SKIATHOS Ο καιρός σήμερα

Ομιλία με θέμα : «Ἀδάμ, ποῦ εἶ;» του Αρχιμανδρίτη Παντελεήμων Χούλη στο Πνευματικό Κέντρο Σκιάθου | photo 17 - video |

2017-02-13 18:37:56
Την πρώτη του ομιλία ως Αρχιμανδρίτης πραγματοποίησε ο εφημέριος π. Παντελεήμων Χούλης στο Πνευματικό Κέντρο των Ιερών Ναών Σκιάθου την Κυριακή 12 Φεβρουαρίου 2017 με θέμα : «Ἀδάμ, ποῦ εἶ;».   «Καὶ ἤκουσαν τῆς φωνῆς Κυρίου τοῦ Θεοῦ περιπατοῦντος ἐν τῷ παραδείσῳ τὸ δειλινόν, καὶ ἐκρύβησαν ὅ τε Ἀδὰμ καὶ ἡ γυνὴ αὐτοῦ ἀπὸ προσώπου Κυρίου τοῦ Θεοῦ ἐν μέσῳ τοῦ ξύλου τοῦ παραδείσου. καὶ ἐκάλεσε Κύριος ὁ Θεὸς τὸν Ἀδὰμ καὶ εἶπεν αὐτῷ· Ἀδάμ, ποῦ εἶ;» Με το απόσπασμα από το βιβλίο της Γενέσεως σκέφτηκα να ξεκινήσω την σημερινή μου παρουσία, σεβαστοί μου πατέρες και αδελφοί μου, μιας και η αποψινή ομιλία πηγάζει από το απόσπασμα αυτό. Μετά την παρακοή τους, οι πρωτόπλατοι έχουν αντιληφθεί το λάθος τους, και κρύβονται πλέον μέσα στην πυκνή βλάστηση του Παραδείσου μόλις ακούν τα βήματα του Θεού. Πασχίζουν να αποφύγουν την όποια συνάντηση μαζί Του γιατί αντιλαμβάνονται τις εξελίξεις που θα ακολουθήσουν. Οι πρωτόπλαστοι έπεσαν από το επίπεδο επικοινωνίας με τον Θεό, σ’ ένα άλλο χαμηλό επίπεδο, αυτό της επικοινωνίας με τον διάβολο. Αρνήθηκαν την αγάπη του Θεού και τη δημιουργία μιας σχέσης αγάπης μαζί Του. Επακολούθησε η εξορία των πρωτοπλάστων επισφραγίζοντας έτσι το διαζύγιο -θα λέγαμε- στη σχέση των ανθρώπων με τον Θεό. Τα λάθη του καθενός μας επηρεάζουν τις σχέσεις όλων μας. Ο καθένας από εμάς ως οντότητα έχει ατομική ευθύνη, αλλά ταυτόχρονα ως μέρος ενός κοινωνικού συνόλου έχει και συλλογική ευθύνη. ΟΛΗ Η ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΟ VIDEO ΠΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ https://www.youtube.com/watch?v=5yLXfLL637g&feature=youtu.be&width=400&height=250[/embedyt] Είναι λοιπόν λάθος η αντίληψη πως ο Θεός τιμωρεί τους ανθρώπους όταν παραβαίνουν το θέλημά Του. Στην ουσία οι άνθρωποι αυτοτιμωρούνται, αφού δεν θέλουν να έχουν σχέση-κοινωνία με το Θεό, και ο Θεός αφήνει να εξελιχθεί αυτό που επέλεξαν. Αν και απωλέσαμε τον Παράδεισο την στιγμή εκείνη, η φιλανθρωπία του Θεού επεμβαίνει άμεσα. Θα ήταν προφανώς ωφέλιμο οι πρωτόπλαστοι να ζητούσαν συγγνώμη -μας λέει ο Μέγας Αθανάσιος- ώστε να επανορθώσουν, και σίγουρα ο Θεός -μη μνησίκακος ων- θα τους είχε συγχωρέσει. Η αποκατάσταση όμως της κοινωνίας μαζί Του έμελε να πραγματοποιηθεί με την ενανθρώπιση του Υιού Του. Η νύχτα στη Βηθλεέμ θα σηματοδοτήσει την επανόρθωση της σχέσης Θεού και ανθρώπων. Ας επανέλθουμε τώρα, όχι στην απάντηση του Αδάμ προς τον Θεό, αλλά σε αυτό