SKIATHOS Ο καιρός σήμερα

OpenBusiness: Η ψηφιακή γραφειοκρατία που… πνίγει τον επιχειρηματία | Γράφει ο Γιάννης Αθανασίου

2025-11-24 08:13:32
OpenBusiness: Η ψηφιακή γραφειοκρατία που… πνίγει τον επιχειρηματία | Γράφει ο Γιάννης Αθανασίου
 
Στην Αλόννησο, όπως και σε κάθε μικρό νησί, η επιχειρηματικότητα δεν είναι απλώς μια δουλειά – είναι αυτή καθ` αυτή η επιβίωση, η οικογένεια, η κοινωνική συνοχή. Και όμως, οι νέες ρυθμίσεις για τις άδειες λειτουργίας μέσω της πλατφόρμας OpenBusiness φέρνουν σε δοκιμασία ακόμη και τον πιο υπομονετικό επαγγελματία.
 
Η εικόνα είναι γνώριμη: ο επιχειρηματίας, ιδιοκτήτης ταβέρνας, καντίνας ή μικρού τουριστικού καταλύματος, καλείται να μετατρέψει σε ψηφιακό αρχείο ολόκληρο τον φάκελο με την άδεια λειτουργίας του, τη στατική επάρκεια του κτιρίου, τα αρχιτεκτονικά σχέδια, τις εγκρίσεις της πυροσβεστικής και κάθε άλλο δικαιολογητικό που για δεκαετίες διατηρούνταν σε φυσικό φάκελο.
 
Και όλα αυτά, ενώ οι υπηρεσίες των δήμων παραμένουν σε πλήρη άγνοια των λεπτομερειών. Χωρίς σαφείς οδηγίες, χωρίς οργανωμένη ενημέρωση, χωρίς κανένα σημείο αναφοράς για το τι ακριβώς πρέπει να υποβληθεί. Η άγνοια και η παραπληροφόρηση προκαλούν καχυποψία και αγανάκτηση στους δημότες, που φοβούνται ότι όλα γίνονται για να στηθούν “παραμάγαζα”.
 
Τι ισχύει για κάθε κατηγορία επιχειρήσεων
 
Επιχειρήσεις με παλιές άδειες (πριν το ν. 4442/2016)
 
Κατ’ επίφαση προστατεύονται. Δεν υποχρεούνται να ανεβάσουν ολόκληρο τον φάκελο στην πλατφόρμα, αλλά μόνο το αποδεικτικό αδειοδότησης.
Στην πράξη όμως κανείς δεν τους εξηγεί ποιο ακριβώς έγγραφο θεωρείται “αποδεικτικό” και κάθε επίσκεψη στον δήμο μετατρέπεται σε γαϊτανάκι τηλεφώνων και υπευθύνων δηλώσεων.
 
Επιχειρήσεις με γνωστοποίηση μέσω NotifyBusiness
 
Εδώ το πράγμα γίνεται εφιαλτικό. Ολόκληρος ο φάκελος πρέπει να ανέβει ψηφιακά, ακόμη και έγγραφα που πριν κανείς δεν είχε υποχρέωση να παρουσιάσει ξανά.
Τρεχάματα σε Δήμο, Πολεοδομία, ΕΟΤ για αντίγραφα σχεδίων, και ψηφιοποίηση σε τεχνικά γραφεία που διαθέτουν τον απαραίτητο εξοπλισμό.
Και πάλι, χωρίς καμία ουσιαστική καθοδήγηση από τη δημοτική διοίκηση.
 
Νέες επιχειρήσεις / νέες γνωστοποιήσεις
 
Όλα ηλεκτρονικά από την αρχή. Σαφές στα χαρτιά, ναι. Αλλά η υποδομή και η στελέχωση των δήμων για να υποστηρίξουν τους αιτούντες παραμένει στοιχειώδης.
 
Οι υποχρεώσεις και οι ευθύνες του Δήμου – και πού ακριβώς υστερεί
 
Οι Δήμοι έχουν από τον νόμο συγκεκριμένες αρμοδιότητες μέσα στο σύστημα των γνωστοποιήσεων και του OpenBusiness. Δεν είναι “παρατηρητές”, ούτε “ταχυδρομείο” εγγράφων. Οι βασικές υποχρεώσεις τους είναι:
 
1. Να ενημερώσουν τους επαγγελματίες για τη διαδικασία
 
Έγγραφες οδηγίες, τοπικές ανακοινώσεις, ενημερωτικές συναντήσεις.
Η ΚΥΑ προβλέπει ότι η αρμόδια δημοτική αρχή οφείλει να παρέχει σαφείς και προσβάσιμες πληροφορίες για τις απαιτήσεις ανά κατηγορία επιχείρησης.
Στην πράξη: μηδενική ενημέρωση.
 
