Τα Χριστούγεννα των Ελλήνων ναυτικών
Ταξιδεύοντας αυτές τις ημέρες χιλιάδες μίλια μακριά από τα σπίτια τους, Ελληνες ναυτικοί περιγράφουν στην «Κ» τη «μοναξιά» των γιορτών πάνω στο πλοίο και αποκαλύπτουν την ευχή που τους συντροφεύει στη θάλασσα 2024-12-26 12:40:49
Τα Χριστούγεννα των Ελλήνων ναυτικών
Ταξιδεύοντας αυτές τις ημέρες χιλιάδες μίλια μακριά από τα σπίτια τους, Ελληνες ναυτικοί περιγράφουν στην «Κ» τη «μοναξιά» των γιορτών πάνω στο πλοίο και αποκαλύπτουν την ευχή που τους συντροφεύει στη θάλασσα
«Κάποτε, ένας συνάδελφος μου είχε πει πως “δεν έχουν όλοι την τύχη να φτιάξουν ένα χριστουγεννιάτικο δέντρο στον ωκεανό με αστέρια”. Ηταν πολύ όμορφο αυτό που είπε, αλλά θα προτιμούσα να στόλιζα ένα τεχνητό δέντρο στο σπίτι και να ήμουν τα Χριστούγεννα με την οικογένειά μου».
Αυτές τις ημέρες, ο Γιώργος Κασαπάκης, πλοίαρχος Α΄ σε φορτηγό πλοίο, ταξιδεύει χιλιάδες μίλια μακριά από την Ελλάδα. Τα Χριστούγεννα βρίσκουν εκείνον και τα υπόλοιπα 25 μέλη του πληρώματος στην παγωμένη θάλασσα του Καναδά, με τις καιρικές συνθήκες να είναι κάθε άλλο παρά ευνοϊκές. Στα 59 του χρόνια, έχει μάθει πια πως το σπίτι του, τέτοιες ημέρες, είναι η θάλασσα. Το έχει μάθει, αλλά δεν το συνηθίζει.
«Μου λείπουν η γυναίκα μου, τα παιδιά μου, τα εγγόνια μου, αλλά και μερικά πράγματα απλά: ένα καλό σπιτικό φαγητό, ένας καφές, ένα ποτό με μια καλή παρέα που θα ερχόταν τέτοιες μέρες στο σπίτι για ευχές», λέει στην «Κ» ο Ελληνας πλοίαρχος.
Ο Γιώργος Κασαπάκης θυμάται τις ρομαντικές εποχές που έστελνε στην οικογένειά του γράμματα από κάθε λιμάνι στο οποίο έφτανε. Από τότε η επικοινωνία έχει αλλάξει κατά πολύ και οι αποστάσεις, μέσα από τις διαδικτυακές εφαρμογές, έχουν σχεδόν μηδενιστεί. Ακόμη, όμως, και σήμερα, στο σπίτι, συζητούν τα Χριστούγεννα που οι δυο γιοι του –τότε μικρά παιδιά–, σήμερα ναυτικοί κι εκείνοι, έτρεχαν στην είσοδο της πολυκατοικίας να παραλάβουν τα γράμματα που έστελνε ο πατέρας τους από μακριά.
Σκεφθείτε ότι εσείς μπορεί να γελάτε όταν βλέπετε μια κωμωδία με παιδιά κι εμείς εδώ να κλαίμε γιατί μας λείπουν τα παιδιά μας.
«Η γυναίκα μου τούς έλεγε ότι ο ταχυδρόμος περνάει κάθε Τετάρτη και Παρασκευή. Κι εκείνα –ειδικά τις μέρες των γιορτών– ανυπομονούσαν να φτάσει το γράμμα μου. Κατέβαιναν με αγωνία και περιμέναν να δουν μια φωτογραφία μου, να διαβάσουν αυτά που τους έγραφα, τις ευχές και τα “σ’ αγαπώ”».
O Γιώργος Κασαπάκης, πλοίαρχος Α΄ (δεξιά) και ο Γιάννης Λυρούδιας, Α΄ μηχανικός, ετοιμάζονται να γιορτάσουν εν πλω τα Χριστούγεννα. Για τη σύζυγό του, ο Γ. Κασαπάκης μιλά με τις πιο όμορφες λέξεις. Αλλωστε ο ρόλος της, όπως και κάθε συζύγου ναυτικού, είναι διπλός, μητέρα και πατέρας μαζί.