καθαυτό το ερώτημα του Θεού προς τον Αδάμ και προς τον κάθε Αδάμ του σήμερα: « Ἀδάμ, ποῦ εἶ; » Μέσα στα Ευαγγέλια, κυρίως στο κατά Ιωάννη, o Θεός αποκαλύπτει -με την διάκριση που Τον χαρακτηρίζει- το μυστήριό Του. Αποκαλύπτεται στην Εκκλησία Του και διαμέσου αυτής, εμφανίζεται στον κόσμο, τον ανακαινίζει, τον σώζει. Αν όμως προσέξουμε λίγο καλύτερα τα πράγματα και τα εξετάσουμε με τη λογική, που συνήθως οι περισσότεροι διαθέτουμε για να σκεπτόμαστε και να αντιλαμβανόμαστε την αλήθεια και τα γεγονότα, θα δούμε ότι η πραγματικότητα είναι, ή τουλάχιστον μας φαίνεται, πως είναι λίγο διαφορετική. Ο Θεός εμφανίζεται στον κόσμο μας σήμερα κρυμμένος, δύσκολος, απόμακρος, ελλιπής ακόμα θα λέγαμε. Τα βήματά Του γίνονται αντιληπτά στον παράδεισο, ενώ σε εμάς αφήνει  την υποψία παρά τη βεβαιότητα για την παρουσία και την ταυτότητά Του. Δεν είναι όμως έτσι. Ο Θεός, αδελφοί μου, μας εμφανίζεται αλλά εμείς αλλιώς Τον βλέπουμε. Εκείνος μας συναντά κι εμείς αναρωτιόμαστε πού βρίσκεται. Εκείνος μας ρωτά πού είμαστε και εμείς του λέμε τι θέλουμε. PHOTO ALBUM Ζώντας εντός της Εκκλησίας και προγευόμενοι την βασιλεία των ουρανών με τα μυστήριά της, την διδασκαλία της και την εν γένει πνευματική ζωή. Ο άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής μας υπενθυμίζει πως Εκκλησία και Βασιλεία των ουρανών είναι ένα και το αυτό. Το ερώτημα όμως «Ἀδάμ, ποῦ εἶ;» δεν παύει να αντηχεί. Αντηχεί σε μια εποχή που ειδικεύεται στην νόθευση της ευαγγελικής αλήθειας, καθώς το ψέμα βρίσκει ως γόνιμο έδαφος την απιστία, την άγνοια, την αμάθεια, την αδιαφορία. Την ώρα που εμείς όμως αδυνατούμε ή δεν θέλουμε να Τον αντικρύσουμε, τότε Εκείνος ξεπροβάλει, γίνεται αισθητή η παρουσία Του και μας αναζητά επίμονα. Πολλές φορές, στο ένα βήμα αναζήτησης του ανθρώπου προς τον Θεό, εννέα βήματα κάνει ο Θεός για να μας αγκαλιάσει. Και αυτό το βλέπουμε όταν ο Χριστός πλησιάζει τη συκομορέα ώστε να συναντήσει τον Ζακχαίο. Συχνά ακούω να μου περιγράφουν τη χλιαρή έως ανύπαρκτη σχέση ανθρώπων με τον Θεό και τη μυστηριακή ζωή της Εκκλησίας και ότι η Εκκλησία δήθεν σβήνει αφού της γυρίζουν την πλάτη οι νέοι. Eξαιτίας ανήθικων κληρικών, φιλάργυρων επισκόπων και ή και αναχρονιστικών αντιλήψεων. Σε όλους αυτούς απαντά ο δικός μας Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης λέγοντας: «Ἐγὼ εἶμαι τέκνον γνήσιον τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ἐκπροσωπουμένης  ὑπὸ τῶν ἐπισκόπων της. Ἐὰν δὲ τυχὸν πολλοὶ τούτων εἶναι ἁμαρτωλοί, ἁρμοδία να κρίνῃ εἶναι μόνον ἡ Ἐκκλησία, καὶ μόνον τὸ ἄπειρον ἔλεος τοῦ Θεοῦ ἡμεῖς πρέπει νὰ ἐπικαλώμεθα». Η αγία