SKIATHOS Ο καιρός σήμερα

Η καθηλωτική ιστορία ενός… παιδιού της Βέρμαχτ - Η Ειρήνη Μαλάμου μιλά για το νέο βιβλίο της

2022-07-13 20:46:36
Η κυκλοφορία του νέου βιβλίου της Ειρήνης Μαλάμου είναι γεγονός. Η Σκοπελίτισσα στην καταγωγή συγγραφέας, η οποία τον περσινό Ιούνιο πραγματοποίησε το συγγραφικό της ντεμπούτο με το «Μαύρο νυφικό» (Εκδόσεις Λιβάνη), τους τελευταίους μήνες εργάστηκε πυρετωδώς πάνω στο δεύτερο μυθιστόρημά της και πλέον δρέπει τους καρπούς των κόπων της. «O χρησμός της κουκουβάγιας - Άστε ντούε» βρίσκεται ήδη στις προθήκες των βιβλιοπωλείων, ενώ την προσεχή Κυριακή 17/7 θα παρουσιαστεί στον πολυχώρο «Ορφέας» στη Σκόπελο.  Το γεγονός πως στον τίτλο συμπεριλήφθηκε μία από τις πιο γνωστές αρβανίτικες εκφράσεις, το «Άστε ντούε», που μεταφράζεται «Με το έτσι θέλω», μαρτυρά εν πολλοίς την πρόθεση της συγγραφέα να μας «ταξιδέψει» στην κλειστή κοινωνία των Αρβανιτών που ζούσαν στη Χασιά (τη σημερινή Φυλή Αττικής) τον προηγούμενο αιώνα. Έτσι, προέκυψε ένα μυθιστόρημα εκ διαμέτρου αντίθετο με το «Μαύρο νυφικό», που διαδραματίστηκε κυρίως στις Βόρειες Σποράδες, τόπο καταγωγής της κ. Μαλάμου από την πλευρά του πατέρα της. Ετούτη τη φορά, οι ήρωες που μπαίνουν στο κάδρο του «Χρησμού της κουκουβάγιας» προέρχονται από μία οικογένεια Αρβανιτών της Αττικής, οι οποίοι είχαν μάθει να ζούνε με το… μαχαίρι στα δόντια, προκειμένου να υπερασπίζουν τις ζωές τους, αλλά κυρίως την τιμή τους. Και καθώς η ανάγνωση προχωρά, γίνεται αντιληπτή η προσπάθεια να αποκρυπτογραφηθεί η φυσιογνωμία μίας κοινότητας με πολλά «στεγανά», μέσα από τη συγκλονιστική ιστορία που εμπνεύστηκε η Ειρήνη Μαλάμου για μία νεαρή Ελληνίδα που έμεινε έγκυος από έναν Γερμανό στα χρόνια της Κατοχής. Η 51χρονη δημιουργός καταπιάστηκε με τα λεγόμενα «παιδιά της Βέρμαχτ», ένα θέμα ταμπού για πολλές δεκαετίες στη μεταπολεμική Ελλάδα. Παρέδωσε, ωστόσο, ένα μυθιστόρημα που διαπλέκει την ιστορική πραγματικότητα προηγούμενων δεκαετιών με τη μυθοπλαστική αφήγηση. «Ανάλογα περιστατικά υπήρξαν πολλά επί Κατοχής και τόσο οι γυναίκες που σύναψαν ερωτικό δεσμό με Γερμανούς, όσο και τα παιδιά που γεννήθηκαν, κουβαλούσαν το στίγμα. Μεταπολεμικά βέβαια, όπως σημειώνει ο ήρωας «οι εποχές άλλαξαν και οι Γερμανοί έρχονται πλέον ως τουρίστες, ενώ εμείς σκύβουμε τη μέση μας, για να πάρουμε το συνάλλαγμα», δίχως αυτό να σήμαινε ότι οι πληγές που άφησε ο πόλεμος είχαν γιατρευθεί», είπε με νόημα στην αρχή της συζήτησης. Η εξαφάνιση μίας έφηβης στην κατεχόμενη Αθήνα Ελάχιστες