Η τιμή στην Αγία Αικατερίνη και το χρέος μας για την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών | Γράφει ο π. Παντελεήμων Χούλης
2025-11-25 18:45:18
Η 25η Νοεμβρίου ενώνει δύο σημαντικά νοήματα: την Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών, που θεσπίστηκε από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ (A/RES/54/134, 1999), και την εκκλησιαστική τιμή προς την Αγία Μεγαλομάρτυρα Αικατερίνη, μια προσωπικότητα που ενσαρκώνει τη δύναμη, τη σοφία και την ελευθερία του ανθρωπίνου προσώπου.
Η Εκκλησία μας διδάσκει ότι κάθε άνθρωπος, άνδρας και γυναίκα, έχει ίσχυρη και αδιαπραγμάτευτη αξία, διότι πλάστηκε «κατ’ εἰκόνα Θεοῦ» (Γεν. 1:27). Η βία, λοιπόν, δεν είναι απλώς κοινωνική αδικία· είναι προσβολή της θεϊκής εικόνας μέσα στον άνθρωπο. Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος μιλά με ιδιαίτερη αυστηρότητα για την κακοποίηση μέσα στην οικογένεια, λέγοντας χαρακτηριστικά: «Ὁ δέρων γυναῖκα, ἑαυτὸν δέρει· καὶ ὁ ἀτιμάζων αὐτήν, τὴν ἑαυτοῦ κεφαλὴν ἀτιμάζει.» (Ιω. Χρυσοστόμου, PG 51, 230).
Λόγος καθαρός, πατερικός και πάντοτε επίκαιρος.
Στη σύγχρονη κοινωνία, όπου η βία κατά των γυναικών λαμβάνει πλέον ποικίλες μορφές—σωματικές, ψυχολογικές, λεκτικές, θεσμικές—η Εκκλησία δεν μπορεί παρά να υψώσει φωνή συμπαράστασης, θεραπείας και δικαιοσύνης. Η κακοποίηση δεν είναι ιδιωτικό ζήτημα· είναι τραύμα του σώματος της κοινωνίας και σκάνδαλο για το σώμα της Εκκλησίας. Ο απόστολος Παύλος μας υπενθυμίζει: «Ἡ ἀγάπη οὐκ ἀσχημονεῖ… οὐ παροξύνεται… οὐ ζητεῖ τὰ ἑαυτῆς» (Α΄ Κορ. 13:5).
Όποια σχέση βιάζει, καταπιέζει ή τρομοκρατεί δεν έχει τη σφραγίδα της αγάπης του Χριστού.
Η Αγία Αικατερίνη, που τιμάται την ίδια ημέρα, γίνεται φωτεινό παράδειγμα γυναικείας αξιοπρέπειας. Δεν νίκησε με βία, αλλά με λόγο, αλήθεια και πνευματική ελευθερία. Η παρουσία της στην εκκλησιαστική ζωή μας υπενθυμίζει ότι η γυναίκα δεν είναι περιθωριακή στη σωτηρία, αλλά χαρισματικό πρόσωπο, φορέας σοφίας και πνεύματος. Ο Μέγας Βασίλειος τονίζει: «Τίμια ἡ ἀξία τῆς γυναικός· οὐδὲν ὁ Θεὸς ἐν αὐτῇ ἐλάττωσε.» (M. Βασιλείου, Επιστ. 22, PG 32, 265).
Αυτή η ισότητα ενώπιον του Θεού αποτελεί και την βάση κάθε πραγματικού σεβασμού.
Η 25η Νοεμβρίου γίνεται έτσι μια ημέρα μετάνοιας, συλλογικής ευθύνης και νέας αρχής. Δεν αρκεί η καταγγελία της βίας· χρειάζεται οικοδόμηση πολιτισμού ειρήνης, μέσα στο σπίτι, στον χώρο εργασίας, στην κοινωνία. Χρειάζεται λόγος, πράξη και στάση ζωής που τιμά το πρόσωπο του άλλου. Η Εκκλησία καλεί κάθε μέλος της να γίνει «ειρηνοποιός» (Ματθ. 5:9), να αντισταθεί σε κάθε μορφή αδικίας και να σταθεί αδελφικά δίπλα σε όσους υποφέρουν.
Ας αποτελέσει η ημέρα αυτή όχι απλώς μια υπενθύμιση, αλλά ένα χρέος αγάπης και ευθύνης. Στον κόσμο όπου ακόμη πολλές γυναίκες στενάζουν, η μαρτυρία της Εκκλησίας πρέπει να είναι καθαρή:
η γυναίκα είναι πρόσωπο ιερό, φορέας θεοειδούς αξίας, άξια σεβασμού, προστασίας και τιμής.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Πηγές
Αγία Γραφή, Παλαιά και Καινή Διαθήκη (Γεν. 1:27 · Α΄ Κορ. 13:5 · Ματθ. 5:9).
John Chrysostom, Patrologia Graeca 51, 230.
Basilius Magnus, Epistulae, PG 32, 265.
United Nations General Assembly, Resolution A/RES/54/134 (1999).
H. C. Cavallo, Violence Against Women: Global Perspectives, United Nations Publications.
Χρ. Γιανναράς, Το Πρόσωπο και ο Έρως, εκδ. Ίκαρος (για τη χριστιανική κατανόηση του προσώπου).
Μητρ. Περγάμου Ι. Ζηζιούλα, Η σχέση και το πρόσωπο, Δόγμα και Εκκλησία.
