Λάλαροι, Λαλάρια, Λαλαρίδια | γράφει ο Γιώργος Βιολέττας
2024-12-21 23:32:37Ξεκινώ από τα αυτονόητα:
Χρειάζεται κάποιο σημείο αναφοράς στον κυκλικό κόμβο της Ακρόπολης;
- Φυσικά
Είναι καλαίσθητο το γλυπτό που στήθηκε;
-Βεβαίως
Ας συζητήσουμε όμως τις λεπτομέρειες και την διαδρομή του.
Διάβασα σε ανάρτηση του Δημάρχου Σκιάθου κ. Τζούμα, εδώ, ότι το γλυπτό είναι χορηγία του Κοινωφελούς Ιδρύματος Λασκαρίδη, με την υποστήριξη της Περιφέρειας Θεσσαλίας, και η πρωτοβουλία και ο συντονισμός ανήκουν στον Δήμο Σκιάθου.
Συγκεκριμένα για το ίδρυμα Λασκαρίδη, αντιγράφω από την ιστοσελίδα τους την περιγραφή των σκοπών τους, και προσπαθώ να καταλάβω πως συνδέονται με την χορηγία ενός γλυπτού στην Σκιάθο: «Το Κοινωφελές Ίδρυμα Αθανάσιος Κ. Λασκαρίδης δημιουργήθηκε το 2015 με σκοπό να λειτουργήσει ως καταλύτης σε σημαντικά ζητήματα που αφορούν την Ελλάδα και τον ελληνισμό. Η δράση του εστιάζεται στην προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος, την ενίσχυση της απασχόλησης και της μικροεπιχειρηματικότητας, καθώς και την υποστήριξη πρωτοβουλιών που προασπίζονται το συλλογικό συμφέρον και ενισχύουν τη διαφάνεια.»
Δηλαδή, αν διαβάζω σωστά πίσω από τις γραμμές, ένα ίδρυμα στην Αθήνα, αποφάσισε μία χορηγία στην Σκιάθο, άγνωστο γιατί, επέλεξε (;) μία καλλιτέχνη, άγνωστο γιατί, η Περιφέρεια Θεσσαλίας υποστήριξε την πρωτοβουλία, άγνωστο γιατί, και ο Δήμος Σκιάθου συντόνισε όλα τα παραπάνω, δηλαδή προφανώς παραχώρησε το μηχάνημα ανύψωσης για να στηθεί το γλυπτό, αφού όλα τα υπόλοιπα είχαν ήδη αποφασιστεί.
Δηλαδή, οι κάτοικοι της Σκιάθου, όχι μόνο δεν ερωτήθηκαν, όχι μόνο δεν είχαν γνώση, αφού μέχρι τελευταία στιγμή ήταν περίπου μυστικό που θα αποκαλύπτετο την Κυριακή που θα γινόταν η τοποθέτηση, αλλά ουσιαστικά βρέθηκαν εμπρός ενός τετελεσμένου γεγονότος, που απλώς θα έπρεπε να αποδεχθούν. Αποτέλεσμα αυτών, και η απουσία κατοίκων από την τελετή τοποθέτησης, αφού όπως είδα σε σχετικά βίντεο, παρέστησαν μόνο ιερείς και δημοτικοί σύμβουλοι. Για ένα έργο λοιπόν που ταλαιπώρησε για χρόνια την τοπική κοινότητα, για ένα έργο που όλοι οι κάτοικοι θα ήθελαν να έχουν άποψη και γνώση, αποφάσισαν και το εκτέλεσαν ένα ίδρυμα στην Αθήνα, και η Περιφέρεια Θεσσαλίας, έχοντας ως παρατηρητή τον Δήμο Σκιάθου.
Τα παραπάνω δεν έχουν να κάνουν με κριτική απέναντι στο έργο αυτό καθεαυτό (δεν είμαι ειδικός για να κρίνω την καλλιτεχνική αρτιότητα), αλλά με την απουσία διαβούλευσης της τοπικής κοινωνίας. Όταν κάποιος θέλει να σεβαστεί την τοπική κοινωνία, αλλά και να κάνει εύκολη την αποδοχή τέτοιων έργων, ξεκινά μία εκτεταμένη διαβούλευση, καταθέτει έναν αριθμό εναλλακτικών προτάσεων, και αναλύει με διαφάνεια τους χρηματοδοτικούς πόρους, και τα χρονοδιαγράμματα. Επίσης, σε ένα νησί σαν την Σκιάθο που λείπουν ιδιαίτερα τα σημεία ενδιαφέροντος (landmarks), με εξαίρεση ίσως το γλυπτό του Ναύτη στο Μπούρτζι, δεν ξεκινάμε από τα λαλαρίδια, αλλά από άλλα σημαντικά και εμβληματικά γεγονότα και αφετηρίες της ιστορίας και των παραδόσεων του νησιού. Για να μην αναφέρω το ναυάγιο του στόλου του Ξέρξη στην ομώνυμη αμμουδιά και θεωρηθώ αρχαιόπληκτος, ας αναφερθώ στους Μικρασιάτες προγόνους μας, την τέχνη της ψαρικής που μεταλαμπάδευσαν, ή στο «μοιρολόι της φώκιας» που διαδραματίζεται μερικές δεκάδες μέτρα μακριά από τον κόμβο. Αλλά όλα αυτά προϋποθέτουν βαθιά γνώση της τοπικής ιστορίας και ευαισθησιών, κάτι που δεν μπορεί να κατέχουν ούτε ένα ίδρυμα στην Αθήνα, ούτε μία καλλίτεχνις που είδε στο αεροδρόμιο την επιγραφή/προτροπή σε τουρίστες για επιστροφή των λάλαρων, ούτε από την Περιφέρεια Θεσσαλίας. Αυτό είναι δουλεία του Δημάρχου Σκιάθου, ο οποίος θα έπρεπε να έχει και τη γνώση, και την ευαισθησία να κρίνει, και των τοπικών φορέων και συλλόγων.
Το κρίσιμο ερώτημα λοιπόν δεν είναι αν το έργο είναι καλαίσθητο, που είναι, αλλά γιατί προκρίθηκε το συγκεκριμένο έργο, ποιος το αποφάσισε, και αν θα γινόταν αποδεκτό αν η τοπική κοινωνία είχε την δυνατότητα επιλογής. Ακριβώς επειδή δεν υπήρξε καμία εμπλοκή της τοπικής κοινωνίας, η ίδια η δημιουργός ζητάει την εκ των υστέρων αποδοχή του έργου, εδώ: «Εύχομαι ο κόσμος της Σκιάθου να το αγαπήσει να το χαρεί και να το εντάξει στην καθημερινότητα του».