Στὸ Ἀρχεῖο τῆς Μονῆς τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῆς Σκιάθου ὑπάρχουν μιὰ σειρὰ ἀπὸ σκοπελίτικα ἔγγραφα, ἕνα ἀπὸ τὰ ὁποῖα εἶναι κι αὐτὸ ποὺ παρουσιάζω καὶ τὸ ὁποῖο, ἀπ᾿ ὅσα γνωρίζω, εἶναι ἀνέκδοτο. Πρόκειται, ὅπως φαίνεται, γιὰ διαπόντιο ὁμολογία ἤ θαλασσοδάνειο, τὸ ὁποῖο συντάχτηκε στὴ Σκόπελο τοῦ τέλους τοῦ 18^ου αἰ. ἀπὸ τὸν τότε νοτάριο Ἰωάννη Ἀλεξίου.Τὸ παρουσιάζω μὲ τὴν ὀρθογραφία καὶ τὴ στίξη του. †1791: Αὐγούστου 5 Σκόπελον. Ἔλαβεν ὁ Βασίλεις Τζίρος Λίμνιος/ἀπὸ τὸν κύρ Χατζησταμάτι Ἰωάννου σκιαθίτη, γρόσια ἐκα/τὸν εἰκοσιπέντε. Τὰ ἔλαβε δὲ σύγουρα τῆς στερεᾶς διὰ χρεί/αν του κ(αὶ) ἀνάγκην, πρὸς δύο ἄσπρα τὸν μῆνα εἰς τὸ γρό/σι διάφορον, εἰς διορίαν ἡμέρας ἐξηνταμιὰς. Παρελ/θούσης δὲ τῆς διορίας, ἐὰν μὴ κάμῃ τὴν εὐχαρίστησιν ὡς /ὑπεσχέθη νὰ ἔχῃ τὴν ἄδειαν ὁ κὺρ Χ(ατζησταμάτης) νὰ πωλῇ τὰ δύο/μερίδια τοῦ καϊκιοῦ τοῦ ἐκ τοῦ Βασίλει ὁποῦ ἔχει μετὰ τοῦ/Διμίτρι τοῦ Μανόλι κ(αὶ) πωλῶντα τα νὰ πέρνῃ τὰ ἄσπρα του, / κ(αὶ) ὅτι περισεύσουν κουσσούρι απὸ τὴν ὁμολογίαν νὰ τὰ πέρ/νῃ ὁ  αύτὸς Βασίλεις. Ἐὰν ὅμως κ(αὶ) δυστροπίσῃ κ(αὶ) ακολου/θήσουν εἰς κρίσεις, τὰ ἔξοδα καὶ ρεσίματα νὰ τὰ πληρώνῃ/ ὁ Βασίλεις, ὁ δὲ κύρ Χ(ατζησταμάτης) νὰ πέρνῃ τὰ ἄσπρα του σῶα. /Διὸ ἔγινε τὸ παρὸν εἰς ἀσφάλειαν. βασηλης ντζηρος ει ποσχομε τα ανοθεν †’λυμπέριος ρεΐζης διὰ χειρὸς τοῦ νοταρίου μαρτυρῶ. Ἰδοὺ κ(αὶ) ὁ σταυρὸς/ σημεῖον γιοργις κοστατη ρειπακει μαρτηρο στεφανὴς δαπότες μάρτυς †διακουμὴς γεωργίου μαρτυρῶ     Ἰω(άννης) Ἀλεξίου, Νοτάριος Στὴν ἱστορία τοῦ ἐμπορικοῦ ναυτικοῦ εἶναι συνηθισμένες αὐτὲς οἱ πράξεις μέσω τῶν ὁποίων διευκολύνονταν οἱ καραβοκύρηδες τῆς ἐποχῆς μὲ ναυτικὰ δάνεια ἀπὸ τοὺς οἰκονομικὰ ἰσχυροὺς, ἕνας ἀπὸ τούς ὁποίους ἦταν, γιὰ τὰ νησιὰ τῶν Βορείων Σποράδων, κι ὁ Σκιαθίτης ἔμπορος, κτηματίας καὶ προύχοντας , ὁ Ἰωάννης Χατζησταμάτη. Ἐκείνη τὴν ἐποχὴ φαίνεται πὼς ὁ Χατζησταμάτης βρίσκονταν στὴ Σκόπελο ὅπου καὶ  δανείζει τὸν Λιμνιὸ Βασίλη Τζίρο 125 γρ. μὲ τόκο 2 γρ. τὸ μῆνα. Τὸ θαλασσοδάνειο τὸ ὑπογράφουν, ἐκτὸς τοῦ ἐνδιαφερομένου δανειολήπτη καὶ οἱ ἐπιφανεῖς Σκοπέλίτες, ὅπως ὁ καπετὰν Γεώργιος Ρεμπάκης, ἐγγονὸς ἀσφαλῶς τοῦ Γεωργάκη Ρεμπάκη, ποὺ διετέλεσε βοεβόδας στὴ Σκόπελο,  ὁ Στεφανής Δαπόντες, ἐγγονὸς τοῦ κτίτορος τῆς Μονῆς τοῦ Εὐαγγελισμοῦ στὴ Σκόπελο καὶ ἐπιφανοῦς προεστοῦ, Χατζή-Στεφανὴ Δαπόντε καὶ ὁ Γιακουμὴς Γεωργίου. Ὁ καπετὰν Λυμπέριος ὑποθέτω  ὅτι δὲν ἦταν Σκοπελίτης, ἀλλὰ Σκιαθίτης. Συντάκτης καὶ γραφέας τοῦ ἐν λόγῳ ἐγγράφου εἶναι ὁ Ἰωάννης Ἀλεξίου, ἕνας ἀπό τοὺς γνωστοὺς νοταρίους  τῆς Σκοπέλου, ἴσως δὲ ψάλτης στὴν ἐνορία τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν τῆς Σκοπέλου. Τέτοιου  εἴδους ἔγγραφα ὑπάρχουν πολλὰ στὰ βιβλία τοῦ Νοταρίου Ἱεροθέου Διακόνου τοῦ Λοῒζου ἤ τῆς Κάζενας καὶ στὴ συνέχεια τοῦ Δημοσίου Μνήμονος Μελαχροινοῦ Γιαννιοῦ, γιατὶ ἡ Σκόπελος ὑπῆρξε τὸν 18-19^ο αἰ «ναυτικὴ νῆσος», ὅπως πολὺ σωστὰ τὴν ἀποκάλεσε ὁ καπετὰν Γιαλὴς Ζαχαρία ἤ Ζαχαριάδης. Ἔτσι,  μέσα στὶς διάφορες δοσοληψίες τῆς κοινωνίας τοῦ νησιοῦ ἀπαραίτητη ἦταν καὶ ἡ θέση αὐτῶν τῶν συναλλαγῶν, ποὺ συνέδραμαν, πάντα μὲ τὶς γνωστὲς ἐξαιρέσεις, τὴ ναυτιλία τοῦ νησιοῦ καὶ ὄχι μόνο. Ὁ θεσμὸς τοῦ ναυτικοῦ δανείου περιλαμβάνονταν στὸν Ἐμπορικὸ Νόμο τοῦ 1836 καὶ στὸ Νόμο ΓΨΙΖ, περὶ θαλασσίας ἐμπορίας, τοῦ 1910. Ἀργότερα περίεπεσε σὲ ἀχρηστία ὕστερα ἀπό τὶς σύγχρονες μορφὲς περὶ ναυτικῆς πίστεως καὶ θαλασσίας ἀσφαλίσεως κι ἔτσι δὲ βρίσκεται στὸν Κώδικα Ἰδιωτικοῦ Ναυτικοῦ Δικαίου τοῦ 1958. 1.Γλωσσάρι ἄσπρα=τουρκικὸ νόμισμα διάφορον=ὁ τόκος κουσούρι= ὑπόλοιπο  σίγουρα τῆς στερεᾶς= δηλ. ὁποιαδήποτε ζημία τοὺ ἐμπορεύματος ἦταν ἄσχετη μὲ τὸ δάνειο (Βαγιακᾶκος) 2.Βιβλιογραφία Ἀρχεῖο Ἐγγράφων Σκύρου (ἔκδ. ἐφ. «Σκυριανὰ Νέα») ἐπιμ. Ξεν Α. Ἀντωνιάδης Δ. Βαγιακᾶκος, Συμβολὴ εἰς τῆν μελέτην τῶν ναυτικῶν ἐμπορικῶν καὶ οἰκονομικῶν ὅρων  τοῦ Ἑλληνικοῦ χώρου, Ἀθῆναι 1990 Ἀναστάσιος Τζαμτζὴς, Ναυτικοὶ, καράβια καὶ λιμάνια, στὸν τόμο,  Ναυτικὴ Ἑλλὰς, ἔκδ. Ἐθνικῆς Τραπέζης, 1972 ὁ ἴδιος, Ἡ ναυτιλία τοῦ Πηλίου στὴν Τουρκοκρατία, ἐκδ. Ἐστίας, χ.χ. π. Κων. Ν. Καλλιανὸς