SKIATHOS Ο καιρός σήμερα

Σημαντικές αρχαιολογικές ανακαλύψεις στην Αλόννησο |  Έρευνα-κείμενο Ηρώ Μελαχροινάκη

2022-03-08 22:18:18
Η ανασκαφή που πραγματοποιήθηκε στα Γιούρα, στο σπήλαιο Κύκλωπας, της  αρχαιότερης ως τώρα τοποθεσίας του νησιωτικού Αιγαίου (ευρήματα από το 6500-4000 π.Χ.) μαρτυρεί ότι στην ευρύτερη περιοχή, η ανθρώπινη παρουσία είναι έντονη πολλές χιλιετίες πριν. Την ανακάλυψη πραγματοποίησε ο καθηγητής Α. Σάμψων. Το σπήλαιο βρέθηκε στο νότιο μέρος του νησιού, σε υψόμετρο 150 μέτρων. Η ύπαρξη παλαιολιθικών οικισμών στα Γιούρα και την Κυρά Παναγιά, αποτελούν λογικές ενδείξεις κατοίκησης του νησιού της Αλοννήσου εκείνη την εποχή. Όπως μας πληροφορεί ο Σάμψων, τα δεδομένα που προέκυψαν από την καθ’ όλα γόνιμη έρευνα στο σπήλαιο του Κύκλωπα δείχνουν ότι πριν από 11.000 χρόνια, οι ένοικοι του σπηλαίου εκτός από το κυνήγι ασχολούνταν συστηματικά με τη συλλογή θαλάσσιων οστρέων και το ψάρεμα. Επίσης η παρουσία εργαλείων από οψιανό της Μήλου, στα μεσολιθικά στρώματα, δείχνει ότι είχε αναπτυχθεί η ναυσιπλοΐα και η θαλάσσια επικοινωνία μεταξύ των διαφόρων περιοχών. Οι μετέπειτα έρευνες, από τον ίδιο καθηγητή, αρχαιολόγο, ερευνητή, Α. Σαμψων, έχουν δείξει ότι ο νησιωτικός αυτός μεσολιθικός πολιτισμός επεκτείνεται σε όλο το Αιγαίο. Όσο για τα αποτελέσματα της έρευνας απέσπασαν δικαιολογημένα το ενδιαφέρον της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας. Στην αρχαιότητα είναι γνωστός ο λαός της ‘Ικου, που κατοικούσε εκεί, ήδη από τη Μέση Νεολιθική εποχή (5000-4000 π.Χ.), καθώς και η παραγωγή κρασιού της Αλοννήσου, την κλασική περίοδο (έχουν βρεθεί αμφορείς με την επιγραφή ΙΚΙΩΝ). Το αρχαίο όνομα Ίκος εγκαταλείφτηκε και είναι άγνωστο το γιατί. Το Λιαδρόμια ή Ηλιοδρόμια, παλιότερη ονομασία της Αλοννήσου, είναι παραφθορά του Μεσαιωνικού ονόματος του νησιού Δρόμοι και του λατινικού Dromos. To όνομα Αλόννησος εδόθη αυθαίρετα στο νησί το 1836 από το Υπουργείο Εσωτερικών. Η ιστορία ωστόσο της αναγνώρισης των φυτικών απολιθωμάτων στην Αλόννησο ξεκινά από το Φιλόστρατο (3ος αιώνας π.Χ.), τον αρχαίο Έλληνα φιλόσοφο, από τη Λήμνο, που έχει δώσει δύο περιγραφές για έναν γιγάντιο σκελετό θηλαστικού στην Αλόννησο, μήκους περίπου 5,5 μ.. αυτό το θηλαστικό, ανακηρύχθηκε ως ένας από τους γίγαντες της γιγαντομαχίας και στην Ίμβρο (Imroz) της Τουρκίας βρέθηκε το τελευταίο τέτοιο θηλαστικό, που ταυτοποιήθηκε ως μαστόδον της Μιόκαινης. Ο Unger (1862) στο έργο του «Reise in Griechenland» έχει μια αναφορά στο απολίθωμα της Αλοννήσου, που βρέθηκε μέσα στο ίδιο «γλυκό νερό» (σχηματισμός),  κατά τον Spratt το 1847,  με αυτόν της Κύμης στην Εύβοιας. Ο Unger είχε μελέτησε το έργο των Virlet (1833) και Gaudry (1860).            Η Αλόννησος (Ηλιόδρομα) είναι πραγματικά διάσημη στους παλαιοβοτανολόγους από την  πρώτη έκθεση του Glyptostrobus europaeus (Brongniart) Unger. Ο ολότυπος του απολιθώματος από την Αλόννησο σώζεται σήμερα σε μαρμάρινη ασβεστολιθική, διαστάσεων 15x10 εκ.  και φιλοξενείται στις συλλογές του Εθνικού Μουσείου Φυσικής Ιστορίας, με τον κωδικό F1744 (Πίν. 40). Το απολίθωμα αναγνωρίστηκε, περιγράφηκε και ονομάστηκε Taxodium europaeum (βασιονύμιο) από τον Brongniart (1832). *Οι πληροφορίες για τα απολιθώματα εντοπίζονται στη διδακτορική διατριβή της Δ. Β. Ματζούκα (2016), η οποία βρίσκεται στο Εθνικό- Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο. [caption id="attachment_139943" align="alignnone" width="461"] Εικόνες απολιθωμάτων Αλοννήσου. [/caption]