Το ταξίδι ζωής του εκπαιδευτικού Παναγιώτη Τσουκανά και το «μάθημα» που πήρε διδάσκοντας στην Αφρική
Δέκα ημέρες στην Αφρική, στη μακρινή Ζανζιβάρη, σε ένα σχολείο με μαθητές όλων των ηλικιών που μιλάνε τη γλώσσα Σουαχίλι και παράλληλα διδάσκονται Αγγλικά, ήταν αρκετές για τον Παναγιώτη Τσουκανά, εκπαιδευτικό από την Αλόννησο, να αλλάξει πολλές από τις θεωρίες που μέχρι τώρα πρέσβευε για τη ζωή.
Τού δόθηκε η ευκαιρία να κάνει πράξη ένα όνειρο δεκαετιών, επισκέφτηκε τη μακρινή Αφρική μαζί με άλλους συναδέλφους του από διάφορες περιοχές της Ελλάδας, προκειμένου να συνδράμει εθελοντικά σε σχολείο και το μόνο που σκέφτεται επιστρέφοντας είναι πως θα ταξιδέψει ξανά εκεί με την πρώτη ευκαιρία.
«Είναι από τις στιγμές που νιώθεις πως όλα αυτά που θες να γράψεις δεν μπορούν να καλύψουν τα συναισθήματα που σου έχουν γεννηθεί», επισήμανε στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ ένα μόλις 24ωρο από την επιστροφή στο νησί του.
«Ξεκινήσαμε χαλαρά 15 εκπαιδευτικοί από διάφορα μέρη της Ελλάδος και πήγαμε ν’ ανταμώσουμε μαθητές και καθηγητές σε μια χώρα που οι συνθήκες διαβίωσης σε τίποτε δε μοιάζουν με τις δικές μας.
Κι εκεί είναι που τα συναισθήματα και οι σκέψεις συγκρούονται δεν ξέρεις αν πρέπει να χαρείς γι’ αυτά που έχεις ή να στενοχωρηθείς γι’ αυτά που εμείς τα θεωρούμε αυτονόητα αλλά για κάποιους άλλους δεν είναι. Επιμένω στο να είμαστε κάθε στιγμή ευγνώμονες για όλα όσα έχουμε. Το οφείλουμε στους ίδιους μας τους εαυτούς» λέει και αναπολεί όλα εκείνα που του έμειναν αξέχαστα μπαίνοντας σ’ ένα σχολείο στο οποίο λειτουργούν όλες οι εκπαιδευτικές βαθμίδες μαζί: Από το νηπιαγωγείο μέχρι και το Λύκειο.
«Ψήλωσε…η ψυχή μας»
«Εμείς στις αποσκευές μας είχαμε πρωτίστως περίσσια αγάπη και ό,τι άλλο θεωρήσαμε απαραίτητο γι’ αυτά τα παιδιά.
Μπήκαμε στις αίθουσες διδασκαλίας, συνεργαστήκαμε με τους δασκάλους τους, χορτάσαμε παιδικά χαμόγελα κι αγκαλιές. Απο εκείνες τις αγκαλιές που σε κάνουν να κλαις από συγκίνηση. Αντικρύζοντας πληθώρα αθώων παιδικών βλεμμάτων, ψηλώνει η ψυχή σου κι είσαι έτοιμος ν’ αφεθείς στην αθωότητά τους, να γίνεις κι εσύ μαζί τους παιδί», περιγράφει ο κ. Τσουκανάς, παρουσιάζοντας μία εικόνα πολύ διαφορετική απ’ αυτή που περίμενε να συναντήσει όταν αποφάσισε αυτό το μακρινό ταξίδι.
Φτωχά σχολεία… με πολύ ζεστασιά
Μεταξύ μαγικών τοπίων, κατάλευκης άμμου, μικρών νήσων που υπάρχουν εφήμερα καθώς τις μισές ώρες της μέρας τις καταπίνει η παλίρροια, μεταξύ δελφινιών που συνόδευαν τις πιρόγες και ανάμεσα σε βόλτες σε φυτείες βοτάνων και μπαχαρικών, δίδαξε για ένα 10 ήμερο και σε ένα από τα τοπικά σχολεία.
Γνώρισε ντόπιους εκπαιδευτικούς που «διψούν» για γνώση, ενημερώθηκε πώς λειτουργεί το εκπαιδευτικό σύστημα στη Ζανζιβάρη και μοιράστηκε μαζί τους τις δυσκολίες και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει στο όμορφο αυτό νησί της Τανζανίας η εκπαιδευτική κοινότητα.
Ο κ. Τσουκανάς ανέλαβε μαζί με άλλους συναδέλφους του το ωρολόγιο πρόγραμμα μαθημάτων που περιλάμβανε την εκμάθηση της αγγλικής γλώσσας και όχι μόνο, αφού επίσης είχε υπό την ευθύνη του διάφορα βιωματικά εργαστήρια.
