Ο θεσμός της νηστείας κατά τον Μέγα Βασίλειο έχει την ίδια ηλικία με τον άνθρωπο. Θεσμοθετήθηκε από τον ίδιο τον Θεό όταν έπλασε τον άνθρωπο ως αυτεξούσιο ον, κάτι που μετέπειτα ο άνθρωπος καταχράστηκε με αποτέλεσμα την εξορία και τη διατάραξη της κοινωνίας του με τον Θεό Πατέρα. Η Εκκλησία ως «ο Χριστός παρατεινόμενος εις τους αιώνας» αξιοποιεί τον θεοϋδριτο θεσμό της νηστείας στην προσπάθεια του μεταπτωτικού ανθρώπου να νικήσει τη φιλάμαρτη φύση του, δαμάζοντας πάθη και αδυναμίες. Με την παρακοή της εντολής, ο Θεός «εξέβαλε τον Αδάμ και κατώκισεν αυτόν απέναντι του Παραδείσου». Αυτή η απόφαση του Θεού ήταν μια πράξη «τιμωρητικής» αγάπης προς τον Αδάμ. Το «απέναντι του παραδείσου» αναδεικνύει την πρό­νοια του Θεού να διατηρήσει στη μνήμη του εξόριστου ανθρώπου την παραδείσια τρυφή, διατηρώντας έτσι τη νοσταλγία της επιστροφής. Με τη χάρη του Θεού από τη Δευτέρα 7 Μαρτίου 2022 εισερχόμαστε στο στάδιο των αρετών, όπως αποκαλεί η αγία μας Εκκλησία την Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Πεδίο δόξης λαμπρό στο οποίο όλοι οι συνειδητά θρησκευόμενοι ορθόδοξοι χριστιανοί θα εισέλθουν πρόθυμα. Για πολλούς πλέον ο πνευματικός αγώνας δεν είναι τίποτα άλλο από μια προσπάθεια χειραγώγησης της ελευθερίας του ατόμου. Για άλλους η νηστεία, δηλαδή η αποχή μόνο από τροφές, είναι ευκαιρία σωματικής αποτοξίνωσης. Για τη μακραίωνη και δοκιμασμένη  Παράδοση της Εκκλησίας μας, η νηστεία τροφών σε συνδυασμό με την προσευχή, την φιλανθρωπία και τη χαλιναγώγηση της γλώσσας και των αισθήσεων, την εξομολόγηση και την κοινωνία με τον Θεό και τους συνανθρώπους μας, ελευθερώνει επί της ουσίας τον άνθρωπο. Το καθαρτήριο της ψυχής μας είναι η Εκκλησία και τα μυστήρια της, δίχως όμως τον προσωπικό αγώνα μας τίποτα δεν ενεργεί μαγικά. Σε αυτή τη προσπάθεια η νηστεία ευνοεί τις προσπάθειες μας και τον αγώνα μας πρώτα έναντι του πονηρού και έπειτα έναντι του καλομαθημένου μας εαυτού. Το πώς νηστεύουμε, ο κόσμος σήμερα το έχει προσαρμόσει στις κοινωνικές συνθήκες διαστρεβλώνοντας έτσι και το σκοπό αλλά και τις διατάξεις της νηστείας. Η κατανάλωση υποκατάστατων (νηστίσιμο, γάλα  τυρί κλπ) ή το να μη τρώμε λάδι αλλά να τρώμε δύο πιάτα αλάδωτο φαγητό δεν μπορεί να θεωρηθεί άσκηση , εκούσια δηλαδή αποχή από τη νηστεία συγκεκριμένων τροφών. Έτσι λοιπόν για να βάλουμε φιλότιμα ένα πρόγραμμα στην Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή με την ευλογία του πνευματικού μας, ας δούμε το πώς η Εκκλησία μας ορίζει τη νηστεία αυτή: Αρχιζει την Καθαρά Δευτέρα 7 Μαρτίου 2022 και τελειώνει την Κυριακή των Βαΐων (καθώς η νηστεία της Μεγάλης Εβδομάδας δεν είναι τμήμα της Μεγάλης Τεσσαρακοστής).

• Η Καθαρά Δευτέρα είναι η πρώτη ημέρα και δεν καταλύουμε λάδι,θαλασσινά και οινοπνευματώδη.
• Απέχουμε από κρέας,γάλα,αυγό,τυρί,ψάρι όλες τις ημέρες.
• Ψάρι καταλύουμε μόνο την 25η Μαρτίου και την Κυριακή των Βαΐων.
• Λάδι και οίνο καταλύουμε μόνο τα Σαββατοκύριακα ενώ την 9η Μαρτίου καταλύουμε μόνο οίνο.
• Όταν νηστεύουμε το λάδι δεν καταλύουμε μαλάκια-θαλασσινά.

Η νηστεία λοιπόν είναι το μέσον και όχι ο σκοπός, η αποχή από τροφές, η έμπρακτη μετάνοια, η εντονότερη συμμετοχή μας τις ημέρες αυτές στη λατρεία της αγίας μας Εκκλησίας, τα έργα αγάπης και η συγχώρεση όσων μας έβλαψαν αλλά και η συγγνώμη προς όσους βλάψαμε, θα μας προετοιμάσουν να βιώσουμε τα Πάθη και την Ανάσταση του Κυρίου μας όχι επιφανειακά και επετειακά, αλλά πραγματικά και ουσιαστικά. Κλείνοντας, ας δώσουμε προσοχή στο λόγο του μεγάλου πατέρα της Εκκλησίας μας Άγιο Βασίλειο να μας λέει: «Μην νομίσεις ότι η νηστεία περιορίζεται στις τροφές. Πραγματική νηστεία είναι η νηστεία των πέντε αισθήσεων. Τι το όφελος να νηστεύεις από τροφές και να ευρίσκεσαι σε φιλονικίες ή διαμάχες με τους δικούς σου, να κατατρώγεις τον αδελφό σου με την γλώσσα σου, να βλέπεις άσεμνα θεάματα, να ακούεις μουσική ή πράγματα που σε βλάπτουν και να μεθά η ψυχή σου όχι με οίνο, αλλά με θυμό!...». ΚΑΛΗ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗ ΚΑΛΟ ΣΤΑΔΙΟ