Σε λίγες ημέρες Χριστούγεννα, αφού διανύσαμε μια περίοδο πνευματικής προετοιμασίας με την τεσσαρακονθήμερη νηστεία προσερχόμενοι στο μυστήριο της ιεράς εξομολογήσεως και με την πληθώρα ιερέων πανηγύρεων καθ’ όλο αυτό το διάστημα. Σε δύο ημέρες θα σταθούμε μπροστά στο σπήλαιο της Βηθλεέμ, κάθε λογής και καταγωγής άνθρωποι: ευρωπαίοι, ασιάτες, αφρικανοί. Κάθε φορά που προβάλλει ο εορτασμός της ενανθρωπήσεως του Υιού του Θεού ανά τον κόσμο, οι πάντες προετοιμάζονται να εορτάσουν ένα γεγονός που σηματοδοτεί την συμφιλίωση με τον Δημιουργό και την αποκατάσταση της παραδείσιας καταγωγής του ανθρωπίνου γένος με επισφράγιση το Πάθος, τον Σταυρό, την Ταφή και την ένδοξη Ανάσταση. Εκδηλώσεις, ετοιμασίες, φιέστες, χοροί, δώρα, ευχές και στολισμοί, τα εξωτερικά γνωρίσματα της μεγάλης αυτής δεσποτικής εορτής. Κοινό χαρακτηριστικό των ημερών αυτών η έκδηλη αλληλεγγύη με πρωτοβουλίες συλλόγων, αθλητικών ομάδων και όλων όσοι κατά τις ημέρες αυτές θέτουν τον εαυτόν τους στην υπηρεσία του συν-ανθρώπου. Αναμφισβήτητα η περίοδος αυτή των εορτών αποτελεί πρόσφορο έδαφος για να καταθέσει κάποιος τα αισθήματα αγάπης και προσφοράς προς τον πάσχοντα, φυσικά με πρωτεργάτη την αγία μας Εκκλησία που στέκει στο πλευρό των εμπερίστατων συνανθρώπων μας. Πρώτο  μέλημα της Εκκλησίας μας είναι ο σεβασμός και η προστασία του ανθρώπινου προσώπου ως κατ’ εξοχήν γνωρίσματος της ανθρώπινης ύπαρξης [1]. Το πρόσωπο δεν είναι άτομο. Το άτομο νοείται ως μονάδα απομονωμένη καθ’ αυτήν. Το πρόσωπο είναι μια ταυτότητα, μια ιδιαιτερότητα, που προέρχεται από τη σχέση με άλλους. «Το μυστικό του προσώπου είναι η ελεύθερη σχέση προς τον άλλον και η έμπρακτη αναγνώριση της διαφορετικότητας του στην αγαπητική σχέση με τον άλλο. Η σχέση αυτή δεν αποτελεί πολυτέλεια για το πρόσωπο, αλλά αναγκαίο όρο για να είναι κάποιος πρόσωπο, μοναδική και ανεπανάληπτη, ελεύθερη ύπαρξη και ταυτότητα» [2]. Το πρόσωπο δεν είναι δυνατόν να ζήσει μόνο του. Σύμφωνα με την ορθόδοξη παράδοση, η προέλευση του ανθρώπου και κάθε δημιουργήματος ξεχωριστά – η Δημιουργία ως Δημιουργία- προέρχονται από το απόλυτο μηδέν της ύπαρξης «εξ ούκ όντων» και με μόνη αιτία ύπαρξης την ελεύθερη αγάπη του Θεού που τα καλεί [3]. Αυτή «η προέλευση και η προοπτική της υπάρξεως και της ζωής του ανθρώπου αποκαλύπτουν την ιερότητα του. Και η αναγνώριση της ιερότητας του ανθρώπου αποτελεί την προϋπόθεση για το σεβασμό της ζωής και της υπάρξεως  της». [4] Δυστυχώς όμως στη σημερινή εποχή - σε παγκόσμιο, εθνικό αλλά και τοπικό επίπεδο - η ιερότητα του ανθρωπίνου προσώπου έχει απαξιωθεί έως και - σε πολλές περιπτώσεις - εκλείψει. Διανύουμε μια καθημερινότητα απρόσωπη που όλο και περισσότερο ο άνθρωπος απομονώνεται είτε από