Από τη Σκιάθο της εποχής των Παπαδιαμάντη και Μωραιτίδη, καταγόταν μια τρίτη εξίσου σπουδαία πνευματική προσωπικότητα, ο Σπυρίδωνας Μωραΐτης, σχεδόν συνομήλικος με τους παραπάνω, γιος του κτηματία Μανωλάκη Ν. Μωραίτη. Υπήρξε μέγας παιδαγωγός, πλατωνικό φιλόσοφος, εκδότης του Πλάτωνα για τον οποίο μάλιστα ο Παπαδιαμάντης είπε στη νεκρολογία του εξαδέλφου του Σωτηρίου Οικονόμου: «εἰς τὸ Πρότυπον Σχολεῖον τῆς Νέας Μεθόδου, τὸ ὁποῖον εἶχε συστήσει περὶ τὸ 1874, ἅμα κατελθὼν ἐκ Γερμανίας, ὁ εὐφυέστατος καὶ διάσημος πατριώτης μας, Σπυρίδων Μωραΐτης, ὁ διδάσκαλος τῶν βασιλοπαίδων.» Ο Σ. Μ έγραψε τους 3 τόμους για τον Πλάτωνα απ’ τους 16 που εξέδωσε η περίφημος Ζωγράφειος βιβλιοθήκη και αναφέρονται στους αρχαίους Έλληνες συγγραφείς ενώ μέχρι σήμερα θεωρούνται η πιο περισπούδαστη σχετική έκδοση. Να τι ανέφεραν τα Νέα στις 17/7/2008 για τον σπουδαίο, μα σήμερα άγνωστο Σκιαθίτη: «Αποφοίτησε από τη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και το 1874 ανακηρύχθηκε διδάκτορας φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Leipzig. Το 1875 ανέλαβε τη διεύθυνση του Πρότυπου Δημοτικού Σχολείου με σκοπό να διαδοθεί και να εμπεδωθεί η ερβαρτιανή παιδαγωγική. Οργάνωσε παρακολουθήσεις διδασκαλιών από υποψήφιους δασκάλους ώστε να τους εισαγάγει στο πνεύμα της. Ήταν ένας από τους θεμελιωτές του δασκαλοκεντρικού σχολείου καθώς πίστευε ακράδαντα ότι μόνο ο δάσκαλος μπορεί να διδάσκει, όχι οι μαθητές. Υπηρέτησε ως διευθυντής στο Διδασκαλείο Λάρισας (1896-1905) και πέθανε το 1917 στη Λειψία.» Στη διαακτορική του διατριβή για την επίδραση της ερβαρτιανής παιδαγωγικής ο Ανδρέας Β. Βελισσάριος γράφει για τη «Διδασκαλικὴ» του Σπυρίδωνος Μωραϊτου: «Αναφέροντας τη Διδασκαλική του Σπυρίδωνα Μωραΐτη, αναφέρουμε το «εγκόλπιο» του δασκάλου. Πρόκειται για μια ολοκληρωμένη πρόταση οργάνωσης και λειτουργίας του σχολείου. Το βιβλίο είναι διηρεμένο σε δύο βιβλία. Το πρώτο βιβλίο διαιρείται σε τρία κεφάλαια. Το πρώτο κεφάλαιο αφορά στην οργάνωση του διδακτηρίου, το δεύτερο αφορά στην τάξη (πειθαρχία-Zucht) και το τρίτο τον χαρακτήρα του δασκάλου όπου δίδεται ιδιαίτερη σημασία στην ποιότητα και στον χαρακτήρα του δασκάλου. Τονίζονται στοιχεία όπως το ήθος, η ποιότητα και το ενάρετον του χαρακτήρα που απαιτούνται από το δάσκαλο προκειμένου να έχουμε μια επιτυχή παιδαγωγούσα διδασκαλία. Το δεύτερο βιβλίο είναι διαιρεμένο σε δύο μέρη. Το πρώτο μέρος διαιρείται σε δέκα κεφάλαια που αφορούν στη διδακτική των διαφόρων μαθημάτων του δημοτικού σχολείου. Ο τρόπος διδασκαλίας που προτείνεται καθώς και η διδακτέα ύλη αποτελούν μαρτυρία μεταφοράς ερβαρτιανής νοοτροπίας και παιδαγωγικής διαδικασίας. Ο λεπτομερής κατατεμαχισμός της ύλης κατά αντικείμενο και κατηγορία, η διδασκαλία (η πρόταση διδασκαλίας) σε στάδια με την αναλυτικοσυνθετική μέθοδο, αποτελούν αδιάσειστο τεκμήριο ερβαρτιανής λογικής και λειτουργίας. Τέλος, το δεύτερο μέρος του δεύτερου βιβλίου περιλαμβάνει τρία κεφάλαια που αφορούν στον τρόπο διδασκαλίας σε εξατάξια σχολεία μονοθέσια, δυθέσια και 125 τριθέσια. Πρόκειται, δηλαδή, για προτάσεις συνδιδασκαλίας μιας, δύο ή και τριών τάξεων συγχρόνως. Συμπερασματικά πρόκειται για το «Ευαγγέλιο» των ερβαρτιανών αντιλήψεων και προτάσεων σχετικά με την παιδαγωγική και διδακτική διαδικασία, προσαρμοσμένη σε μερικά σημεία στην Ελληνική πραγματικότητα.». • Φωτογραφία: Ιω Φραγκούλας, Σκιαθίτικα, Α΄: Ιστορία της Σκιάθου, Εκδόσεις Ιωλκός, Αθήνα 1978