Το Σχοινί της Ανάγνωσης Η ανάγνωση είναι μία πολύπλοκη διαδικασία που εμπλέκει πολλές γνωστικές (νοητικές) και γλωσσικές λειτουργίες. Ένας τρόπος να κατανοήσουμε το πλήθος των γλωσσικών λειτουργιών που εμπλέκονται και τον τρόπο με τον οποίο αλληλεπιδρούν για να συνθέσουν την ευχερή ανάγνωση είναι η μεταφορά του «σχοινιού της ανάγνωσης» [1]. Σύμφωνα με τη μεταφορά αυτή η επιδέξια και ευχερής ανάγνωση μοιάζει με τον τρόπο με τον οποίο υφαίνεται ένα σχοινί με πολλά νήματα.

Στη βάση βρίσκονται τα νήματα της αναγνώρισης των λέξεων: α) φωνολογική ενημερότητα (ικανότητα τεμαχισμού λέξεων σε φωνήματα/συλλαβές και το αντίστροφο), β) αποκωδικοποίηση (γνώση ότι τα γράμματα του αλφάβητου αναπαριστούν λεκτικούς ήχους και γνώση της αντιστοίχισης γραμμάτων και λεκτικών ήχων) και γ) αναγνώριση οικείων λέξεων. Στα ανώτερα τμήματα βρίσκονται πολλαπλά νήματα που αφορούν την κατανόηση της γλώσσας: α) γενικές γνώσεις, β) επάρκεια γλωσσικών επιπέδων (π.χ.: σύνταξη, σημασιολογία), γ) λεκτική κατανόηση δ) λεξιλόγιο (π.χ.: εύρος και ακρίβεια λεξιλογίου, ταχύτητα ανάκλησης, συσχετίσεις), ε) ακαδημαϊκές γνώσεις (γνώσεις για τον γραπτό λόγο καθ' αυτό όπως οργάνωση ενός βιβλίου, αναγνώριση διαφορών ανάμεσα σε είδη κειμένων π.χ.: φαντασία/πραγματικότητα, επίσημη/ανεπίσημη γραφή, κ.ο.κ). Όλα τα παραπάνω υφαίνονται για να δημιουργήσουν τα δύο κύρια νήματα του σχοινιού. Φυσικά υπάρχουν και άλλες λειτουργίες που εμπλέκονται στην ανάγνωση οι οποίες είναι καθαρά γνωστικές ή γνωστικές-επικοινωνιακές (π.χ.: ακουστική μνήμη, μνήμη εργασίας, ή άλλες οπτικοχωρικές και οπτικοκινητικές δεξιότητες) και δεν περιλαμβάνονται στην μεταφορά αυτή. Κατώτερο και Ανώτερο Κεντρικό νήμα. Με την εξάσκηση, η ύφανση του κεντρικού κατώτερου νήματος, που αφορά την αναγνώριση των λέξεων γίνεται όλο και πιο αυτόματα, μέχρι να φτάσει στο σημείο να γίνεται χωρίς συνειδητή προσπάθεια. Παράλληλα, η ανάπτυξη των γλωσσικών ικανοτήτων, η εξάσκηση και η εμπειρία επιτρέπει την ύφανση του ανώτερου κεντρικού νήματος με ένα πιο συστηματικό (στρατηγικό) τρόπο. Αν κάποιο από τα νήματα δεν είναι αρκετά δυνατό ή αρκετά σφιχτό, επηρεάζεται η συνοχή και η δύναμη όλου του σχοινιού. Οι γλωσσικές διαταραχές αποδυναμώνουν σημαντικά το ανώτερο κεντρικό νήμα, και αυτός είναι ένας βασικός λόγος που τα περισσότερα παιδιά με γλωσσικές διαταραχές έχουν (και) προβλήματα ανάγνωσης. Από την άλλη κακή φωνημική ενημερότητα και ελλιπής γνώση των φωνολογικών διαδικασιών σημαίνουν αδυναμίες στο κατώτερο κεντρικό νήμα, αποδυναμώνοντας πάλι ολόκληρο το σχοινί και κάνοντας την ευχερή και επιδέξια ανάγνωση δύσκολη. Για την γραφή δεν υπάρχει ανάλογο διάγραμμα αλλά αν κάποιος προσπαθούσε να σχεδιάσει ένα, θα περιελάμβανε μερικά επιπλέον νήματα καθώς η γραφή εμπλέκει συνήθως παράλληλα και ανάγνωση. Η γραφή είναι μία πολύπλοκή διαδικασία που εμπλέκει και τη λεπτή κινητικότητα, είτε αυτή γίνεται με στυλό και χαρτί είτε πληκτρολόγιο είτε με πινέλο. Η γραφή επιβαρύνει το γνωστικό και γλωσσικό σύστημα περισσότερο από την ανάγνωση. Η μεταφορά του σχοινιού της ανάγνωσης είναι η καλύτερη απάντηση στο ερώτημα «τι ακριβώς δουλεύει ο λογοθεραπευτής στην ανάγνωση;» Επιφανειακά η ανάγνωση φαίνεται μια απλή, οπτική διαδικασία, ωστόσο μία προσεκτική ματιά στα νήματα από τα οποία αποτελείται, αποδεικνύεται αρκετά πολύπλοκη με τα περισσότερα νήματα να σχετίζονται αφενός με τους λεκτικούς ήχους (τη φωνολογία) και αφετέρου με τα υπόλοιπα επίπεδα της γλώσσας (π.χ.: μορφολογία, σύνταξη, σημασιολογία). Αδυναμίες στα νήματα που αφορούν την ομιλία και τη γλώσσα (το λόγο) βρίσκονται στον πυρήνα του επαγγελματικού πεδίου των λογοθεραπευτών, μαζί με τις υπόλοιπες δυσκολίες της επικοινωνίας.

Τακτικές επισκέψεις Λογοθεραπευτή στη Σκιάθο από 20 Μαΐου.

Τηλέφωνο για ραντεβού 6932.444.498 info: http://logotherapeialarisa.weebly.com/