μας εκκλησία  δεν εκφράζεται μέσα από ιδεοληψίες, εκφράζεται από το μήνυμα του σταυρό ο οποίος είναι πάντοτε επίκαιρος. Φροντίζει ως καλή και φιλόστοργη μητέρα να οικονομεί τα πάντα για τα παιδιά της. Οπότε κάθε εντύπωση πως διακατέχεται                 από αναχρονιστικές και καλογερίστικες αντιλήψεις  δεν είναι τίποτε άλλο από αμάθεια και άγνοια. Αυτό, αγαπητοί μου, συμβαίνει γιατί οι άνθρωποι έχουμε γίνει πλέον αναίσθητοι και ρηχοί πνευματικά, έχουμε χάσει την απλότητά μας και δεν ανταποκρινόμαστε τόσο εύκολα στην αλήθεια. Θέλουμε την εκκλησία να νομιμοποιεί τις παρανομίες μας και τους κληρικούς να χορεύουν στο ρυθμό του ταμπούρλου που εμείς χτυπάμε. Αν αυτό γίνει πράξη θα δούμε τις εκτροπές άλλων χριστιανικών ομολογιών δυτικών χωρών που αντιλαμβάνονται την αποστολή του κληρικού ως υπευθύνου μάρκετινγκ. Δεν αρκεί να βλέπουμε την ποσότητα των εκκλησιαζομένων, πρέπει να επενδύουμε στην ποιότητα του πνευματικού περιεχομένου και ειδικότερα στην φιλοτιμία και την καλή προαίρεση των όσων προσεγγίζουν την εκκλησία. Κατ’ επέκταση η ασυνέπεια μεταξύ λόγων και οδηγεί στην υποκρισία τον ανθρώπο. Είναι στενάχωρο να βλέπει κανείς ανθρώπους να μην μπορούν να διαχειρισθούν το δώρο της πίστεως. Να απαξιώνουν την Θεία Λειτουργία της Κυριακής ή το μυστήριο της εξομολογήσεως ή του γάμου ή και της βάπτισης, δια των οποίων ο Θεός μας αναζητά. Όμως, αλήθεια είναι πως κάθε άνθρωπος έχει την δική του ώρα συνάντησης με τον Θεό, αρκεί ο άνθρωπος να είναι δεκτικός και φιλόξενος προς τον Θεό!  Έτσι λοιπόν, σύγχρονε ορθόδοξε, ο Θεός σου απευθύνει το ερώτημα: που είσαι άνθρωπε της προόδου, της τεχνολογίας, της ευμάρειας, του πολιτισμού; Κρύβεσαι πρώτα από τον εαυτό σου και έπειτα από Εμένα τον δημιουργό σου; Στην καθημερινότητα είναι αισθητή αυτή μας η περιπλάνηση. Ακόμα και μέσα στην Εκκλησία με τους ευσεβισμούς μας:
  • Ζητούμε από τον εφημέριο να μας διαβάσει μια ευχή λες και αυτή από μόνη της μπορεί να μας αλλάξει ή να πραγματοποιήσει την επιθυμία μας.
  • Πίνουμε τον αγιασμό με δεισιδαιμονική αντίληψη περί της Θείας Χάριτος.
  • Συνωστιζόμαστε για να φάμε λαίμαργα τον άρτο των αγρυπνιών, ενώ μεταλαμβάνουμε ασυνείδητα το σώμα και το αίμα Του μια φορά τον χρόνο για το καλό, όπως για παράδειγμα τα ξημερώματα της Μ.Πέμπτης.
 Που αναζητά ο Θεός τον άνθρωπο τελικά:
  • Μήπως στις καρέκλες και τα στασίδια του ναού που νομίζουμε πως έχουμε κληρονομήσει και φιλονικούμε με όποιον καταλάβει τη δική μας θέση ;
  • Μήπως ανάμεσα στις μεγαλοσταυρίες και τις μετάνοιες μας ;
  • Μήπως στο άναμμα των κεριών που με τις χούφτες βάζουμε στα μανουάλια.