«Η γυναίκα μου παραμέρισε την καριέρα της και τα “θέλω” της για να μεγαλώσει τα δυο παιδιά. Τους έμαθε να με αγαπούν και να μη με βλέπουν σαν τον Αγιο Βασίλη που φτάνει από το εξωτερικό μόνο για να τους φέρει τα δώρα. Είμαι πολύ περήφανος που την έχω δίπλα μου».
Το χριστουγεννιάτικο μενού στο πλοίο περιλαμβάνει γαλοπούλα και γιορτινά εδέσματα. Μετά το φαγητό, οι περισσότεροι θα μαζευτούν για να δουν καμιά ταινία, από αυτές που ούτως ή άλλως, τέτοιες ημέρες, τους συγκινούν.
«Λένε ότι οι ναυτικοί είμαστε σκληροί, γιατί έχουμε περάσει πολλές κακουχίες, αλλά είμαστε περισσότερο ευαίσθητοι από πολλούς άλλους. Σκεφθείτε ότι εσείς μπορεί να γελάτε όταν βλέπετε μια κωμωδία με παιδιά κι εμείς εδώ να κλαίμε, γιατί μας λείπουν τα παιδιά μας».
«Στηρίζουμε ο ένας τον άλλο»
Στο ίδιο πλοίο με τον Γιώργο Κασαπάκη, ο πρώτος μηχανικός είναι κι αυτός Ελληνας. Στα 20 χρόνια που ταξιδεύει, ο Γιάννης Λυρούδιας, 39 ετών, από τη Λήμνο, θυμάται μόνο μία φορά να έχει κάνει Χριστούγεννα στο σπίτι με την οικογένειά του. Βρίσκεται για λίγο στη γέφυρα μαζί με τον καπετάνιο και μας μιλά για τα δικά του Χριστούγεννα πάνω στο πλοίο.
«Είμαστε 26 άνθρωποι και είμαστε όλοι μακριά από το σπίτι μας. Προσπαθούμε να στηρίζουμε ο ένας τον άλλο και να βρίσκουμε παρηγοριά μεταξύ μας στη σκέψη ότι η οικογένειά μας τέτοιες μέρες μαζεύεται κάπου κι εμείς δεν είμαστε μαζί», λέει στην «Κ». «Αυτό που κάνουμε είναι να προσπαθούμε να επικοινωνούμε μαζί τους μέσα από βιντεοκλήσεις και τηλέφωνα. Και βέβαια έχουμε στο μυαλό μας την ευχή που πάντα κάνουμε εμείς οι ναυτικοί στις γιορτές: “Kαι του χρόνου στα σπίτια μας!”».
Από αυτές τις γιορτινές ημέρες, ο Ελληνας ναυτικός αναπολεί περισσότερο την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, όταν στο σπίτι του, σύμφωνα με την παράδοση, σβήνουν τα φώτα για να αλλάξει ο χρόνος και να μπει το φως της νέας χρονιάς. Είναι αυτή η στιγμή που –και φέτος– θα του λείψει περισσότερο.
«Στη δική μου οικογένεια, εκείνο το βράδυ κάνουμε την ανταλλαγή των δώρων και ευχόμαστε υγεία, αγάπη και να είμαστε όλοι μαζί το νέο έτος».
Μόλις το πλοίο πιάσει λιμάνι αγοράζουν τα «δώρα των Χριστουγέννων» για να τα δώσουν στην οικογένειά τους όταν με το καλό επιστρέψουν, ακόμη κι αν η επιστροφή είναι την άνοιξη.
Εχοντας στο μυαλό του τις γιορτινές αυτές ημέρες, που και φέτος θα βρίσκεται μακριά από τα αγαπημένα του πρόσωπα, περιγράφει τις προτεραιότητες ενός ναυτικού μόλις το πλοίο «πιάσει» λιμάνι.
«Το πρώτο πράγμα που κάνουμε, αφού πρώτα βρούμε ένα καλό εστιατόριο για να φάμε ή να πιούμε έναν καφέ, είναι να πάμε να αγοράσουμε δώρα για τους δικούς μας. Είναι τα “δώρα των Χριστουγέννων” που αγοράζουν οι ναυτικοί για να τα δώσουν στην οικογένειά τους όταν με το καλό επιστρέψουν, ακόμη κι αν η επιστροφή είναι την άνοιξη».
