«Ε, μια μου λέτε πορτοκαλάδα, μια λεμονάδα, μια σόδα. ΤΙ ΘΕΤΕ;». Η Σκιάθος, το νησί, ο πολιτισμός του και το μέλλον της τουριστικής ανάπτυξης. Αφορμή για το κείμενο αυτό ήταν μεταξύ άλλων και ένα σχόλιο κάτω από το άρθρο «Διαβάζω πίσω από τις εξαγγελίες για τη νέα μαρίνα» του Ιωάννη Τσώμου (https://SkiathosLife.gr/diavazo-piso-apo-tis-exangelies-gia-ti-nea-marina-grafei-o-ioannis-tsomos/ ) από έναν μάλλον επισκέπτη του νησιού που έλεγε σχετικά με τη νέα μαρίνα: «Μόνο με τέτοιες κινήσεις μπορεί ένα νησί να αξιοποιηθεί και να φέρει τουρισμό που θα αφήνουν κέρδη στις επιχειρήσεις του νησιού, αλλιώς θα παραμείνει σε τουρίστες που ψάχνουν για κανένα γύρο πίτα για να την βγάλουν φθηνά! Αυτούς τους τουρίστες θέλει η Σκιάθος;» Πριν συνεχίσω στο σχολιασμό επιτρέψτε μου να συστηθώ. Δεν γνωρίζω και δε με γνωρίζουν πολλοί στο νησί καθώς δεν μεγάλωσα και δεν πήγα σχολείο εδώ. Είμαι ο Νίκος Κανταράκιας, γιος του Κωνσταντίνου Ν. Κανταράκια (οι πολύ παλαιότεροι μπορεί να τον ξέρουν ως «ο τραπεζικός»), μεταξύ άλλων και ζωγράφου, και της Σοφίας Χ. Κόλλια. Είμαι ιδιοκτήτης του Aphrodite Skiathos στη Μεγάλη Άμμο και ασχολούμαι 20 χρόνια τώρα με την καλλιτεχνική φωτογραφία. (παραπομπές: https://SkiathosLife.gr/ekthesi-fotografias-tamata-votive-offerings-tou-nikou-k-kantarakia/ https://SkiathosLife.gr/nikos-k-kantarakias-sta-tamata-apotyponetai-o-prosopikos-kosmos-mou/ ) Και μιας που είναι τοπική προεκλογική περίοδος μπορεί αυτή η εισαγωγή να σας φαίνεται ύποπτη να ξεκαθαρίσω πως δεν είμαι υποψήφιος δήμαρχος ή δημοτικός σύμβουλος και στην παρούσα φάση της ζωής μου δεν με ενδιαφέρει. Όχι γιατί δεν με ενδιαφέρει το νησί και το κοινό καλό αλλά γιατί θα το θεωρούσα τουλάχιστον απρεπές εφόσον δεν μένω στο νησί μόνιμα να εμπλακώ σε διαδικασίες στις οποίες δε θα είμαι παρών (όπως δυστυχώς γίνεται για ψηφοθηρικούς λόγους). Παρόλα αυτά επιχειρώ εδώ και καμιά φορά αυτές οι απόψεις είναι πιο σημαντικές. Τώρα προεκλογικά γράφονται πολλά για το μέλλον της Σκιάθου επώνυμα και ανώνυμα και έχουν ανέβει αρκετά άρθρα εδώ στο SkiathosLife. Αυτό άσχετα αν συμφωνεί ή διαφωνεί κανείς είναι εξαιρετικά θετικό γιατί δείχνει πως τουλάχιστον υπάρχει ενδιαφέρον. Όπως έγραψα στην αρχή αφορμή για αυτό το κείμενο ήταν (μαζί με όλες τις απόψεις που γράφονται τελευταία) και ένα σχόλιο στο κείμενο του κ. Τσώμου που προφανώς διαφωνούσε με αυτό λέγοντας πως μόνο με τέτοιες μεγαλόπνοες επενδύσεις ένα νησί σαν τη Σκιάθο έχει μέλλον. Προσωπικά διαφώνησα με την άποψη του κυρίου που έκανε το σχόλιο αλλά εν τέλη διαπίστωσα πως το σημαντικότερο ερώτημα που θα έπρεπε να απασχολεί τον κόσμο της Σκιάθου δεν είναι αν θα γίνει η μαρίνα. Είναι ένα ερώτημα που υποβόσκει σε όλα τα άλλα ερωτήματα για όλα τα λογής έργα και εξαγγελίες. Το ερώτημα του Γκιωνάκη από την κλασσική Ελληνική ταινία «Τα κίτρινα γάντια» ΤΙ ΘΕΤΕ; Είναι μια απορία που την είχα κι εγώ πολλά χρόνια τώρα (ανεξαρτήτως δημοτικής αρχής). Τι θέλει να γίνει αυτό το νησί όταν μεγαλώσει; Θέλει να γίνει το νησί το πνευματικό, το πολιτιστικό; Το νησί η γενέτειρα του Παπαδιαμάντη και του Μωραϊτίδη; Μια Πάτμος της λογοτεχνίας και των τεχνών; (αστειεύομαι). Θέλει να γίνει Μύκονος 2.0 (είναι της μόδας και διαβάζεται δύο-τελεία-μηδέν); Η αλήθεια είναι πως προσπάθειες Μυκονοποίησης έχουν γίνει κατά καιρούς από διάφορους εδώ στο νησί. Η Σκιάθος συχνά ακούγεται χρόνια ως «η Μύκονος του Βορρά». Και λογικό είναι εφόσον από δεκαετίες πίσω η Μύκονος είναι συνώνυμο του διεθνούς τζετ-σετ και άρα του υψηλού κέρδους. Λογικά σκεπτόμενοι ντόπιοι και ξένοι επιχειρηματίες με παντιέρα την πρόοδο και την ανάπτυξη (το να ευαγγελίζεσαι την πρόοδο και την ανάπτυξη είναι ένα και το να εννοείς πρόοδο και ανάπτυξη μόνο με οικονομικά κριτήρια είναι κάτι τελείως διαφορετικό) έκαναν κινήσεις καμιά φορά άκομψες για το νησί. Δε θα σταθώ προς το παρόν στο ότι προσωπικά μια Σκιάθος-Μύκονος-δύο-τελεία-μηδέν με αφήνει παγερά αδιάφορο (και ποιος είμαι εγώ στο κάτω κάτω;) αλλά θα ρωτήσω αυτούς που το επιθυμούν αν η Σκιάθος έχει τις υποδομές να γίνει Μύκονος. Υποδομές που αν ήταν σωστές θα εξυπηρετούσαν και αυτούς που θέλουν τη Σκιάθο.. Σκιάθο. Τα προβλήματα του νησιού έχουν χιλιοειπωθεί και φυσικά αναδεικνύονται κάθε φορά περισσότερο προεκλογικά - νερό (ποιότητα, είναι ΝΤΡΟΠΗ εν έτη 2023 να κινδυνεύει σε τέτοιο βαθμό η υγεία μας) - αποχέτευση – Παπαδιαμάντη - δημόσια υγεία - κυκλοφοριακό - … - … ο καθένας από εσάς θα μπορούσε να συμπληρώσει κι από ένα. Το πρώτο που ανέφερα είναι για εμένα ένα από τα σημαντικότερα. Ας δοθούν επιτέλους χρήματα (δεν έχει χρήματα ο δήμος Σκιάθου; ας κόψει μια χρονιά από την τουριστική προβολή στο τέλος τέλος! Δεν έχουμε όλοι την πολυτέλεια να κάνουμε μπάνιο με εμφιαλωμένο!) για να λυθεί το ζήτημα του νερού. Είμαι σίγουρος πως εδώ που φτάσαμε όποιος δήμαρχος το καταφέρει θα μείνει στην ιστορία του νησιού (αν και αυτό δεν είναι κάτι που θα έπρεπε να μας ενδιαφέρει). Γυρίζοντας ξανά στο θέμα της υπερανάπτυξης χωρίς υποδομές (αρπαχτής στην καθομιλουμένη) και για καθησυχάσω όσους νομίζουν πως προτείνω να γυρίσουμε την δεκαετία του 1970 θα πω το εξής: το μοντέλο αυτό αν δεν το έχετε καταλάβει καταρρέει. Καταρρέει σιγά σιγά εδώ και χρόνια και τα σημάδια ήταν εκεί όταν τα τελευταία χρόνια οι τουρίστες μας ρωτούσαν «που μπορούμε να βρούμε μια αυθεντική ελληνική ταβέρνα» κι εμείς τους λέγαμε «αχ λυπούμαστε σε αυτή τη χώρα βγάζουμε μόνο μάστερ σεφ!». Τώρα η Μύκονος (και δυστυχώς θα πω, γιατί είναι κρίμα να δυσφημίζεται ένα νησί) τείνει να γίνει κακό παράδειγμα υπερτουρισμού, υπερκαταναλωτισμού απομεινάρι άλλων εποχών όπου κυριαρχούσε η επιδειξιομανία του κακής ποιότητας πλουτισμού. Άλλοι λοιπόν είναι