τους συν-αθρώπους του είτε από τις ίδιες του τις επιλογές, αφού τις περισσότερες φορές συμβαίνει να γίνετε θύτης και θύμα. Στις ημέρες μας, μια πολύμορφη και απροσδιόριστη απογοήτευση απλώνεται στις ψυχές των ανθρώπων. Όσα συμβαίνουν γύρω μας δείχνουν να δεσπόζει η αδικία, να επικρατεί το μίσος, να υπονομεύεται η αλήθεια. Όσοι προσπαθούν να ζήσουν ενάρετα συκοφαντούνται και διώκονται από σκοτεινούς κύκλους. [5] Έτσι διακρίνεται περισσότερο η βεβήλωση της ιερότητας του ανθρωπίνου προσώπου που καθαγιάστηκε με την κατά σάρκα γέννηση του Σωτήρος. Σε λίγες ημέρες φθάνουν τα Χριστούγεννα, δυστυχώς όμως και φέτος από αυτά τα Χριστούγεννα θα απουσιάζει ο Χριστός. Μπορεί η οικονομική κρίση να έχει αφήσει κενό τον χώρο κάτω από το στολισμένο δέντρο, ακόμα χειρότερα όμως αν κοιτάξουμε τη φάτνη - που στις ημέρες και αυτή εκλείπει λόγω επιτάσεως της μόδας - θα δούμε πως και ο νεογέννητος Χριστός είναι απών. Το σπαργανούμενο βρέφος δε δεσπόζει στο μέσον της φάτνης γιατί έχει ήδη και προ πολλού εξοριστεί από το σπήλαιο της καρδιάς μας. Και η καρδιά μας μένει άνυδρη από  αισθήματα και συμπόνια γιατί αντικατέστησε την αγάπη του Χριστού με την υπακοή σε ακτιβιστικές ιδεολογίες ή σε πολιτικοφιλοσοφικές ιδεοληψίες. Όμως, η Γέννηση του Χριστού «δεν σημαίνει αναγκαστική επικράτηση της αγάπης και της ειρήνης, άλλ’ αποτελεί αφετηρία διαλόγου, δυνατότητα αλλαγής του άνθρωπου σε τρόπο ώστε, αν ακούσει και ενστερνισθεί το θείο μήνυμα, να μεταβληθεί ριζικά: να παύσει να βλέπει τον συνάνθρωπό του σαν εχθρό έναντι του οποίου αμύνεται συνεχώς και μάλιστα πολλές φορές επιτιθέμενος για να εξασφαλίσει περισσότερο την οντότητά του, αλλά να τον βλέπει σαν αδελφό για τον οποίο επίσης γεννήθηκε, σταυρώθηκε και αναστήθηκε ο Υιός του Θεού». [6] Το βίωμα όμως της Χριστιανικής πίστης δεν μπορεί και δεν πρέπει να εγκλωβίζεται σε συνήθειες ή πρακτικές. Δεν το κληρονομήσαμε από τους προγόνους μας, οφείλουμε όμως να το μεταλαμπαδεύσουμε στις επερχόμενες γενιές. Ο μόνος τρόπος για τη σωστή διαχείριση και διάσωση αυτής της παρακαταθήκης στους μετά από εμάς είναι η συμμετοχή στη ζωή της εκκλησίας, μιας εκκλησίας που είναι: « ο Χριστός παρατεινόμενος εις τους αιώνας». Μια εκκλησία που πολύ περισσότερο σήμερα καλείται να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και να διασώσει το σύγχρονο άνθρωπο από την υποδούλωση της ψυχοσωματικής του υπόστασης. Το πώς αυτή η εκκλησία δίνει το παρόν είναι ξεκάθαρο. Η Εκκλησία ως ευχαριστηριακή σύναξη, πάνω από εθνικότητες, τόπους καταγωγής και άλλα ανθρώπινα κριτήρια έχει έναν και μοναδικό δρόμο, να διαφυλάξει τον άνθρωπο και να τον ανυψώσει στο Θεό μέσα από την αγιαστική της χάρη και το ευαγγελικό Της κήρυγμα. Δίχως