«Μπαμπά, μας λείπεις, σε αγαπάμε πολύ»
Χριστούγεννα εν πλω. Ο Διονύσης Βαρβαρέσος, καπετάνιος σε φορτηγό πλοίο, κατευθύνεται αυτές τις ημέρες με το πλήρωμά του προς το λιμάνι της Τακόμα στην Ουάσιγκτον. Νωρίτερα από ό,τι προέβλεπε το πρόγραμμα, στις 25 Δεκεμβρίου, το πλοίο θα έχει αγκυροβολήσει έξω από το λιμάνι και θα είναι προφυλαγμένο από την κακοκαιρία. Από τον Βόρειο Ειρηνικό, όπου λίγες μέρες νωρίτερα οι συνθήκες στη θάλασσα έφταναν τα 12 μποφόρ, μας μιλά για τα δικά του Χριστούγεννα πάνω στη γέφυρα.
«Ημέρες όπως αυτές, προσπαθώ να κάνω το πλήρωμα να νιώσει ότι βρίσκεται στο σπίτι του. Στολίσαμε το πλοίο εσωτερικά και θα ετοιμάσουμε κάποια ιδιαίτερα φαγητά για να μπορέσουν όλοι να νιώσουν τη ζεστασιά που πρέπει να έχουν οι γιορτές», μας λέει, προσθέτοντας ότι κάθε φορά η απουσία από το σπίτι τα Χριστούγεννα γίνεται όλο και πιο δύσκολη.
Ο Διονύσης Βαρβαρέσος περνά για μία ακόμη φορά τα Χριστούγεννα μακριά από τη σύζυγό του και τα τρία τους παιδιά. «Είμαι από 20 χρόνων σε αυτή τη δουλειά, ξεκίνησα από δόκιμος, είμαι κοντά στα 40 και τα περισσότερα Χριστούγεννα τα έχω περάσει πάνω στο πλοίο. Οταν ήμουν νεότερος, η αλήθεια είναι ότι δεν το έπαιρνα τόσο βαριά όσο το παίρνω τώρα που έχω τρία παιδιά. Οσο αυτά μεγαλώνουν και αντιλαμβάνονται περισσότερα, στενοχωριέμαι όλο και πιο πολύ. Ιδιαίτερα αυτές τις ημέρες που βλέπουν άλλους μπαμπάδες να είναι με τις οικογένειες κι εγώ να λείπω, μου εκφράζουν τα παράπονά τους: “Δεν είσαι εδώ, μας λείπεις, σε αγαπάμε πολύ”, μου λένε».
Ακόμη και η επικοινωνία με βιντεοκλήση που γίνεται όλο τον υπόλοιπο χρόνο, τέτοιες ημέρες δεν αρκεί.
«Τίποτα δεν συγκρίνεται με την άμεση επαφή. Θέλω τα παιδιά μου να ξέρουν ότι τα αγαπάω, ότι είμαι εδώ για εκείνα. Είναι συνέχεια στο μυαλό και στην καρδιά μου. Τα παιδιά φορτίζουν τις μπαταρίες μας, μας κάνουν πιο δυνατούς. Για αυτό και όταν βρίσκομαι στο σπίτι προσπαθώ να αναπληρώσω το κενό μακριά τους».
Πάνω στο πλοίο η αγωνία για την οικογένεια, που βρίσκεται χιλιάδες μίλια μακριά δεν καταλαγιάζει ούτε στιγμή.
Στη θάλασσα η αγωνία είναι μόνιμη. Οχι μόνο για να πηγαίνουν όλα «ρολόι» πάνω στο πλοίο, αλλά και για το σπίτι. Η αγωνία για την οικογένεια, που βρίσκεται χιλιάδες μίλια μακριά δεν καταλαγιάζει ούτε στιγμή.
«Είναι δύσκολο να το διαχειριστώ, αλλά το καταφέρνω. Σε αυτή την περίπτωση είναι πολύ σημαντικός ο ρόλος της μητέρας. Η δουλειά της Μαρίας που βρίσκεται σπίτι με τα παιδιά γίνεται πιο σημαντική από τη δική μου», λέει ο Ελληνας καπετάνιος.
Η Μαρία Λοπαρνάκη και ο σύζυγός της, Διονύσης Βαρβαρέσος, θα περάσουν αυτές τις γιορτές χωριστά, ανταλλάσσοντας ευχές μέσω βιντεοκλήσης.
