του Λαμπρού Καραγεώργου
Παρά τις αντιξοότητες και τα νέα δεδομένα που δημιούργησε η πανδημία, το ναυτικό επάγγελμα διατηρεί δυνάμεις. Την παραπάνω διαπίστωση έρχεται να επιβεβαιώσει η έκθεση που δημοσίευσε πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Αρχή Θαλάσσιας Ασφάλειας (EMSA), σύμφωνα με την οποία ο αριθμός των πλοιάρχων και μηχανικών που στελεχώνουν τα πλοία που φέρουν σημαίες χωρών μελών της ΕΕ αυξήθηκε κατά 70.000 από το 2016 μέχρι και τις αρχές του 2020.
Οι ευκαιρίες απασχόλησης που προσφέρει το ναυτικό επάγγελμα υπογραμμίζουν και άλλες μελέτες, οι οποίες αναφέρουν ότι ο παγκόσμιος στόλος συνεχίζει να αυξάνεται ενώ το χάσμα προσφοράς – ζήτησης διευρύνεται. Ξεχωριστή θέση στην «ανθρωπογεωγραφία» του χώρου κατέχουν οι έλληνες ναυτικοί, οι οποίοι είναι πολυάριθμοι ειδικά στα πλοία που φέρουν σημαία χώρας μέλους της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Συνολικά, στα πλοία με ευρωπαϊκές σημαίες υπηρετούν 322.136 πλοίαρχοι και αξιωματικοί από 154 χώρες. Οι περισσότεροι είναι από τις Φιλιππίνες (42.531) και ακολουθούν οι Ουκρανοί (25.782) και οι Ελληνες (24.606), ενώ τη πεντάδα συμπληρώνουν οι Ινδοί (20.677) και οι Πολωνοί (19.003). Συνολικά, οι 193.497 πλοίαρχοι και αξιωματικοί είναι από χώρες μέλη της ΕΕ, οι 50.569 από χώρες μέλη της Ευρώπης εκτός της ΕΕ, οι 72.482 από την Ασία κ.λπ.
Οι γυναίκες
Το ναυτικό επάγγελμα παραμένει ένα ανδροκρατούμενο επάγγελμα, καθώς σύμφωνα με τα στοιχεία που παρέθεσαν οι 27 από τις 28 χώρες της ΕΕ (η Πολωνία δεν παρείχε τα σχετικά στοιχεία) από τους 193.235 πλοιάρχους και αξιωματικούς το 97,72% ήταν άντρες, ενώ το 2,28% γυναίκες. Επίσης, ενώ στους άνδρες το 60% είναι αξιωματικοί καταστρώματος και το 40% μηχανής, στις γυναίκες το 85,78% είναι αξιωματικοί καταστρώματος. Οσον αφορά στον μέσο όρο ηλικίας, αυτός ήταν 43,8 έτη. Την ηλικιακή ομάδα κάτω των 25 ετών απαρτίζουν 6.803 πλοίαρχοι και αξιωματικοί, ενώ οι υπόλοιπες ηλικιακές ομάδες ακολουθούν μια ομοιογενή εικόνα.Προοπτικές
Στην έκθεση της EMSA δεν γίνεται αναφορά για τις προοπτικές της ζήτησης, εκτός μιας επισήμανσης ότι τα επόμενα δυο χρόνια αναμένεται αύξηση του αριθμού των προσφερόμενων ναυτικών από την Ελλάδα. Η οποία, σημειωτέον, βρίσκεται μέσα στις πρώτες χώρες με αναγνωρισμένα πιστοποιητικά σε αντίθεση με τις άλλες δυο χώρες τη Μεγάλη Βρετανία και την Πολωνία που φαίνεται ότι θα υπάρξει μια μείωση της προσφοράς. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του οίκου Drewry, η διαφορά στην προσφορά θέσεων εργασίας και ζήτησης μέχρι το 2026 θα διευρυνθεί περισσότερο από 5% μέχρι το 2026. Ο κύριος λόγος για αυτό είναι η επιβράδυνση της προσφοράς αξιωματικών καθώς η ελκυστικότητα της καριέρας στη θάλασσα φαίνεται να μειώνεται. «Με τις συνεχιζόμενες αρνητικές επιπτώσεις που προκαλεί στη ζωή στη θάλασσα η πανδημία Covid-19, ορισμένοι ναυτικοί ενδέχεται να συνταξιοδοτηθούν ενώ άλλοι μπορεί να αναζητούν εργασία στην ξηρά», δήλωσε ο επικεφαλής της έρευνας του Drewry, Rhett Harris. Για πολλά χρόνια, πρόσθεσε, οι αξιωματικοί ποιότητας ήταν δυσεύρετοι. Μια κατάσταση που αναμένεται να επιδεινωθεί καθώς η αύξηση της προσφοράς δεν συμβαδίζει με την ανάπτυξη του παγκοσμίου στόλου.