φυσικά τη δική μας συγκατάθεση αλλά και συμπόρευση αυτό είναι αδύνατον να επιτευχθεί γιατί η ενανθρώπιση του Σωτήρος Χριστού αποσκοπεί  στο να μας οδηγήσει και να μας κατευθύνει εκεί που τελικά ανήκουμε. Αν εμείς παραμείνουμε είτε ως κληρικοί είτε ως λαϊκοί προσκολλημένοι σε μια ξένη προς της ζωή της εκκλησίας αντίληψη της ύπαρξης μας, αυτό μας καταστεί σφετεριστές του «κατ’ εικόνα» και μακρινούς παρατηρητές του «καθ’ ομοίωσιν». Είναι εμφανής η στάση πολλών σήμερα που περιορίζουν την εκκλησία στη ζωή του σημερινού ανθρώπου στο όνομα δήθεν της ελευθερίας και των μη διακρίσεων, αλλά και πολλοί περισσότεροι είναι κατά βάσιν οι διάκονοι Της που αυταπατούνται νομίζοντας πως τους έχουν δοθεί τα κλειδιά της βασιλείας των ουρανών,ενεργώντας ως άλλοι σταυροφόροι  ναΐτες ιππότες. Πόσο επίκαιρος ο λόγος του Χριστού απευθυνόμενος προς τους Φαρισαίους: «Διασχίζετε θάλασσα και στεριά για να κάνετε έναν προσήλυτο, και όταν αυτός γίνει προσήλυτος, τον κάνετε υποψήφιο για τη Γέεννα δύο φορές περισσότερο από τον εαυτό σας».—Ματ 23:15. Με αυτές τις αντιλήψεις καλούμαστε σήμερα να μονομαχήσουμε εμείς οι κληρικοί, ή καλύτερα να παλέψουμε με τους ίδιους μας εαυτούς και τις όποιες ιδεοληψίες μας πριν σταθούμε στο φοβερό εκείνο δικαστήριο της Δευτέρας Του Παρουσίας όπου θα κριθεί η ουσία και όχι ο τύπος. Η ιερότητα του ανθρώπου αποτελεί το σημαντικότερο γεγονός της ενανθρωπίσεως του Υιού του Θεού αφού Αυτός γίνεται άνθρωπος ώστε ο άνθρωπος με ελεύθερη βούληση να γίνει κατά χάριν θεός. Έτσι αναβιβάζεται ο φθαρτός άνθρωπος στα ουράνια, όταν νοιώσει το αναντικατάστατο της Αγίας Εκκλησίας, ως τη μόνη επί γης κοινωνία θεώσεως. Για τον λόγο αυτό, ας ανταποκριθούμε στο κάλεσμα της Εκκλησίας, να προσέλθουμε στο Κοινό Ποτήριο και να καταστούμε όλοι μαζί ένα Σώμα εν Χριστώ. Ας γίνουν τα φετεινά Χριστούγεννα η αρχή για αγάπη, ενότητα και καταλλαγή, εργαζόμενοι ώστε το ιερό ανθρώπινο πρόσωπο να μείνει ενωμένο με το Χριστό που απλόχερα θα δοθεί και πάλι για τη σωτηρία του κόσμου. Καλό και Ευλογημένο Δωδεκαήμερο. [1] π. Εμμανουήλ  Αντωνακάκης, Βιοηθική Ζητήματα Κλινικής Ηθικής, Οι θέσεις της Εκκλησίας σχετικά με το νομικό πλαίσιο, Αθήνα 2009, εκδόσεις Γρηγόρη, σελ.: 91 [2] Κ. Αγόρα , «Ηθική και Βιοηθική», στο συλλογικό τόμο Πίστη και Βίωμα της Ορθοδοξίας, Πάτρα 2002 ΕΑΠ, σελ.:316 [3] Κ. Αγόρα, «Περί Κόσμου, Ανθρώπου και Ιστορίας», στο συλλογικό τόμο Πίστη και Βίωμα της Ορθοδοξίας, Πάτρα 2002 ΕΑΠ, σελ.:107 [4] Γ. Μαντζαρίδη, Χριστιανική Ηθική Ι , Θεσσαλονίκη 2006, εκδόσεις Πουρναρά σελ.:413 [5] Πασχαλινό μήνυμα Αρχιεπισκόπου Αλβανίας Αναστασίου, Άγιον Πάσχα 2016 [6] Ι.Δ.Καραβιδόπουλου, Καθηγητού Παν/μίου. Κυριακή προ της Γεννήσεως του Χριστού, «Οδός ελπίδας»