SKIATHOS Ο καιρός σήμερα

ΟΙ ΚΑΛΙΚΑΝΤΖΑΡΟΙ Ή ΣΚΑΛΛΙΚΑΝΤΖΆΡΟΙ ΤΗΣ ΣΚΙΑΘΟΥ | γράφει ο Γιώργος Σανιδάς

2022-12-18 13:45:05
Κατά τις πανάρχαιες ελληνικές δοξασίες οι καλικάντζαροι είναι άνθρωποι με κακιά μοίρα που μεταβλήθηκαν σε δαιμόνια. Εμφανίζονται κατά το Δωδεκαήμερο (25/12-6/1) γιατί τις μέρες αυτές τα «νερά είναι αβάφτιστα», όπως και οι πιο πολλοί από δαύτους. Οι καλικάντζαροι βγαίνουν από τα έγκατα της γης για να πειράξουν τους ανθρώπους καθώς είναι άτακτοι και τους αρέσουν τα παιχνίδια μα κι επειδή φοβούνται μην τους πλακώσει η γη, της οποίας όλο τον προηγούμενο χρόνο, ροκανίζουν το δέντρο που την κρατά όρθια! Στη Σκιάθο, σαράντα μέρες πριν τα Χριστούγεννα τα ‘’σκαλικαντζούρια’’* ετοιμάζουν το καράβι τους στο ερημονήσι Μαραγκό για να αποβιβαστούν στο νησί. Στις βραδιές με σιγαλιά ακούγονται μάλιστα οι ματσόλες τους μέχρι το λιμάνι. Όταν οι κάτοικοι ζούσαν στο Κάστρο, το καράβι τους έδενε στο Μέγα Γιαλό κι όταν το χωριό ξαναχτίστηκε στη σημερινή του θέση, έπιανε το Σίφιρ. Οι καλικάντζαροι της Σκιάθου είναι ψιλοί και φορούν ψιλά καπέλα απ’ τα οποία βγαίνουν καλάμια φυτρωμένα. Έρχονται την Άγια νύχτα κι έκτοτε άπαντες οι κάτοικοι κλείνονται στα σπίτια όπου τα κορίτσια παρατούν τα κεντίδια και σβήνουν τα λυχνάρια για να μην πάθουν κακό . Οι ‘’σκαλλκ’αντζάρ’’ έλκονται απ’ το φως των εστιών γυροφέρνοντας σαν σβούρες στα σκοτεινά σοκάκια. Τα τζάκια ωστόσο, παραμένουν αναμμένα όλο το Δωδεκαήμερο για να μην κατεβούν τα ανεπιθύμητα πλάσματα από την καμινάδα και τα κάνουν όλα γης Μαδιάμ. Όποιος τολμήσει και ξεμυτίσει κινδυνεύει να τον σύρουν στον τρελό χορό τους μέχρι να τον ζαλίσουν και να πέσει κάτω…. Οι καλικάντζαροι φεύγουν άρον- άρον απ’ το νησί την παραμονή των Φώτων γιατί φοβούνται πως ο παππάς θα τους κάψει με τον Μεγάλο αγιασμό τον οποίο θεωρούν πως ζέστανε προηγουμένως εξεπιτούτου η παπαδιά στο καζάνι. Αποχωρώντας τραγουδούν οι γέροι τους: Φεύγεστε να φεύγουμε να παπάς με το σταυρό παπαδιά με το θερμό Το πιο μικρό καλικαντζαράκι όμως που απόμεινε τελευταίο, φωνάζει όλο γλύκα: «Καρτερ’ κ’ εμέ να βάνω το τσαρχάκι μ’» Όλοι επιστρέφουν τελικά στη γη όπου βρίσκουν και πάλι το δέντρο ακέραιο χάρη στην παρέμβαση του Θείου βρέφους και το στολισμένο δέντρο των Χριστουγέννων ή το καραβάκι στα νησιά συμβολίζει ακριβώς αυτό… *Οι πληροφορίες απ’ του π. Γιώργη Ρήγα, Σκιάθου λαϊκός πολιτισμός