Τα αρχαιολογικά και νεότερα μνημεία της Σκοπέλου αποτελούν  την παρακαταθήκη και την κληρονομιά του νησιού, που διαθέτει τα περισσότερα στις Βόρειες Σποράδες. Αξίζει κανείς να επισκεφθεί όσα μπορεί, ώστε να θαυμάσει την πλούσια ιστορία μας. Ακολουθεί ο πλήρης Κατάλογος των αρχαιολογικών μνημείων, των παραδοσιακών οικισμών και των μνημείων  της Σκοπέλου σύμφωνα με http://listedmonuments.culture.gr/fek.php?ID_FEKYA=18773&v17= Κηρύσσομεν ως ιστορικά διατηρητέα μνημεία των νήσων Σκοπέλου, ως κάτωθι: Α' Σκόπελος: Στην πόλη Σκοπέλου

• Τον ναόν της Κοιμήσεως της Θεοτόκου ή Παναγίας του Παπαμελετίου, εις τον τύπον των εγγεγραμμένων τετρακιόνων μετά του ξυλογλύπτου τέμπλου. 2) Τον ναΐσκο του Αγ. Αθανασίου "του εν Άθω" τον επιλεγόμενον "Αϊνάθηνα" κτίσμα του 1765. 3) Το ξυλόγλυπτο τέμπλον εν τω ναώ των Αγ. Αναργύρων κατά την ενορίαν της Παναγίας του Παπαμελετίου (του έτους 1703). 4) Τον ναόν του Αγ. Μιχαήλ του Συννάδου. 5) Τον ναό των Αγίων Αποστόλων του Βράχου, του οποίου σώζεται ο καλής τέχνης ζωγραφικός διάκοσμος. 6) Τον ναόν Κοιμήσεως της Θεοτόκου ή Παναγίτσας, τα "καμπανέλια" του οποίου σώζεται ο ζωγραφικός διάκοσμος (του 1580). 7) Τον ναό του Αγ. Αθανασίου στο "Κάστρο" μετά του ζωγραφικού του διακόσμου ο οποίος εχρημάτισεν ο πρώτος μητροπολιτικός ναός της Σκοπέλου (Επανακήρυξη ΒΔ του ΦΕΚ 332 / 6 - 8 - 1936). 8) Τον ναόν του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου εις την Ενορίαν του Χριστού, μετά ξυλογλύπτου τέμπλου του 1669 (Επανακήρυξη Β.Δ. 332/6-8-1936). 9) Τον μετά τοιχογραφιών ναόν του Αγ. Γεωργίου του Κυρατσού. 10) Τον ναόν της Γεννήσεως του Χριστού, κοινώς "Χριστός", μετά ξυλόγλυπτου τέμπλου (του 1762). 11) Τον ναόν του Αγ. Δημητρίου, μονόκλιτον καμαροσκεπή κατάγραφον διά τοιχογραφιών του 1606. 12) Τον ναόν του Αγ. Νικολάου Βράχου. 13) Τον ναόν των Εισοδίων της Θεοτόκου, το επιλεγόμενον "Παναγίτσα του Πύργου" μετά ξυλογλύπτου τέμπλου. 14) Τον ναόν του Αγ. Ιωάννου του Θεολόγου. 15) Τον ναόν της Φανερωμένης μετά ξυλογλύπτου τέμπλου. 16) Τον ναόν της Γεννήσεως της Θεοτόκου κοινώς "Ελευθερώτριας".

