Το δήθεν "Κελί" του Αλ. Παπαδιαμάντη & τα δωμάτια στην Αθήνα | γράφει ο Γιώργος Σανιδάς
2024-01-27 11:08:47Ο ζωγράφος Νίκος Ν. Νομικός (1913-1974) υπήρξε ένας απ’ τους δεκάδες ερευνητές που επί χρόνια ψάχνουν σπιθαμή προς σπιθαμή τις λίγες γειτονιές όπου περιπλανήθηκε ο Παπαδιαμάντης στην Αθήνα. Όπως ανέφερε ο ίδιος στην εργασία του με θέμα «Στ’ αχνάρια του κυρ- Αλέξανδρου» που δημοσίευσε στο περιοδικό ‘’Φιλολογική πρωτοχρονιά’’ του 1970, «με το κοντήλι και με το φακό» προσπάθησε να περισώσει ό,τι στέκεται όρθιο ακόμα από τον φυσικό περίγυρο που έζησε ο Παπαδιαμάντης στην πρωτεύουσα.
Μελετώντας τα γραπτά του συγγραφέα διαπίστωσε πως περί το 1874 έζησε σε δυο σπίτια κάτω απ’ την Ακρόπολη, στο Ριζόκαστρο, αλλά δεν βρήκε τα ίχνη τους ψάχνοντας ολόκληρο το τετράγωνο γύρω από το Αγιοταφίτικο, ούτε τα ίχνη του υπόγειου της πλατείας Κλαυθμώνος που για ένα διάστημα έμενε με τον Μωραϊτίδη. Το ίδιο ισχύει και για την ισόγεια τρώγλη με τον φεγγίτη πάνω απ’ την πόρτα στο βάθος της αυλής της Μπα- Μάρως της σπιτονοικοκυράς του και το σπίτι της οδού Αριστοφάνους όπου μια νύκτα έπεσε ολόκληρη η οροφή. Απ΄ αυτό το ερείπιο της Αριστοφάνους τον έβγαλε το 1906 ο Βλαχογιάννης, σε τραγική κατάσταση λόγω των ρευματισμών και της αναδουλειάς, και τον ανέβασε στη Δεξαμενή, στο δωμάτιο της κυρά Μαρουδιάς, που πρόλαβε και σκιτσάρισε ο Σπ. Βασιλείου, λίγο πριν εγκαταλείψει «την πόλιν της δουλοπαροικίας και των πλουτοκρατών»….
Γράφει ο Νομικός:
«Όλα του τα χρόνια, εκτός από τα μαθητικά που τα έζησε στο Ριζόκαστρο στην Πλάκα, τα πέρασε στου Ψυρρή. Όπως ήταν άνθρωπος που δεν άλλαζε εύκολα συνήθειες, έτσι δεν άλλαζε εύκολα σπίτια. Σε μερικά έμεινε 7 ή 8, αλλού 12 χρόνια…»
Με τον παιδικό φίλο του Νικόλαο Διανέλο, που καλογέρεψε και πήρε το όνομα Νήφων, όντως συγκατοίκησε όταν εκείνος ήρθε από το Όρος στην Αθήνα και διορίστηκε καντηλανάφτης στους Αγίους Αναργύρους. Έμεναν σε ένα σπίτι της οδού Τάκη, δίπλα στο ναό, που ο Νομικός το φωτογράφισε όπως ακριβώς ήταν και δεν έχει καμιά σχέση, όπως ξαναγράψαμε*, με το κελί που εντέχνως πλασάρεται από το 2001 ως το ‘’κελί του Παπαδιαμάντη’’…
Προκύπτει λοιπόν ως συμπέρασμα πως κανένα από τα σπίτια που διέμενε στην Αθήνα ο κυρ- Αλέξανδρος δεν παραμένει σήμερα στη θέση του κι ευτυχώς που υπάρχει πάντα ακέραιο το ταπεινό πατρικό του (μουσείο) στη Σκιάθο…