Tο νέο βιβλίο της Σοφίας Κανταράκη από τις εκδόσεις «24 Γράμματα», συνδυάζει λογοτεχνία και ιστορία έχοντας ως επίκεντρο την εκπαιδευτική πραγματικότητα στα πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια σχολεία, ειδικότερα της Σκιάθου, την εποχή του Παπαδιαμάντη. Πρόκειται για ένα ταξίδι στα εκπαιδευτικά δρώμενα μιας άλλης εποχής. Στα διηγήματά του η συγγραφέας εντοπίζει και σχολιάζει τις αναφορές του στην αλληλοδιδακτική μέθοδο, στα παιδονομικά μέτρα, στις τιμωρίες και ποινές, στην αντίληψη της τοπικής νησιώτικης κοινωνίας για τον ρόλο του σχολείου, στο σχολικό παιδοφύλαγμα, την κατάσταση των σχολικών κτηρίων, στην εικόνα της παρουσίας του σκληρού διδασκάλου στην τάξη, τη στάση του στα καθημερινά, στα διδαχθέντα μαθήματα αλλά και στη νοοτροπία των γονιών απέναντι στη μάθηση. Συναντάμε αρκετές μορφές διδασκάλων και διδασκαλισσών μέσα και έξω από το σχολείο, αυστηρών στην πλειοψηφία τους, των οποίων ο χαρακτήρας, η συμπεριφορά, η μορφωτική ανεπάρκεια και η ιδιοσυγκρασία αντικατοπτρίζουν σε γενικές γραμμές τις σοβαρές ελλείψεις αλλά τη συντηρητικότητα του πνεύματος της Νεοελληνικής Εκπαίδευσης, έτσι όπως την παρουσιάζει και ο Παπαδιαμάντης στις παραστατικές του περιγραφές: Ὁ διδάσκαλος ἦτο μεγαλόσωμος, ὑψίκορμος, εὔσαρκος, ἀλλὰ ταχὺς κ᾽ εὐκίνητος.διδάσκαλος, μὲ τὰς χεῖρας ὀπίσω, κρατῶν τὴν βέργαν του, ἤρχισε τὴν ἐπιθεώρησιν.» Σε πολλές περιπτώσεις το επάγγελμα του διδασκάλου ήταν ως επί τό πλείστον λύση για την εξασφάλιση των προς το ζην. Οι διδάσκαλοι που αμείβονταν για την παροχή των υπηρεσιών τους είχαν να αντιμετωπίσουν συχνά το φαινόμενο της μη καταβολής των διδάκτρων με άμεσο αποτέλεσμα την παραίτηση και αποχώρησή τους από τα σχολεία. Στο βιβλίο θίγονται βασικά και ουσιώδη ζητήματα αναφορικά με την κατάσταση στο σχολείο, το οποίο πρωτίστως παλεύει να ορθοποδήσει και δευτερευόντως να αποκτήσει τον σεβασμό που του αρμόζει. Όλα μοιάζουν οικεία και διαχρονικά: ελλείμματα στην παιδεία, συνεχή νομοσχέδια, ανελλιπείς κτηριακές υποδομές, ελλείψεις προσωπικού, ελλιπής επιμόρφωση διδασκόντων, υπέρογκη ύλη μαθημάτων, επαναλαμβανόμενες αλλαγές στο εξεταστικό κ.α. Ο Παπαδιαμάντης, λιγότερο ως ηθογράφος και περισσότερο ως ψυχογράφος, αγγίζει με τα διηγήματά του ολόκληρη την ανθρώπινη υπόσταση, καθώς η πένα του δεν αφήνει τίποτα ασχολίαστο. Ειδικότερα η γλώσσα αλλά και η εκπαίδευση των νέων, ως βάση και εφαλτήριο πνευματικής ανόρθωσης, φαίνεται να απασχολεί σοβαρά τον συγγραφέα, καθώς στον Τύπο της εποχής του γράφει σε συνέχειες σχετικό άρθρο στις, με τίτλο «Γλώσσα και Κοινωνία», στο οποίο παρουσιάζει τις απόψεις του για την πορεία της ελληνικής γλώσσας, αλλά και για όλα τα δεινά που αυτή υπέστη και συνεχίζει να υφίσταται από τους δημοσιογράφους, ειδικότερα στον ελληνικό τύπο. -Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Δημητριάδος κ Αλμυρού κ.κ Ιγνάτιος συνεχάρη τη συγγραφέα προλογίζοντας το βιβλίο της για το οποίο πέραν των άλλων αναφέρει: «Τό ἔργο «Λησμονημένες πτυχές της ἐκπαίδευσης στά διηγήματα τοῦ Ἀλ. Παπαδιαμάντη» τῆς καταξιωμένης φιλολόγου, ἐρευνήτριας καί συγγραφέως κ. Σοφίας Κανταράκη, ἀποτελεῖ ἕνα εὔληπτο καί κατατοπιστικότατο σταχυολόγημα χαρακτηριστικῶν ἀποσπασμάτων ἀπό διηγήματα τοῦ «Ἁγίου τῶν νεοελληνικῶν μας γραμμάτων», τά ὁποῖα σχετίζονται μέ τόν ἰδιαίτερα νευραλγικό τομέα τῆς ἐκπαίδευσης. Ἡ προσπάθεια τῆς ἐρευνήτριας εἶναι ἀξιέπαινη, καθώς βασίζεται στήν ἱστορική ἔρευνα καί τεκμηρίωση τῶν γραφομένων της ἀλλά ταυτόχρονα καί στή συστηματικότατη μελέτη καί ἐμβάθυνσή της ὡς δοκίμου φιλολόγου στό ἔργο καί στήν προσωπικότητα τοῦ Σκιαθίτη λογοτέχνη. Ὁ καθένας πού διαβάζει τό ἔργο της μπορεῖ νά ἀναγνωρίσει μέσ’ ἀπ’ αὐτό πολλά βιώματα καί ἐμπειρίες ἀπό τή δική του πορεία στά μαθητικά θρανία, ἀπό τή συναναστροφή μέ τούς συμμαθητές καί τούς δασκάλους του, ἀπό τά προβλήματα πού κάθε φορά ἀνακύπτουν στήν ἐκπαιδευτική διαδικασία. Καί, ἐπειδή ἡ Ἱστορία ἐπαναλαμβάνεται, εὐχόμαστε τό πόνημα αὐτό νά ἀποτελέσει πηγή αὐτοσυνειδησίας καί ἐπαναπροσδιορισμοῦ τῆς παιδείας τῆς χώρας μας καί τῶν σκοπῶν πού θά πρέπει νά ἐξυπηρετεῖ.[…] Θερμά συγχαρητήρια στή συγγραφέα, πού τιμᾶ τήν τοπική κοινωνία τοῦ Βόλου μέ τήν πολυποίκιλη δράση της στό χῶρο τῆς ἐκπαίδευσης.»