εβδομάδες πριν την εκκένωση της Αθήνας από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής, μία 16χρονη κοπέλα, η Μαρία, εξαφανίζεται από τη Χασιά, ένα από τα μεγαλύτερα αρβανιτοχώρια της Δυτικής Αττικής, ενώ ο πατέρας της, Αποστόλης Κόλλιας, την αναζητά, αλλά δίχως αποτέλεσμα. Η επιλογή των Αρβανιτών δεν προέκυψε τυχαία, με τη συγγραφέα να παραδέχεται στο SkiathosLife.gr: «Οι Αρβανίτες είναι μία κατηγορία ανθρώπων, τους οποίους έζησα στενά. Τους αγάπησα, ο άνδρας μου έχει καταβολές από τους Αρβανίτες. Θεωρώ πως πρόκειται για μία παρεξηγημένη φυλή. Χαρακτηρίζονται από ντομπροσύνη και μία αφοπλιστική ειλικρίνεια, με αποτέλεσμα πολύ εύκολα να παρεξηγούνται. Το θέμα είναι να μπορείς να ενταχθείς, για να καταλάβεις τη νοοτροπία τους και να δεις ποιοι πραγματικά είναι». Μέσα σ’ αυτό το περιβάλλον, η Ειρήνη Μαλάμου παρουσιάζει έναν σκληρό άντρα, που ανακαλύπτει πως ο ένας γιος του είναι κρατούμενος στο ναζιστικό κολαστήριο του Χαϊδαρίου, το διαβόητο στρατόπεδο συγκέντρωσης εντός του οποίου βασανίστηκαν και εξοντώθηκαν χιλιάδες Έλληνες, Εβραίοι και Χριστιανοί. «Εν τέλει, ο γιος που κρατείτο, εκτελέστηκε στην Καισαριανή. Ο δεύτερος γιος του έχει ενταχθεί στις δυνάμεις του ΕΔΕΣ και βρίσκεται αντάρτης στο βουνό, μέχρι που σκοτώνεται και εκείνος σε μία συμπλοκή με τους Γερμανούς. Και μέσα σ’ όλα αυτά, η κόρη του Κόλλια μένει έγκυος από έναν Γερμανό εκτελεστή. Γεγονός που προκάλεσε τη φυγάδευση από την ίδια της τη μάνα κουβαλώντας ακόμη στην κοιλιά το αγέννητο παιδί της. Το εξώφυλλο του βιβλίου «αφηγείται» αυτή την ιστορία, καθώς διακρίνουμε την πλάτη της νεαρής Αρβανίτισσας, που προτίμησε να χαθεί από προσώπου γης». Τα… φαντάσματα ξυπνούν Ο καρπός του παράνομου έρωτα, ονόματι Αλέξανδρος Αρζινός, εμφανίζεται στο προσκήνιο λίγα χρόνια αργότερα και μάλιστα συναντήθηκε με τον Αρβανίτη πρόγονό του, όπως αποκάλυψε η κ. Μαλάμου: «Η συνάντηση περιγράφεται στο τρίτο και τελευταίο μέρος του βιβλίου». Βέβαια, πριν από αυτό το σημαντικό στοιχείο στην πλοκή, η συγγραφέας διαπότισε τις σελίδες του μυθιστορήματος με… αύρα θαλασσινή: «Το δεύτερο μέρος εξελίσσεται εν πλω. Όλα διαδραματίζονται στη θάλασσα. Το αξιοσημείωτο είναι ότι γράφτηκε σε καράβι, ενώ με βοήθησαν πάρα πολύ με τις συμβουλές τους, ναυτικοί και καπεταναίοι, μέχρι και ναυπηγοί». Η προσέγγιση της Ιστορίας Με την υπόθεση του «Χρησμού της κουκουβάγιας» να διατρέχει το μεγαλύτερο μέρος του 20ού αιώνα, η Ειρήνη Μαλάμου έσκυψε με προσοχή πάνω από τα ιστορικά γεγονότα