ΠΡΙΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΥΨΩΣΗ ΤΗΣ ΓΑΛΑΝΟΛΕΥΚΗΣ ΣΤΗ ΣΚΙΑΘΟ Στις 7/7/1807 στο Τισλίτ της Ανατολικής Πρωσσίας υπογράφηκε συνθήκη ειρήνης από τους Αυτοκράτορες Ναπολέοντα Α’ και Αλέξανδρο Α’. Επακόλουθο αυτής ήταν στις 12/8/1807 να γίνει ανακωχή ανάμεσα στη Ρωσία και την Τουρκία διακόπτοντας τον Ρωσοτουρκικό πόλεμο και αφήνοντας στο έλεος των Οθωμανών όσους τάχθηκαν και πολέμησαν υπέρ των Ρώσων. Εις εξ αυτών ήταν ο Γιάννης Σταθάς που γεννήθηκε το 1758 στο Βάλτο της Αιτωλοακαρνανίας. Η ανακωχή τον βρήκε να μάχεται στο πλάι του ναυάρχου Σινιαβίν που πολιορκούσε τον Ελλήσποντο για λογαριασμό των Ρώσων. Η επιστροφή του Σταθά στις στεριές ήταν λοιπόν αδύνατη καθώς από εκεί ήδη έφευγαν προς το Αρχιπέλαγος οι αρματολοί σαν τους Ολύμπιους –Βλαχάβας, Χατζαίοι, , Μπιζώνης, Σύρος κ.α- για να γλυτώσουν τη λύσσα του Αλή Πασά.

Έτσι προέκυψε να δρα αυτόνομα η καταδρομική Μαύρη Μοίρα, ο πειρατικός στολίσκος των 70 πλοιαρίων υπό την ηγεσία του Σταθά, που χωρίστηκαν ανά δέκα σε ταϊφάδες με το όνομα η κάθε μια την πατρίδα του αρχηγού της, και είχαν ως ορμητήριο τις αφύλακτες Σποράδες. Τότε ο μαυροφορεμένος Σταθάς έδωσε εντολή να κατεβεί η ρωσική σημαία από τα ιστία και ν’ ανεβεί μια άλλη ‘’με κυανό σταυρό σε λευκό πεδίο’’ που μοιάζει δηλαδή, μ’ αυτή του σημερινού στρατού ξηράς και θεωρείται η πρώτη με τα χρώματα και τα σύμβολα της Ελληνικής…. Έκτοτε, σκόρπισαν οι ταιφάδες. Ο Σταθάς τράβηξε ολομόναχος προς τον Θερμαϊκό και νίκησε μια τουρκική κορβέτα. Επέστρεψε να ξαποστάσει στις Σποράδες.

Στα μέσα του Νοέμβρη κατέφθασε ο καπετάν Πασάς με 2 κορβέτες και μια φρεγάτα για να καταστρέψει τη φωλιά των πειρατών στα ελεύθερα νερά. Υπέστη όμως απροσδόκητη ήττα χάρη και στην ανέλπιστη βοήθεια ενός αγγλικού πολεμικού πλοίου που βρέθηκε κοντά στα νησιά. Τότε ο Αλή πασάς αναγκάστηκε να αποσύρει τους Αλβανούς του από τον Όλυμπο όπου προέβαιναν συνεχώς σε φοβερές αγριότητες κατά του άμαχου πληθυσμού προφασιζόμενοι αντίποινα για τη δράση των αρματολών στη θάλασσα. Πρωτύτερα, αρχές του Ιούλη του 1807, ο σπουδαίος Νικοτσάρας (1774-1807) από τα Γιαννωτά του Ολύμπου που δρούσε επίσης στις Σποράδες, τραυματίστηκε θανάσιμα κοντά στις ακτές του Λιτόχωρου, λίγο μετά τη νίκη του επί των Τουρκαλβανών και στρατολογημένων Ελλήνων χωρικών.

Οι σύντροφοί του μετέφεραν και έθαψαν το πτώμα του στου Λεχωνιού το ρέμα, κάτω από την Ι.Μ Ευαγγελισμού στη Σκιάθο. Αυτός που επανήλθε στη στεριά και ξεχώρισε ως ηγετική μορφή του απελευθερωτικού αγώνα, ήταν ο παπα Θύμιος Βλαχάβας (1770-1809) από την Ασποροκκλησιά Καλαμπάκας που στις 29/5/1908 είχε σχεδιάσει την έναρξη της Επανάστασης από τη Ρούμελη αλλά τον πρόδωσε ο αρματολός εκ Μετσόβου Δεληγιάννης κι αναγκάστηκε να ξανακαταφύγει στις Σποράδες. Από εκεί τον ξετρύπωσε με ψεύτικο φιρμάνι ο Αλής πως τον καλούσαν τάχα σε σύσκεψη οπλαρχηγών οι Λαζαίοι. Σαν βγήκε στη στεριά του έστησαν ενέδρα, τον έπιασαν, του έσπασαν τα κόκκαλα και τον τεμάχισαν στα τέσσερα.

Όσο για το Σταθά, επέζησε ως το 1812 όταν και δολοφονήθηκε στη Μπούκα της Αιτωλοακαρνανίας….