2. Να ελέγχουν τυπικά τα στοιχεία μετά την υποβολή
 
Οι Δήμοι δεν εκδίδουν άδειες πλέον, αλλά ελέγχουν την πληρότητα των στοιχείων και μπορούν να ζητήσουν συμπληρώσεις ή διορθώσεις.
Στην Αλόννησο, οι επαγγελματίες διαπιστώνουν ότι οι υπάλληλοι συχνά δεν γνωρίζουν καν τι πρέπει να ελέγξουν.
 
3. Να τηρούν ηλεκτρονικό αρχείο και να ενημερώνουν το κράτος
 
Το OpenBusiness “κουμπώνει” πάνω στις αρμοδιότητες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Οι Δήμοι οφείλουν να ενημερώνουν την πλατφόρμα όταν υπάρχει ανάκληση, αναστολή, παύση λειτουργίας, αλλαγή στοιχείων ή παράβαση.
Στην Αλόννησο, δεν υπάρχει ούτε οργανωμένη διαδικασία ούτε υπεύθυνος χειριστής.
 
4. Να υποστηρίζουν τον πολίτη στην ψηφιακή μετάβαση
 
Όχι με γενικόλογες απαντήσεις τύπου “στείλτε ένα email”, αλλά με πραγματική υποστήριξη.
Αυτό προβλέπεται και από το πλαίσιο της ψηφιακής διακυβέρνησης: οι ΟΤΑ είναι σημεία πρώτης γραμμής για τη χρήση των κρατικών πλατφορμών.
 
5. Να διαθέτουν πρωτόκολλο εξυπηρέτησης
 
Τυποποιημένες απαντήσεις, διαδικασία ελέγχου εγγράφων, καθορισμένη ροή ενεργειών.
Στην Αλόννησο, δεν υπάρχει ούτε ένα ενιαίο έντυπο ή οδηγός. Κάθε επαγγελματίας ακούει διαφορετικά πράγματα.
 
Με απλά λόγια:
Ο Δήμος έχει ρόλο, έχει ευθύνη και έχει υποχρεώσεις. Δεν μπορεί να παριστάνει τον ανενημέρωτο.
 
Η πραγματικότητα της Αλοννήσου
 
Σε ένα νησί όπως η Αλόννησος, όπου κάθε επιχείρηση μετράει, η κατάσταση μετατρέπεται σε γεωμετρική πρόοδο ταλαιπωρίας.
Ο ξενοδόχος, ο δωματιούχος, ο επαγγελματίας που περιμένει την καλοκαιρινή σεζόν για να ζήσει, πρέπει πρώτα να “παλέψει” με τον ψηφιακό φαύλο κύκλο: ασαφείς οδηγίες, υπηρεσιακή ανεπάρκεια, συνεχείς επισκέψεις σε γραφεία που δεν έχουν θεσπίσει κανένα πρωτόκολλο.
 
Το αποτέλεσμα;
Επιχειρήσεις που χάνουν χρόνο, χρήμα και πελάτες, ενώ η γραφειοκρατία φαίνεται να ενδιαφέρεται περισσότερο για τα αρχεία της παρά για την τοπική οικονομία.
 
Προθεσμίες και κυρώσεις
 
Όλοι οι επιχειρηματίες πρέπει να απογραφούν στο OpenBusiness μέχρι 31/12/2025.
Καθυστέρηση σημαίνει:
 
Παράβολο 200€
 
Πρόστιμα έως 5.000€
 
Η κυβέρνηση διαφημίζει την “απλούστευση”, αλλά η πράξη δείχνει το αντίθετο: οι διαδικασίες είναι μπερδεμένες και το βάρος πέφτει αποκλειστικά στον επαγγελματία, όχι στους Δήμους που έχουν θεσμική υποχρέωση να στηρίξουν.
 
Συμπέρασμα
 
Η νέα πλατφόρμα θα μπορούσε να είναι ευκαιρία για διαφάνεια και απλούστευση.
Αντί αυτού, εξελίσσεται σε γραφειοκρατικό σκόπελο – όχι γιατί η τεχνολογία είναι δύσκολη, αλλά επειδή ο Δήμος δεν έκανε όσα οφείλει: οργανωμένη ενημέρωση, τεχνική υποστήριξη, διαδικασίες, ευθύνη.
 
Οι επαγγελματίες χρειάζονται πράξεις και σαφήνεια, όχι ψηφιακά πινγκ-πονγκ ανάμεσα σε πλατφόρμες και αδιάφορους υπαλλήλους.
Οι άνθρωποι που παλεύουν να ζήσουν από την επιχείρησή τους δεν έχουν χρόνο να γίνουν προγραμματιστές.
 
Είναι καιρός η πολιτεία —και ειδικά η Τοπική Αυτοδιοίκηση— να αντιληφθεί ότι κάθε άδεια δεν είναι ένα “έγγραφο” αλλά εισόδημα, επιβίωση και αξιοπρέπεια.