Ιστορικό Εικόνας Παναγίας Κουνίστρας | του Γιώργου Σανιδά [*]
2018-11-20 01:35:31
-Στα δεύτερα μισά του 17ου αιώνα, περί το 1650, όπως λέει η παράδοση, ο Σκιαθίτης ασκητής Συμεών που έμενε σ’ ένα μικρό ησυχαστήριο στη δασώδη περιοχή, έβλεπε τη νύχτα ένα παράξενο «φως περιαστράπτον». Κάποιο βράδυ αποφάσισε να το πλησιάσει και τότε αντίκρισε πάνω σε πεύκο, τη μικρή εικόνα να αιωρείται… Προσευχήθηκε στη ρίζα του όλη τη νύχτα και μόλις ξημέρωσε πήγε στο Κάστρο όπου ζούσαν οι κάτοικοι του νησιού, και ανέφερε το γεγονός στον παπά Φραγκούλη που ήταν και προεστός. Τότε σύσσωμο το χωριό κίνησε για τον τόπο που ο Συμεών έλεγε πως συνέβαινε το μυστήριο. Είδαν όλοι να κρέμεται στο δέντρο η εικόνα και ο νεότερος ιερέας Ιωάννης ανέλαβε και την κατέβασε τοποθετώντας την στη συνέχεια, στο παρεκκλήσιο του Συμεών. Τότε δόθηκε η ερμηνεία πως η εικόνα κρεμόταν εκεί υποδεικνύοντας στους πιστούς τη θέση που ήθελε να στηθεί το σπίτι της, όπως και έγινε…
Η ανώνυμη εικόνα πήρε από τον απλό λαό το όνομα Κουνίστρια, Κουνίστρα ή Κλωνίστρα (ια) γιατί κουνιόταν ανάμεσα στα κλαδιά-κλωνάρια του δέντρου.
Ονομάζεται όμως και Εικονίστρια για δύο λόγους:
Όπως εξήγησε ο δάσκαλος Επιφάνιος Δημητριάδης, σημαίνει «Εικών Αστρία». Το όνομά της δηλαδή προήλθε «από το εξαστράπτον φως ως αστήρ».
Άλλοι υποστηρίζουν πως το όνομα προέρχεται από την παράφραση του «Εικών Ιστρία» και το αποδίδουν στην πιθανότητα η εικόνα να έφθασε στο νησί από τον Ίστρον ποταμόν στα Παραδουνάβια μέρη κατά την εποχή των Εικονομάχων…
H πιθανότερη όλων όμως εκδοχή είναι πως ονομάστηκε Κουνίστρα γιατί έτσι ονομαζόταν ήδη η περιοχή στην οποία χτίστηκε (Κουνίστρες).
-Στα 1800 ο Ιωάννης Χατζησταμάτης περιαργύρωσε την εικόνα και άφησε να φαίνεται μόνο το πρόσωπο της Παναγίας.
-Το 1834 το μοναστήρι διαλύθηκε, όπως κι άλλα 400 στον ελλαδικό χώρο, με διαταγή της Αντιβασιλείας. Τότε ο ηγούμενος Ευγένιος πήρε την εικόνα στο σπίτι του, στη χώρα. Ο δήμαρχος Αναγνώστης Μπονάκης και ο υποδιοικητής Αλέξανδρος Εδιπίδης του ζητούν να τη δώσει στις αρχές. Εκείνος αρνείται και αντιπροτείνει να ξαναγυρίσει μαζί της στο μοναστήρι. Έτσι τον καταγγέλλουν στη Γραμματεία Εκκλησιών…
-Στα 1838 παραδίδει τελικά την εικόνα στον επίσκοπο Σκιάθου και Σκοπέλου Ευγένιο.
-Στα 1840 η Γραμματεία Εκκλησιών ζητά απ’ τον υποδιοικητή να την πάει στο μοναστήρι της Κουνίστριας. Αυτός όμως την παραδίδει στη δημοτική αρχή κι ο δήμαρχος αρνείται να την τοποθετήσει στο αφύλακτο μοναστήρι. Παρά τις αντεγκλήσεις, η εικόνα παραμένει στην πόλη.
-Στα 1841 ήρθε στο μοναστηράκι, μαζί με επτά μοναχούς και δόκιμους, και ανέλαβε ως ηγούμενος, ο Γέροντας Διονύσιος Επιφανειάδης. Στα 1850 ο Γέροντας, καθώς έβλεπε την εικόνα να ξεθωριάζει, φώναξε τον αγιογράφο μοναχό από την Ίμβρο, Ευθύμιο που βρισκόταν στη Σκόπελο, και τη ζωγράφισε σε πανί το οποίο και κάρφωσε πάνω στην παλιά.
-Στα 1852 θα διωχθεί ο Γέροντας απ’ το μοναστήρι γιατί στις λειτουργίες του δεν μνημόνευε τον Όθωνα, και την εικόνα την παραδίδει στη Μονή του Ευαγγελισμού. Ο δήμαρχος όμως Ραπτάκης έγραψε στον αρχιεπίσκοπο Καλλίνικο Καμπάνη και η εικόνα γύρισε το 1858 στην πόλη.
-Στα 1858 τοποθετήθηκε στους Τρεις Ιεράρχες, στην αρχή στο Άγιο Βήμα και από το 1923 και μετά, στο ξυλόγλυπτο προσκυνητάρι.
-Η Σκιάθος ως και σήμερα, ανήκει εκκλησιαστικά στη Μητρόπολη Χαλκίδας. Υπήρξε όμως μια παρένθεση από το 1899 ως το 1909, όταν και πέρασε στη Μητρόπολη Δημητριάδας για να επανέλθει στης Χαλκίδας με τον Ν. 3434/16-11-1909. Τότε, το χειμώνα του 1908, ο Ψαριανός νεαρός επίσκοπος Δημητριάδας, Γερμανός Μαυρομάτης, θέλησε να μεταφέρει την εικόνα στο Βόλο κι από εκεί να την κάνει περιοδεία προκειμένου να συγκεντρώσει χρήματα και δοσίματα για την ανέγερση Επισκοπικού Μεγάρου! Έπεισε μάλιστα τους εφημέριους των Τριών Ιεραρχών στο νησί μα βρήκε απέναντί του τον κυρ- Αλέξανδρο! «Την ψυχή μας μπορείτε να την πάρετε, όχι όμως την εικόνα…ουδέποτε η σεπτή εικόνα εχρησίμευσε ως εμπόρευμα και πιστεύω ότι ποτέ δεν εξήλθε της νήσου», διεμήνυσε στον Επίσκοπο και μετά από αγώνα και αφού έγραψε σχετικά στην εφημερίδα ‘΄Θεσσαλία’ (17/12/1908), το θέμα έληξε…
[*] Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΑΝΙΔΑΣ ΕΙΝΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ ΚΑΙ ΜΟΝΙΜΟΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ - ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΟΣ ΤΟΥ SKIATHOSLIFE.GR
ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