ξεπερασμένοι και κολλημένοι σε άλλες δεκαετίες (με γνώμονα το κέρδος μάλλον). Είναι σημαντικό για τη Σκιάθο να διδαχθεί από αυτό και να υιοθετήσει μια πιο μετρημένη προσέγγιση στην τουριστική ανάπτυξη. Η ποιότητα πρέπει πάντα να προηγείται της ποσότητας. Κάποιους από εμάς μας ενδιαφέρει περισσότερο ένας ποιοτικότερος τουρισμός. Ποιοτικότερος δε σημαίνει πάντα πιο πλούσιος. Μας ενδιαφέρει η Σκιάθος να μην είναι «η Μύκονος του Βορρά» αλλά να είναι η Σκιάθος. Να αναδείξει τον δικό της πολιτισμό και το παραδοσιακό της στοιχείο. Και αυτό προς το παρόν το βλέπουμε κυρίως σε πρωτοβουλίες ιδιωτών (και καλά κάνουν!). Οι τουρίστες πρέπει έλκονται από τη Σκιάθο για τη γοητεία της και την αυθεντικότητά της, όχι γιατί είναι ένα αντίγραφο καρμπόν άλλων πολυσύχναστων τουριστικών προορισμών. Παγκοσμίως οι νέες τάσεις (και λόγω της κλιματικής αλλαγής) περιλαμβάνουν πλέον τις λέξεις «βιώσιμη» και «αειφόρος». Είναι ταυτόχρονα ευκαιρία και κρίσιμο σημείο για τη Σκιάθο να καταλάβει τη σημαντικότητα αυτών των λέξεων. Η τουριστική φέρουσα ικανότητα είτε μας αρέσει είτε όχι μάλλον έχει ξεπεραστεί στο νησί και φυσικά 2 νέα αεροδρόμια και 5 νέα λιμάνια μάλλον δε θα λύσουν το πρόβλημα. Πως είναι δυνατόν οι τουριστικοί ταγοί του νησιού να μην ξέρουν πως οι ξένοι επισκέπτες (παγκοσμίως) αναζητούν το traditional, το authentic και το local? Traditional Greek tavern, authentic Greek food, local oil και pastries. Μα είναι δυνατόν; Εμείς τι από αυτά πλασάρουμε σε αυτό το νησί; Διαβάζω τυχαία τώρα στο SkiathosLife «Ύμνοι από την γαλλική Le Figaro για την Αλόννησο που κερδίζει τη μάχη του τουρισμού» για το 7ο Φεστιβάλ Παραδοσιακών Χορών Αλοννήσου όπου επίσης «ξεναγήθηκαν και δοκίμασαν την ξακουστής τυρόπιτας Αλοννήσου .. ζώντας τη ζεστή φιλοξενία των κατοίκων και των εθελοντών». Εμείς κάποτε είχαμε το «Όνειρο στο Κύμα». Το θυμάται κανείς; Δυστυχώς δεν θυμάμαι ποιος το διοργάνωνε και πάλι ξαναλέω αυτό δεν έχει και τόση σημασία. Επενδύοντας στην ήπια και βιώσιμη ανάπτυξη, στις στέρεες υποδομές (να λυθούν επιτέλους τα 2-3 βασικά προβλήματα του νησιού!) και σεβόμενη τον τοπικό της χαρακτήρα, η Σκιάθος μπορεί να εξασφαλίσει ένα ευημερούν και διαρκές μέλλον, διατηρώντας παράλληλα την ουσία που προσελκύει τους τουρίστες στις ακτές της. Προσπαθώντας να τελειώσω αυτό το κείμενο θέλω να πω πως είναι καλό τελικά να αναρωτηθείτε όπως ο Γκιωνάκης «ΤΙ ΘΕΤΕ;». Τι Σκιάθο θέλεις εσύ που διαβάζεις; Θέλεις μια Σκιάθο περήφανη του ονόματος της ή μια Σκιάθο «Μύκονο του Βορρά» και απλά ενδιάμεσο προορισμό επειδή έχει αεροδρόμιο; Αυτό που θέλετε να το κοινωνήσετε και να το απαιτήσετε από τους υποψήφιους στις ερχόμενες εκλογές. Χαριτολογώντας υπενθυμίζω στον εαυτό μου πως στην περίφημη σκηνή από την ταινία ο Γκιωνάκης κλείνει με ένα «Τι θέλω κι ανακατεύομαι;» Φιλικά, Νίκος Κων/νου Κανταράκιας