  • Μήπως στα εξωκλήσια ανάβοντας τα καντήλια ενώ στην ενορία μας την ίδια ώρα το ψωμί και το κρασί γίνονται Σώμα και Αίμα Χριστού ;
  • Μήπως ανάμεσα στον στολισμό των μυστήριων του γάμου και της βαπτίσεως αλλά όχι στην ουσία τους ;
  • Μήπως στις καλές μας πράξεις και σε μια αόριστη και ανέκφραστη πίστη μιας και εμείς ‘’που δεν μοιάζουμε με τους άλλους’’… δεν πάμε στην εκκλησία κάθε Κυριακή, αλλά πιστεύουμε ;
           Θέλοντας να σταθώ στο τελευταίο ερώτημα δεν μπορώ να μη καυτηριάσω την σύγχρονη αντίληψη που καλλιεργείται στον αποκαλούμενο χριστιανικό κόσμο σήμερα. Είναι ξεκάθαρο πως όποιος φτιάχνει από μόνος του ιδέες  και χτίζει το προφίλ ενός προσωπικού Θεού, αυτός δεν βαδίζει εκκλησιαστικά, δεν αποδέχεται δια των πράξεων του το χάρισμα της υιοθεσίας. Κατ’ επέκταση δεν ζει πνευματική ζωή όπως αυτή ενεργεί εντός της Εκκλησίας, η οποία δεν είναι ίδρυμα αλλά τόπος ευχαριστιακής συνάξεως της οποίας μέλη είναι όλοι όσοι προσεγγίζουν την αγία τράπεζα. Η εκκλησία βρίσκεται σε πλήρη ισχύει όταν λειτουργεί, όταν δια των επισκόπων και των πρεσβυτέρων η επίκληση του Αγίου Πνεύματος ενεργεί στην ύλη τελώντας έτσι τα ιερά μυστήρια. Μόνο αυτός είναι ο ρόλος και η αποστολή της εκκλησίας στον κόσμο, ό,τι άλλο που θυμίζει κοινωνική υπηρεσία ή μη κυβερνητική αποστολή αποτελεί απόρροια της αγάπης της εκκλησίας. Η εκκλησία σημαίνετε  μόνο δια της συνοχής των μελών Της μέσα στην μυστηριακή ζωή. Ο άνθρωπος λοιπόν που θρησκεύεται κατά το δοκούν,  δεν μπορεί να αναζητήσει τον Θεό ή να αναζητηθεί από αυτόν γιατί θα έχει αιχμαλωτιστεί σε έναν εγωισμό που σκοτίζει το νου και την καρδιά. Η εκκλησία θα   προσθέσω  αποβλέπει στην  Χριστομορφοποίηση μας γιατί μόνο τότε θα λειτουργούμε ως ισότιμα μέλη του σώματος του Χριστού. Oτιδήποτε ιδιαίτερο μας χαρακτηρίζει, όπως χαρίσματα ή αρετές, μπορούν να βρουν λόγο ύπαρξης και να καρποφορήσουν μόνο μέσα στη ζωή της Εκκλησίας εν Αγίω Πνεύματι. Μήπως όμως τελικά ελλοχεύει ο κίνδυνος ενώ απεχθανόμαστε τον ένα εκ των πρωταγωνιστών της σημερινής Κυριακής, δηλαδή τον Φαρισαίο, τελικά με τις πρακτικές μας υιοθετούμε την συμπεριφορά του ; Πολλές φορές πάλι επικαλούμαστε την ορθόδοξη εκκλησιαστική παράδοση για να καμουφλαριστούμε πίσω από αυτή, σκυλεύοντας έτσι ακόμα μια αλήθεια που σπεύδουμε να νοθεύσουμε. Αλήθεια, αγαπητοί μου, τι τελικά εννοούμε λέγοντας ορθόδοξη παράδοση; Μήπως την πληθώρα των λατρευτικών ή εθιμικών τύπων; Φυσικά και όχι, αν και στεκόμαστε περισσότερο στην τυπική διάταξη ως νομιμοφρονούντες. Χριζόμαστε υπερασπιστές των εθίμων και των γενικά ορθόδοξων ή κατά τόπων παραδόσεων, ξεχνώντας όμως πως τα έθιμα και οι παραδόσεις εντός της ζωής της Εκκλησίας απλά υποβοηθούν το θρησκεύεσθαι, αν αυτό φυσικά  υφίσταται.  