(*εξωτερικά των ναών υπάρχουν πινακίδες με τα στοιχεία ανέγερσης και φροντίδας τους, μια πρωτοβουλία του Δήμου Σκοπέλου το 2021, έρευνα-καταγραφή Μελαχροινάκη Ηρώ) 17) Τα ερείπια της αρχαίας Ακροπόλεως μετά της απ' αυτών μεσαιωνικής οχυρώσεως εντός της πόλεως και την συνέχεια τούτων εις θέσιν "στου Κανάκη την Λάκια. 18) Τα ερείπια κτιρίου κλασσικών χρόνων, εις την παραλίαν παρά τον λιμενίσκον της Σκοπέλου. β) Εις την ύπαιθρον της νήσου Σκοπέλου: 1) Τον ναό της Επισκοπής μετά των ερειπίων της βυζαντινής βασιλικής του 11ου αιώνος του Επισκοπικού Μεγάρου και της οχυρώσεως. 2) Την Μονήν του Ευαγγελισμού μετά του καθολικού και του φρουριακού περιβόλου. 3) Την Μονήν της Αγίας Βαρβάρας, μετά του καθολικού και του ξυλόγλυπτου τέμπλου του 16ου αιώνος (Επανακήρυξις Β.Δ/τος, ΦΕΚ 332/6-8-1936). 4) Την Μονή του Αγ. Ιωάννου του Προδρόμου, μετά του καθολικού και του ξυλογλύπτου τέμπλου της τραπέζης μετά τοιχογραφιών και των κελλιών. 5) Την Μονήν της Μεταμορφώσεως μετά του καθολικού, του ξυλογλύπτου τέμπλου και των κελλιών. 6) Τα ερείπια του βυζαντινού ναού της Αγ. Σοφίας εις τον λιμενίσκον Πάνορμον. 7) Τα ερείπια του αρχαίου τείχους και των άλλων κτισμάτων εις θέσιν Παλαιόκαστρον ή Αγ. Γεώργιος παρά τον λιμενίσκον Πάνορμον. Χαρακτηρισμός ως έργου τέχνης οικίας ιδιοκτησίας Αικατερίνης Σιμιτσιάδη, στη Σκόπελο Μαγνησίας. "Χαρακτηρίζουμε ως έργα τέχνης που χρειάζονται ειδική κρατική προστασία, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν.1469/50, τα κτίρια ιδιοκτησίας Αικατερίνης Σιμιτσιάδη στο κεντρικό τμήμα του οικισμού Σκοπέλου. Τα δύο κτίρια βρίσκονται σε επαφή και έχουν ενοποιηθεί μεταγενέστερα, σε μια κατοικία ο όροφος και σε καταστήματα στο ισόγειο. Το ένα κτίριο είναι διώροφο με μπαλκόνια που στηρίζονται στα χαρακτηριστικά ξύλινα σκοπελίτικα φουρούσια και καταλαμβάνουν σχεδόν ολόκληρη την πρόσοψή του. Σε παλαιότερες επιισκευές και προφανώς μετά τους σεισμούς του 56, κόπηκε το σαχνισί της πρόσοψης που αποτελούσε συνέχεια με το σαχνισί του πλαϊνού κτιρίου και αντικαταστάθηκαν σε σχιστολιθικές στεγόπλακες με κεραμίδια γαλλικού τύπου. Το δεύτερο κτίριο είναι τριώροφο με ξύλινους επάλληλους εξώστες στους ορόφους, οι οποίοι ορίζονται σε ξύλινα φουρούσια. Στο ισόγειο υπάρχουν τρία συνεχή ανοίγματα με χαρακτηριστικά ξύλινα κουφώματα (ένα παράθυρο και δύο ξύλινες πόρτες με τζαμιλίκια). Στο επάνω μέρος και των τριών ανοιγμάτων υπάρχουν φεγγίτες με παραδοσιακή σιδεριά. Το εσωτερικό του σπιτιού (και των δύο κτισμάτων μαζί) είναι απλό με ξύλινα δάπεδα και οροφές, δύο κτισμάτων μαζί) είναι απλό με ξύλινα δάπεδα και οροφές, ξυλόγλυπτες μουσάντρες και εσωτερική ξύλινη σκάλα, για την επικοινωνία με τον όροφο. Η στατική κατάσταση του κτιρίου είναι αρκετά καλή. Το συγκρότημα αποτελεί ένα από τα αξιολογότερα και τα πιο αντιπροσωπευτικά δείγματα της Σκοπελίτικης αρχιτεκτονικής απόλυτα εναρμονισμένο με το περιβάλλον του, τα δε επιμέρους μορφολογικά στοιχεία προδίδουν την έννοια του έργου τέχνης."ΚΝ 5351/1932 Ν 1469/1950   Ηρώ Μελαχροινάκη