Η ΑΓΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΤΟΥ ΤΣΕΣΜΕ | του Γιώργου Σανιδά
2020-07-25 14:22:41« όποιος ξεχνάει χάνεται, ραγίζει όποιος θυμάται»
Η Αγία Παρασκευή ή Κιόστε (σήμερα Dalyan) ήταν μια παραθαλάσσια αμιγώς ελληνική κωμόπολη πέντε χιλιάδων κατοίκων στη χερσόνησο της Ερυθραίας και βρισκόταν πέντε χιλιόμετρα περίπου βορειότερα απ’ την πόλη του Τσεσμέ (Κρήνη). Το όνομά της Κιόστε, δηλαδή κιόσκι, προέκυψε γιατί υπήρξε το ‘εξοχικό’, ο τόπος αναψυχής του Τσεσμέ. Διέθετε τρεις εκκλησιές που τη χώριζαν σε αντίστοιχες ενορίες.
Της Ζωοδόχου Πηγής, στο κέντρο η πρώτη. Η δεύτερη ήταν των Άγιων Σαράντα χαμηλά στη θάλασσα κι η τρίτη ψηλά στους Μύλους, η Αγία Παρασκευή απ’ την οποία πήρε και τ’ όνομά της. Οι Αγιοπαρασκευούσηδες με τα τρακόσια καΐκια τους, συγκροτούσαν το μεγαλύτερο αλιευτικό στόλο στα παράλια της Μικράς Ασίας. Υπέστησαν δύο διωγμούς, το 1914 και το 1922, όταν και μετέφεραν την τρατάρικη τέχνη τους στην υπόλοιπη Ελλάδα.
Στη νέα πατρίδα σκόρπισαν και εγκαταστάθηκαν σε: Σκιάθο, Καβάλα, Νέα Μηχανιώνα, Θεσσαλονίκη (Νέα Κρήνη), Αλεξανδρούπολη, Χαλκίδα, Βόλο, Πειραιά κλπ Εκτός απ’ την κύρια ψαράδικη τέχνη τους, μετέφεραν και το σπουδαίο μικρασιάτικο πολιτισμό συμβάλλοντας τα μέγιστα, όπως και όλη η προσφυγιά, στην πρόοδο της Ελλάδας.
Η μικρή αυτή αναφορά είναι απ' την εισαγωγή του έμμετρου θεατρικού μου με τίτλο ''ΤΟ ΚΙΟΣΤΕ ΤΟ ΕΙΚΟΣΙΔΥΟ''. Την ιστορία του χωριού αναλυτικά έχει γράψει ο μοίραρχος Γ. Δ Αικατερίνης στο βιβλίο του «ΧΑΜΕΝΕΣ ΠΑΤΡΙΔΕΣ- ΤΟ ΧΩΡΙΟ ΜΑΣ Η ΑΓΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΤΟΥ ΤΣΕΣΜΕ (ΤΟ ΚΙΟΣΤΕ) 1760-1922»
ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