Τι νόημα λοιπόν έχει η σχολαστική τήρηση τύπων αν απουσιάζει ο άνθρωπος; Αν απαξιώνουμε την ουσία της πίστης μας; Ο ηγούμενος της Μεγίστης Μονής Βατοπεδίου, γέροντας Εφραίμ, πολύ σωστά επισημαίνει: πως ορθόδοξη παράδοση σημαίνει η αποδοχή της πλήρους συμμετοχής μας στον αγιασμό ψυχής και σώματος και όχι η διατήρηση μιας εκκλησιαστικής λαογραφίας. Αλλά και ο μακαριστός π Ιωάννης Ρωμανίδης τονίζει πως: «Παράδοση δεν σημαίνει απλώς το να παίρνουμε αρχαιολογικά μνημεία από το παρελθόν και να τα δίνουμε στις μελλοντικές γενιές, αλλά είναι κατ' εξοχήν η μέθοδος αυτή της καθάρσεως, του φωτισμού και της Θεώσεως, που παραδίδεται από μια γενεά στην άλλη, που αποτελεί τον πυρήνα της παραδόσεως». Νομίζουμε αγαπητοί μου, πως με την τήρηση των τύπων θα σταθούμε αυτοδικαιωμένοι μπροστά στον Θεό, θα έχουμε εκπληρώσει την όποια μας υποχρέωση, ενώ Εκείνος, την ίδια ώρα, θα εξακολουθεί να ρωτά: « Ἀδάμ, ποῦ εἶ; ». Ίσως ακόμη διότι θα πιστεύουμε πως του έχουμε ξεγλιστρήσει και εμείς όπως οι πρωτόπλαστοι. Είτε πάλι θεωρούμε πως ο Θεός είναι απών. Ο Θεός αγαπητοί μου, όμως, δεν είναι απών που έρχεται αλλά είναι παρών και κρύβεται, σύμφωνα με τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Μεσόγαιας κύριο Νικόλαο. Κρύβεται έως ότου βρεθεί η κατάλληλη στιγμή να μας αναζητήσει, χρησιμοποιώντας κάθε παιδαγωγικό τρόπο για να μας παρακινήσει στην εσωτερική μας αλλαγή. Για να μας επαναφέρει στον οίκο του πατρός ακόμα και αν έχουμε «απωλέσει την πατρικήν ουσία». Σίγουρο πάλι είναι πως η αναζήτηση μας από τον Θεό δεν μπορεί να αποτελεί το στείρο προϊόν ενός ηθικισμού που εισήχθη από τις δυτικές κοινωνίες αφού ενδύθηκε τον χριστιανικό μανδύα των προτεσταντών που αντιλαμβάνονται τον Θεό ως δικαστή, παιδονόμο ακόμα και τιμωρό. Δεν αμαρτάνουμε και αγωνιζόμαστε να μην πράξουμε ό,τι στεναχωρεί τον Θεό, αυτό είναι το ζητούμενο της δικής μας εν Χριστώ ζωής. Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς λέει γι’ αυτό  :«ακινησία προς παν το απαρέσκον Θεώ», δηλαδή δεν κάνω κάτι που δεν αρέσει στο Θεό γιατί έτσι αιτία της εγκράτειας και του αγώνα  είναι η αγάπη προς τον Θεό και όχι ο φόβος. Ο Θεός θέλησε να μιλήσει με την πόρνη: αλήθεια, είναι  δυνατόν η πόρνη να Τον αγαπήσει αληθινά; Φυσικά! Και μπορεί λόγω της απελπισίας της με αποτέλεσμα να επέλθει η σωτηρία της. Την απελπισία της αγάπης αυτής ζητά ο Θεός πρώτα από τους πρωτοπλάστους και εν συνεχεία από όλους εμάς. Και έρχεται και επενδύει αυτή μας