Η Μαρία Λοπαρνάκη, σύζυγος του Διονύση Βαρβαρέσου, αυτές τις ημέρες ετοιμάζεται να γιορτάσει τα Χριστούγεννα με τα τρία της παιδιά στο σπίτι της αδελφής της. Η άφιξη του ανιψιού της πριν από λίγους μήνες τούς δίνει μεγαλύτερη χαρά, όμως, τίποτα όπως μας λέει, δεν αναπληρώνει το κενό του συζύγου της στο χριστουγεννιάτικο τραπέζι.
«Η κόρη μου –που είναι και μεγαλύτερη– διαμαρτύρεται πιο έντονα γιατί αυτές τις ημέρες, που είναι και τα γενέθλιά της, ο μπαμπάς της θα λείπει για ακόμη μία φορά. Εγώ της εξηγώ ότι αυτή είναι η δουλειά του και, εφόσον έχουμε την υγεία μας, θα έχουμε πολλά Χριστούγεννα μπροστά μας να τα περάσουμε μαζί», αφηγείται στην «Κ».
Του εύχομαι να είναι πάντα δυνατός κι εμείς θα τα καταφέρουμε.
Η ίδια δεν κρύβει ότι νιώθει «ζήλια» όταν βλέπει άλλες οικογένειες να περνούν μαζί αυτές τις ημέρες. «Ολο τον χρόνο νιώθω αυτό το συναίσθημα, αλλά στις γιορτές λίγο παραπάνω. Η απουσία του Διονύση τα Χριστούγεννα γίνεται ακόμη πιο βαριά. Τέτοιες ημέρες κανονίζω να πηγαίνω με τα παιδιά σε μέρη που είναι όμορφα στολισμένα, για να περνούν καλά και να τα βοηθάω να ξεχνιούνται», λέει, ενώ στέλνει τις ευχές της στον σύζυγό της να έχει καλά ταξίδια. «Του εύχομαι να είναι πάντα δυνατός κι εμείς θα τα καταφέρουμε».
Για πρώτη φορά μετά από καιρό, ο Γιώργος Θεοδώρου, πλοίαρχος Α΄ σε μεγάλο φορτηγό πλοίο, δεν θα νιώσει τη μελαγχολία των γιορτών μακριά από το σπίτι του. Μετά από 15 χρόνια στη θάλασσα, θα περάσει φέτος τις μέρες των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς σε κάποια φιλικά σπίτια με τη σύζυγό του.
«Οταν επικοινωνούσαμε με βιντεοκλήσεις από το πλοίο τέτοιες ημέρες, έβλεπα τη μελαγχολία στο πρόσωπο των δικών μου, κι ας προσπαθούσαν να το κρύψουν. Φέτος χαίρομαι που θα είμαι μαζί τους», λέει ο ίδιος.
Ολα αυτά τα χρόνια που εργάζεται στα καράβια, έχει κάνει Χριστούγεννα και Πρωτοχρονιά σε διαφορετικά σημεία της Γης.
«Θυμάμαι στη Νότια Αφρική, σε συνθήκες καλοκαιριού, να βλέπω μέσα στην αφρικανική ζέστη το χριστουγεννιάτικο δέντρο. Αυτή είναι μια εικόνα που δεν θα ξεχάσω ποτέ».
Δίπλα του, η σύζυγός του Αντωνία δεν μπορεί να κρύψει τη χαρά της για τη φετινή χριστουγεννιάτικη έκπληξη που της επιφύλασσε ο σύντροφός της.
«Παλιότερα ένιωθα το “μαύρο πρόβατο” στα γιορτινά τραπέζια. Με κοίταζαν με λύπη που πήγαινα μόνη μου, αλλά κατάφερνα να το διαχειριστώ και δεν με έπαιρνε από κάτω», λέει στην «Κ».
Εύχομαι να έχουν υγεία και δύναμη. Πάνω από όλα να είναι κι εκείνες καπετάνισσες στα σπίτια τους.
Της ζητάμε να κάνει μια ευχή για τις γυναίκες που, όπως εκείνη, επέλεξαν να μοιραστούν τη ζωή τους με κάποιον ναυτικό.
«Εύχομαι να έχουν υγεία και δύναμη. Πάνω από όλα να είναι κι εκείνες καπετάνισσες στα σπίτια τους».