που σημάδεψαν την προηγούμενη εκατονταετία. «Το βιβλίο καλύπτει μία μακρά χρονική περίοδο: Από την εμφύλια διαμάχη του Εθνικού Διχασμού και την Αθήνα της λεγόμενης «Μπελ Επόκ» στα χρόνια του Μεσοπολέμου, μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1980, επί κυβέρνησης Ανδρέα Παπανδρέου», υπογράμμισε, για να προσθέσει: «Αυτό προϋπόθετε εντατική έρευνα, για να εξασφαλιστεί η ιστορική ακρίβεια στην αφήγηση. Μέχρι και την παραμικρή λεπτομέρεια. Στο τέλος του βιβλίου αναφέρεται σωρεία ιστορικών πηγών, ενώ πραγματοποίησα επίσης σημαντική έρευνα για τους Αρβανίτες και ιδιαίτερα η σκιαγράφηση των αντρών ήταν η μεγαλύτερη πρόκληση». Την Κυριακή στον «Ορφέα» η πρώτη παρουσίαση Στον ίδιο χώρο, αλλά και με τους ίδιους συμμετέχοντες στο πάνελ, όπως και στην παρουσίαση του «παρθενικού» μυθιστορήματός της πριν από έναν χρόνο, θα γίνει η επίσημη «πρώτη» του «Χρησμού της κουκουβάγιας - Άστε ντούε». Για την ακρίβεια, το δεύτερο κατά σειρά βιβλίο που φέρει την υπογραφή της Ειρήνης Μαλάμου, θα παρουσιαστεί την προσεχή Κυριακή 17 Ιουλίου και ώρα 20:30 στον Πολυχώρο «Ορφέας» στη Σκόπελο, σε μία εκδήλωση που διοργανώνουν ο Δήµος Σκοπέλου και οι Εκδόσεις Λιβάνη. Θα προλογίσει ο Δήµαρχος Σκοπέλου, Σταµάτης Περίσσης, ενώ για το βιβλίο θα µιλήσει η Δρ. Αρχαιολογίας Κατερίνα Τζαβελοπούλου, φιλόλογος στο 2ο Πρότυπο Γενικό Λύκειο Αθηνών. «Επέλεξα και αυτή τη φορά να κάνω την πρώτη παρουσίαση στη Σκόπελο, εξαιτίας της αγάπης μου για το νησί. Όπως δεν αλλάζει και το πάνελ. Σειρά θα πάρει ο Ωρωπός, καθώς είναι ο τόπος που ζω και έπειτα θα προχωρήσουμε σε παρουσιάσεις στον Πειραιά, που επίσης διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στο μυθιστόρημα», είπε, ενώ έκλεισε με την αναφορά της στον εκδοτικό οίκο, με τον οποίο συνεργάζεται από πέρυσι: «Από την πρώτη στιγμή, έχουμε εξαιρετική συνεργασία. Απολαμβάνω την αποδοχή του εκδότη, ο οποίος αγαπάει πολύ τη δουλειά μου και το δείχνει έμπρακτα». Το βιογραφικό της συγγραφέα Γεννήθηκε στην Αθήνα τον Οκτώβρη του 1971, ενώ ο τόπος καταγωγής της είναι η Γλώσσα Σκοπέλου. Στο παρελθόν (από το 1990 για την ακρίβεια) εργάστηκε ως προγραμματίστρια σε ελληνικές και πολυεθνικές ασφαλιστικές εταιρείες, αλλά πριν από μία δεκαετία πήρε την απόφαση να αφοσιωθεί στην οικογένειά της. Με τον σύζυγό της, Θοδωρή και τα τρία παιδιά τους, ζούνε στον Ωρωπό Αττικής. Από τις Εκδόσεις Λιβάνη κυκλοφορούν τα μυθιστορήματά της «Μαύρο νυφικό» (2021) και «Ο χρησμός της κουκουβάγιας - Άστε ντούε» (2022).