μέσα Μαρτίου, κάπου δύο μήνες μετά το συμβάν. Αν και κατά το ναυάγιο δεν υπήρξαν θύματα, στη διάρκεια των εργασιών, σημειώθηκε θάνατος εργαζομένου από κάποιο βαρούλκο. Τελικά με κατάλληλο «εκβραχισμό» περιμετρικά του πλοίου εντοπίστηκαν οι ζημιές που δεν ήταν πολλές και αποκαταστάθηκαν πρόχειρα. Με τη βοήθεια τεσσάρων ρυμουλκών το Τερψιχόρη ξεκόλλησε και ρυμουλκήθηκε με ασφάλεια στο Πειραιά για πλήρεις επισκευές, τον Ιούλιο του 1954, περίπου έξι μήνες μετά την προσάραξη. Αναλυτική παρουσίαση του γεγονότος υπάρχει στην υπό έκδοση μελέτη μας «Ναυάγια πλοίων στις θάλασσες της Μαγνησίας».
Π/Κ ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΘΕΟΛΟΓΟΣ
Την ίδια ακριβώς περίοδο με την προσάραξη του α/π Τερψιχόρη, εξώκειλε στις βόρειες ακτές της Σκιάθου κι ένα εμπορικό πετρελαιοκίνητο καΐκι, χωρίς δυσάρεστα επακόλουθα μιας και δεν είχε υποστεί, σοβαρές τουλάχιστον, ζημιές και επανέπλευσε άμεσα. Διαβάζουμε στην εφ. Ταχυδρόμος:
«Ναυάγιον πετρελαιοκινήτου.
Εις το λιμεναρχείον Βόλου ελήφθη χθες τηλεγράφημα του λιμενοσταθμάρχου Σκιάθου δια του οποίου αναφέρεται ότι το πετρελαιοκίνητον Άγιος Ιωάννης Θεολόγος, πλοίαρχος και ιδιοκτήτης του οποίου είναι ο κ. Φούστριας, εξώκειλεν την 6.30 πρωινήν της χθες εις τας βορειοανατολικάς ακτάς της Σκιάθου. Το εν λόγω πετρελαιοκίνητον είχεν φορτώσει ελαίας και εσπεριδοειδή εξ’ όρμων του Παγασητικού δια Θεσσαλονίκην. Εκ του πληρώματος ουδείς έπαθε τι». (2/2/1954).
Ετούτη τη φορά το ατύχημα δεν ήταν σοβαρό. Όμως ένα χρόνο αργότερα το ίδιο σκαρί υπερφορτωμένο ναυάγησε έξω ακριβώς από το λιμάνι του Βόλου όπου επικρατούσε σφοδρό παλινδρομικό κύμα (αντιμάμαλο) με αποτέλεσμα να πνιγούν ο ιδιοκτήτης- κυβερνήτης Φούστριας κι ένα ακόμη άτομο στις 8/3/1955.
Π/Κ ΑΦΡΟΔΙΤΗ
Ακόμη ένα ναυάγιο σημειώθηκε βόρεια της Σκιάθου περί τα μέσα Φεβρουαρίου του 1954. Πρόκειται για το μικρό εμπορικό πετρελαιοκίνητο Αφροδίτη που βυθίστηκε ευτυχώς χωρίς να υπάρξουν θύματα. Διαβάζουμε για το συμβάν:
«Πετρελαιοκίνητον εβυθίσθη εις τα ανοικτά της Σκιάθου.
Ο κ. Λιμενάρχης έλαβε χθες εκ μέρους του Λιμενοσταθμάρχου Σκιάθου τηλεγράφημα, δια του οποίου ανηγγέλθη, ότι το πετρελαιοκίνητον Αφροδίτη, νηολογίου Άνδρου αριθμός 96, ιδιοκτησίας Ε. Ατσάλου, αποπλεύσαν εκ Θάσου δια Πόρτο-Ράφτη, εβυθίσθη την 5ην πρωινήν χθες εις το ανοικτόν πέλαγος. Το πλήρωμα του σκάφους αποτελούμενον εκ τριών ανδρών, διεσώθη. Το βυθισθέν πετρελαιοκίνητον είχεν φορτίον 14 ½ τόννων διαφόρων ειδών. Επί των αιτιών του ναυαγίου ο Τελωνοσταθμάρχης Σκιάθου ενεργεί ανακρίσεις». (Ταχυδρόμος 17/2/1954).
Το συμβάν καταχωρίζεται και στα «Ναυάγια στις ελληνικές θάλασσες». Επρόκειτο για μικρό σκαρί ολικής χωρητικότητας 17 και καθαρής 9 κόρων. Έφερε φορτίο 15 τόνους βουτύρου (προφανώς μαγειρικά λίπη). Απέπλευσε από το Πόρτο- Λάγος στις 12/2 και πόδισε αρχικά για τον καιρό στο Πόρτο- Κουφό της Χαλκιδικής. Από εκεί συνέχισε το ταξίδι του στις 16/2 αλλά ανοιχτά από τη Σκόπελο, παρατηρήθηκε εισροή υδάτων κι έσβησε η μηχανή. Επειδή η βύθιση ήταν αναπόφευκτη το πλήρωμα επιβιβάστηκε στη βοηθητική λέμβο και βγήκε στη Σκιάθο. (Τα ναυάγια οπ.π., σελ. 123).
Πηγή: taxydromos.gr