την αγάπη με την μακροθυμία Του και την αοργισία Του. Στο σκοτάδι του νου ανατέλλει ο ήλιος της ελπίδας, τον οποίο κινεί η μοναδική ευκαιρία της λύτρωσης που παρέχει μια και μόνο καταφατική μας απάντηση. Βλέπουμε πως ο Θεός μέσα από την έκδηλη μετάνοια κάνει αισθητή την παρουσία Του όχι ως κριτής αλλά ως ιατρός που σπεύδει να απαλύνει τις πληγές των αμαρτιών μας. Συγχωρεί την πόρνη, καλεί τον Ματθία να τον ακολουθήσει, προσεγγίζει τους λεπρούς, τον παράλυτο στην κολυμβήθρα του Σιλωάμ. Τελικά μας αναζητά ο Θεός ή απλώς και αυτό είναι ένα εργαλείο για να έχουν κηρύσσουν μεγαλοστομίες  οι κληρικοί ή να συγγράφουν πολυσέλιδα έργα εκκλησιαστικοί συγγραφείς. Μα ναι, ο Θεός μας αναζητά! Ποτέ δεν έπαψε να αναζητά τον πεπτωκότα άνθρωπο και αυτή Του η αναζήτηση ξεκίνησε από τον Παράδεισο και έφτασε μέχρι τα σκοτεινά ταμεία του  Άδη από τον οποίο ανέσυρε τους πρωτοπλάστους. Αυτό συμβαίνει κάθε φορά που εμείς ως οντότητες όταν έλθουμε εις εαυτόν σπεύδουμε να τον συναντήσουμε και να τον επαναφέρουμε στη ζωή μας μετά την εκδίωξη Του. Εντός της εκκλησίας μονοιάζει ο άνθρωπος με τον Θεό, ειρηνεύει και έτσι αποκαθίστανται οι σχέσεις τους. Αρχή Τριωδίου και η ζωή του ορθόδοξου χριστιανού τροχοδρομείτε πάνω στις ράγες της έμπρακτης και συνειδητής μετανοίας. Το προνόμιο της επανόρθωσης το απολαμβάνουμε μόνο εντός της εκκλησίας δια του μυστηρίου της εξομολογήσεως, εκεί στο εξομολογητήριο και στο πετραχείλι του πνευματικού και πάλι θα μας συναντήσει ο Θεός και εμείς εκείνη τη στιγμή δίχως τον φόβο των πρωτοπλάστων θα του απαντήσουμε: Εδώ είμαστε Κύριε, βοήθησε μας! Διαβάζοντας το βιβλίο της Γένεσης βλέπουμε τον Θεό να περιφέρεται στον Παράδεισο και να ρωτά τον Αδάμ που είναι και γιατί κρύφτηκε. Τη νύχτα όμως της Αναστάσεως αντικρίζουμε τον νικητή του θανάτου να σπάει τις πύλες του Άδη και να ανασύρει τους δύο αίτιους για την μεταπτωτική πορεία της ανθρωπότητας. Γιατί πότε Του δεν έπαψε να τους αγαπά και να τους συντρέχει, γιατί ποτέ Του δεν απαξίωσε τα έργα των χειρών Του. Ο Θεός μας αναζητά, αρκεί να επιτρέψουμε στην αγάπη Του, όχι να αντανακλαστεί απλά στο κάτοπτρο της καρδιάς μας, αλλά να κατακλύσει τις κυψέλες της ψυχής μας παράγοντας ενέργεια που θα μας παροτρύνει να απαντήσουμε στο κάλεσμα Του και θα μας ωθήσει στο ακολουθήσουμε την τροχιά Του από τον κόσμο αυτό στον κόσμο εκείνο. Τι θα απαντούσαμε άραγε σήμερα στον Χριστό, όπως μας λέει ο Άγιος Νικολάος Βελιμίροβιτς, Επισκόπος Αχρίδος, στο βιβλίο του: «Αργά βαδίζει ο Χριστός». Τόσες δικαιολογίες όσες και οι διατυπώσεις των ερωτήσεων του Χριστού στον σημερινό κόσμο. Αρκεί να