ΤΑ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΤΟΜΗΣ ΤΟΥ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗ ΣΤΟ ΜΠΟΥΡΤΖΙ | του Γιώργου Σανιδά
2020-08-30 08:56:03
13 Σεπτεμβρίου 1925, ημέρα Κυριακή. Η οργανωτική επιτροπή υπό την προεδρία του Φιλοκλή Γεωργιάδη – ο οποίος είχε διατελέσει ήδη δυο φορές δήμαρχος Σκιάθου (1899-1903 και 1907-1914) και υπήρξε ο αφανής χορηγός της εκδήλωσης- έχει ολοκληρώσει τις προετοιμασίες της και είναι έτοιμη να προβεί στα αποκαλυπτήρια της προτομής του Αλεξάνδρου Παπαδιαμάντη στο Μπούρτζι, έργο του γλύπτη Θ. Θωμόπουλου (1873-1937)… Με τον γλύπτη και την πληρωμή του είχε συμφωνήσει ο Σκιαθίτης, εικοσάχρονος τότε, Χαράλαμπος Φραγκίστας (1905- 1976) εκπροσωπώντας τον ντόπιο εφοπλιστή και λάτρη του κυρ- Αλέξανδρου, Θωμά Επιφανειάδη (1896-1968). Ο Θωμόπουλος είχε φτιάξει γύψινο πρόπλασμα εκ του φυσικού της προτομής πριν το θάνατο του Παπαδιαμάντη (1911) και το όλο θέμα ανακαίνισε ο Σκυριανός δημοσιογράφος Φαλτάιτς (1891-1944) με άρθρο του στα 1923.
Ακολούθησε μεγάλη συζήτηση στους κύκλους των Αθηνών και αφού δεν καρποφόρησε η τοποθέτηση της προτομής στην Αθήνα –έγινε 50 χρόνια μετά στη Δεξαμενή το 1965- τα ηνία πήραν, ευτυχώς, ευπατρίδες της Σκιάθου με συντελεστές όσους αναφέραμε παραπάνω. Στην πρωτοφανή εκδήλωση των αποκαλυπτηρίων του 1925, η Πολιτεία εκπροσωπήθηκε μόνο από το Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου Παιδείας, Κυρέλλο, ενώ παρευρέθηκαν και οι ποιητές Σπύρος Ματσούκας και Γεώργιος Δροσίνης που το ίδιο βράδυ φιλοξενήθηκε στο σπίτι του Φ. Γεωργιάδη και αργότερα δημοσίευσε τις εντυπώσεις του σε άρθρο υπό τον τίτλο «Στα ρόδινα ακρογιάλια». Παρευρέθηκε φυσικά ο Κ. Φαλτάιτς και πολλοί από την Εύβοια και τη Σκύρο. Εντυπωσιακή η παρουσία των κατοίκων από τη Σκόπελο και την Αλόννησο που έφτασαν τα 300 άτομα.
Μα ακόμα πιο εντυπωσιακή, υπήρξε η συμμετοχή των Βολιωτών –περίπου 800 άτομα- και της νεοσύστατης τότε, φιλαρμονικής τους. Τους υποδέχθηκαν Σκιαθίτισσες ντυμένες με τις παραδοσιακές φορεσιές, ο Πρόεδρος της Κοινότητας Δημήτριος Ν. Πρεβεζάνος και ο παπα- Καλοειδής, ανεψιός του Παπαδιαμάντη. Όλος αυτός ο κόσμος που κατέφθασε με κάθε λογής πλεούμενο στο λιμάνι, μαζί με τους έκθαμβους ντόπιους, ξεπερνούσε τους 3000 χιλιάδες ανθρώπους και ήταν φυσικό να προκαλέσει το έντονο ενδιαφέρον του αγγλικού στόλου ο οποίος είχε αγκυροβολήσει συμπωματικά στο νησί. Έτσι ο Άγγλος ναύαρχος έδωσε εντολή να παρελάσει τιμητικό άγημα.
Την ίδια μέρα, ο τύπος των Αθηνών ασχολήθηκε με το γεγονός και η εφημερίδα ‘’Πολιτεία’’ δημοσίευσε για πρώτη φορά το διήγημα του Παπαδιαμάντη ‘’η ψυχοκόρη’’ και το ιδιόχειρο αυτόγραφό του. Χρόνια αργότερα, επί δημαρχίας Κων/νου Πολύζου, (1949-1950), ανακαινίστηκε το μνημείο και πήρε τη σημερινή του μορφή ενώ διαμορφώθηκε και ο γύρω χώρος με την κατασκευή λιθόστρωτου. Εξαιτίας τους λοιπόν, χαιρόμαστε ακόμα την προτομή του κυρ- Αλέξανδρου στην είσοδο του Μπούρτζι όπου διαβάζουμε και την παρηγορητική υπόμνηση από το ΄Μυρολόγι της Φώκιας': "Σαν να' χαν ποτέ τελειωμό τα πάθια κι οι καημοί του κόσμου"!
ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