«Την πρώτη μέρα κάθισα με τους μαθητές και μιλήσαμε στα αγγλικά για τους ίδιους. Μου είπαν τι τους αρέσει, τι χρειάζονται και μου έκαναν ερωτήσεις με τη σειρά τους για το ποιός είμαι, τι αρέσει σε μένα και τι χρειάζομαι εγώ. Όταν τελείωσε το μάθημα, μας ξενάγησαν οι εκπαιδευτικοί στο χωριό. Μάθαμε τα γράμματα της Σουαχίλι για να γράψουμε τα ονόματά μας πάνω στην άμμο, μάθαμε τις λέξεις για ό,τι υπήρχε γύρω μας, μάθαμε τα ζώα, κάναμε ήχους ζώων, μάθαμε να προφέρουμε λέξεις όπως sand και sun, με τα σωστά φωνήματα», λέει ενθουσιασμένος.
Η καθημερινή διδασκαλία δεν διαρκούσε περισσότερες από τέσσερις ώρες. Οι ελληνική αποστολή είχε πολύ χρόνο μπροστά της να «γνωρίσει» την περιοχή.
Η εμπειρία ήταν εκπληκτική, αυτό όμως που ενθουσίασε όλους ήταν η αγάπη που εισέπραξαν από τους ντόπιους. «Τα παιδιά μας έβλεπαν στον δρόμο και έτρεχαν από μακριά να μάς χαιρετήσουν και να μάς αγκαλιάσουν. Ήταν απίστευτο το συναίσθημα για όλους μας» λέει ο κ. Τσουκανάς, περιγράφοντας τις συγκινητικές στιγμές της εκπαιδευτικής του ζωής αυτό το δεκαήμερο στην Αφρική, αυτή την αληθινή δίψα για μάθηση, για γνώση, για σύνδεση, για μοίρασμα.
«Αυτό το «teacher, more, more» θα ηχεί νομίζω για πάντα στα αυτιά μου» λέει συγκινημένος.
Η αποκάλυψη για τον ίδιο στο υπέροχο αυτό ταξίδι ήταν τελικά το πόσο λίγα χρειαζόμαστε για να μάθουμε: χωρίς πίνακα, κιμωλία, τετράδιο, βιβλίο, μολύβι. «Με μηδενικούς πόρους, η μάθηση μπορεί να συμβεί αποτελεσματικά και σχεδόν μαγικά. Το μόνο που χρειαζόμαστε για να μάθουμε, για να διδάξουμε είναι μαθητές και η ασίγαστη δίψα για γνώση. Το μόνο που χρειαζόμαστε είναι η φυσική περιέργεια των παιδιών κι η ανάγκη τους να ανακαλύψουν τον κόσμο», εκτιμά.
Μάθημα ζωής
Ο κ. Τσουκανάς φτάνοντας στην Ζανζιβάρη είχε μαζί του μία βαλίτσα γεμάτη με σχολικά είδα. Όταν τα δώρισε στο σχολείο, παιδιά και εκπαιδευτικοί ξέσπασαν σε κλάματα. Για εκείνους οι μαρκαδόροι, τα μολύβια, τα στυλό και τα πολύχρωμα τετράδια ήταν «δώρο Θεού». Ενιωσαν τόσο μεγάλη ευγνωμοσύνη που η αποστολή των Ελλήνων εκπαιδευτικών αισθάνθηκε άβολα.
«Ήταν για εμάς και αυτό ένα πολύτιμο μάθημα ζωής. Μας υπενθύμισε την ουσία της εκπαιδευτικής διαδικασίας, την ανάγκη να εστιάσουμε στα πραγματικά προβλήματα της σύνδεσης μεταξύ δασκάλου- μαθητή.
Δεν ξέρω αν κατάφερα να γίνω καλύτερος άνθρωπος μέσα από αυτή την εμπειρία, σίγουρα όμως κατάφερα να διακρίνω περισσότερο φως εκεί που υπάρχει πραγματικό σκοτάδι», κατέληξε ο ίδιος.
Ελληνας έχτισε σχολείο στη μνήμη του αδερφού του
Στη Ζανζιβάρη ένα από τα σχολεία που έχουν χτιστεί ανήκει σε δωρεά που έκανε ο Ελληνας επιχειρηματίας Ρένος Φουντουλάκης, που αφιέρωσε το έργο του στη μνήμη του.
Το σχολείο που κατάφερε να χτίσει με πολλή αγάπη μέσω του CR HOPE Foundation, ενός μη κερδοσκοπικού οργανισμού (ΜΚΟ) με έδρα την Ζανζιβάρη, του οποίου ο πρωταρχικός στόχος είναι η παροχή δωρεάν παιδείας για παιδιά ηλικίας 3-7 ετών με σκοπό την καταπολέμηση της φτώχειας καθώς και του κοινωνικού αποκλεισμού και των διακρίσεων.
Το σχολείο ξεκίνησε τη λειτουργία του τον Ιανουάριο του 2020. Αυτή τη στιγμή διαθέτει πέντε αίθουσες διδασκαλίας καθώς και στέγαση για εθελοντές και το CR Hope Foundation εκπαιδεύει συνολικά 53 παιδιά στην αγγλική γλώσσα, δωρεάν.
ΒΑΣΩ ΚΥΡΙΑΖΗ / TAXYDROMOS.GR