θυμηθούμε την παραβολή της πρόσκλησης στο επίσημο δείπνο και τις απαντήσεις των προσκεκλημένων. Αρνητές του δείπνου, δηλαδή της μετοχής στους στην Βασιλεία των ουρανών δέσμιοι των κοσμικών αντιλήψεων που δεν αφήνουν χώρο της καρδιά για τίποτε άλλο εκτός από τις μέριμνες και τα υλικά αγαθά. Ας επιστρέψουμε τώρα πίσω, τη στιγμή που ο Αδάμ τελικά απαντά στο Θεό: « καὶ εἶπεν αὐτῷ· τῆς φωνῆς σου ἤκουσα περιπατοῦντος ἐν τῷ παραδείσῳ καὶ ἐφοβήθην, ὅτι γυμνός εἰμι, καὶ ἐκρύβην». Φοβήθηκε πολύ λοιπόν ο Αδάμ, διστάζει να φανερωθεί όπως τον έπλασε ο Θεός, δηλαδή γυμνό και αδούλωτο από κάθε πονηριά.  Όλοι μας σήμερα μιμούμαστε τη συμπεριφορά του, περιοριζόμαστε στην αναγνώριση των λαθών μας όχι όμως και στην διόρθωση τους. Εκκλησιαζόμαστε παραμένοντας όμως αφιλόθεοι δίχως αγάπη προς το Θεό. Να γιατί κρύφτηκε ο Αδάμ; Διότι έπαψε πλέον να τον συνδέει με τον Θεό αυτή η δημιουργική αγάπη, με καθαρά δική του επιλογή και ευθύνη.  «Η τέλεια αγάπη, βγάζει έξω τον φόβο, επειδή, ο φόβος έχει κόλαση και εκείνος που φοβάται δεν έχει τελειωθεί στην αγάπη», όπως μας διδάσκει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης. Έτσι μόνο διακόπτουμε την ξηρασία της ψυχής μας, ανοίγοντας τους κρουνούς της Θείας Χάριτος. Το είδος και η ποιότητα της αγάπης που ζητά από τους Χριστιανούς ο Θεός είναι μια περιεκτική αρετή, που σημαίνει αντικατάσταση του φθαρτού ανθρώπου από τον άφθαρτο και ανακαινισμένο. Οι νέοι σήμερα αναζητούν τρόπους διαφυγής από τον στενό κλοιό που τους δημιούργησαν οι νέες αντιλήψεις, δηλαδή, ότι μπορεί να οικοδομηθεί ένας τρόπος ζωής χωρίς Χριστό. Κάτι που επεχείρησαν και οι πρωτόπλαστοι όταν παράκουσαν την εντολή του Θεού. Σήμερα, ο κόσμος αυτός, που συνεχώς κινείται μακριά από τον Χριστό, και εξαναγκάζει τους πάντες και δη τους ορθόδοξους χριστιανούς κάθε ηλικίας, σε συμβιβασμούς με το κοσμικό φρόνημα, οι δρόμοι που εξασφαλίζουν μια αδιατάρακτη πορεία προς τον Χριστό και με τον Χριστό είναι η συμμετοχή στην ζωή της Εκκλησίας και η προσωπική πνευματική άσκηση. Μόνο έτσι θα είμαστε σε θέση να απαντήσουμε με παρρησία στο ερώτημα που αποτελεί το θέμα της αποψινής μου παρουσίας. Εδώ είμαστε Κύριε, κοντά σου, αγωνιζόμενοι με δυσκολίες με αποτυχίες και αστοχίες, αλλά εδώ. Παρόντες!!! Μόνο έτσι θα επιτευχθεί η αποκατάσταση μας στο «πρωτόκτιστον κάλλος». Το κατ’ εικόνα, καλούμαστε να επανακτήσουμε, όπως αναφέρει ο Απόστολος Παύλος (Ρωμ.η’29) και επαναλαμβάνουμε στην ευχή της Αναφοράς της Θείας Λειτουργίας του Μεγάλου Βασιλείου. Αποφεύγοντας έτσι να ξανανιώσουμε την προσφυγιά, εκδιωγμένοι από την πατρίδα μας, τον Παράδεισο.