Ο Καβάφης και η "Κορυφή των Κορυφών" Παπαδιαμάντης | Γράφει ο Γιώργος Σανιδάς
2025-03-29 12:21:26
Ο σπουδαιότερος κατά πολλούς και δικαίως, Έλληνας ποιητής Κ. Καβάφης (1863-1933) κλήθηκε από το περιοδικό “Νέα ζωή’’ της Αλεξάνδρειας, στο αφιερωμένο τεύχος στον Παπαδιαμάντη (Αριθμός 44, Απριλίου 1908), να μιλήσει για τον εν ζωή τότε κυρ Αλέξανδρο (1851-1911). Εκεί είπε τα εξής:
«Προθύμως απαντώ εις την αίτησίν σας να εκφράσω την γνώμη μου περί του διηγηματογράφου μας Αλεξάνδρου Παπαδιαμάντη.
Εις όσα έργα του διάβασα μ’έκαναν εντύπωση η περιγραφική του δύναμη. Μου φαίνεται ότι είναι λαμπρά ασκημένος στης περιγραφής την τριπλή ικανότητα – τα ποια πρέπει να λεχθούν, τα ποια πρέπει να παραληφθούν, και σε ποια πρέπει να σταματηθεί η προσοχή.
Στα “Ρόδιν’ Ακρογιάλια”, το έργο του που φάνηκε στο περιοδικό σας, είναι έκτακτα επιτυχημένος όλος εκείνος ο γύρος στη παραλία (“Νέα ζωή”, έτος 4ον, σελ. 668-673). Το καφενείο του γέρου Γατζίνου πρώτα, κ’έπειτα τα σπίτια των νοικοκυραίων που ξυπνούν ένα ένα μες στο χάραγμα είναι παρουσιασμένα με τέχνη ασφαλή.
Και τι καλά περιφραγμένες στην “Φόνισσα” (“Παναθήναια”, τομ. 5ος, Οκτ. 1902 -Μαρτ. 1903) είναι οι νύχτες που περνά άγρυπνη η Φραγκογιαννού κοντά στο εγγόνι της μες στο σπίτι της Δελχαρώς κ’ επίσης η πρωινή της μετάβαση στον ελαιώνα, με την είσοδο στην εκκλησία του Αι Γιάννη του Κρυφού, και την μοιραία επίσκεψη στον μπακτσέ του Γιάννη του Περιβολά και η σκηνές από το πλησταρειό του κυρ Ροσμαή.»
Ωστόσο, αμέτρητες είναι οι αναφορές ως και σήμερα στη ρήση του πως ο Παπαδιαμάντης είναι η ‘’κορυφή των κορυφών’’. Πώς όμως μάθαμε γι’ αυτή;
Προκύπτει από τη μαρτυρία του φίλου του Γ Α Παπουτσάκη στο βιβλίο του ‘’Καβάφη Πεζά’’, (Φέξης Αθήνα 1963 σ 106 σημ 98)
Εκεί γράφει τις εξής παρατηρήσεις του Καβάφη για το άρθρο του Louis Russel: «La litterarule de la Grece moderne»:
«Παρέλειψε τούτον… παρέλειψε κείνον… παρέλειψε την κορυφή των κορυφών-τον Παπαδιαμάντη!...»
Ο Γεώργιος Α. Παπουτσάκης γεννήθηκε στην Αίγυπτο και πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στην Αλεξάνδρεια. Εργάστηκε σε βιομηχανικές εταιρείες και, από το 1961, εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Δημοσίευσε κριτικά δοκίμια σε εφημερίδες και περιοδικά σχετικά με τη νεοελληνική και τη γαλλική λογοτεχνία. Υπήρξε φίλος του Καβάφη και μετέφρασε ποιήματά του στα γαλλικά (εκδόθηκαν στο Παρίσι το 1958). Πέθανε το 1967.
ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΑΡΘΡΑ
