Για τρεις διαφορετικές υποθέσεις αποφάσισε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να παραπέμψει την Ελλάδα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Αυτό σημαίνει ότι για τις συγκεκριμένες υποθέσεις διαπιστώθηκε άρνηση συμμόρφωσης των ελληνικών αρχών με τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς και τις σχετικές υποδείξεις των ευρωπαϊκών θεσμών, στην ανταλλαγή επιστολών που προηγείται μιας τέτοιας παραπομπής. Και οι τρεις υποθέσεις έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον και έχουν να κάνουν με χρόνια προβλήματα και ανεπάρκειες του κρατικού μηχανισμού. Στην πρώτη έχουμε να κάνουμε με τον τρόπο που το κράτος συμπεριφέρεται ως ένας κακοπληρωτής, στη δεύτερη με το ότι η χώρα μας εξακολουθεί να μην έχει επικαιροποιημένα σχέδια για τη διαχείριση του αυξανόμενου κινδύνου από πλημμύρες (κάτι που άλλωστε διαπιστώσαμε τραγικά φέτος στη Θεσσαλία) και στην τρίτη με τη γνωστή πληγή των χωματερών που ακόμη και όταν σταματούν να χρησιμοποιούνται δεν αποκαθίστανται.

Πρώτη παραπομπή: το δημόσιο που διαρκώς καθυστερεί να πληρώσει

Στην πρώτη παραπομπή η χώρα μας δεν είναι μόνη, αφού μαζί της παραπέμπονται και η Ιταλία και το Βέλγιο. Εδώ η παραπομπή αφορά τη μεγάλη καθυστέρηση στις πληρωμές από το ελληνικό δημόσιο. Ειδικότερα η χώρα μας κατηγορείται επειδή το δημόσιο δεν συμμορφώνεται σε όσα προβλέπει η οδηγία 2011/7/EU, που αφορά την καθυστέρηση στις πληρωμές και τις εξοφλήσεις και προβλέπει εξόφληση των υποχρεώσεων του δημοσίου μέσα σε 30 μέρες (60 μέρες για τα δημόσια νοσοκομεία). Ειδικότερα, η χώρα μας κατηγορείται για τη μεγάλη καθυστέρηση στις πληρωμές των δημόσιων νοσοκομείων προς τους προμηθευτές τους, στοιχείο που κατά τη γνώμη της Επιτροπής υπονομεύει τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται σε αυτόν τον κλάδο σε μια περίοδο που αυτός είναι κρίσιμος, ιδίως των μικρών και μεσαίων, εάν δούμε και την εμπειρία της πανδημίας. Εδώ η συζήτηση για τη συμμόρφωση της Ελλάδας ξεκίνησε το 2019, όμως το πρόβλημα παραμένει οπότε ήρθε η ώρα της παραπομπής. Τον περασμένο Απρίλιο η Επιτροπή είχε στείλει προειδοποιητική επιστολή στην Ελλάδα ακριβώς για αυτό το θέμα, ενώ είχε κάνει σαφές ότι η πρακτική της άμεσης αποπληρωμής μακροχρόνιων οφειλών υπό τον όρο της παραίτησης από τόκους και προσαυξήσεις αποτελεί παραβίαση των ενωσιακών κανόνων.

Δεύτερη παραπομπή: η μη επικαιροποίηση των χαρτών πλημμυρικού κινδύνου

Η δεύτερη παραπομπή της Ελλάδας αφορά το γεγονός ότι δεν έχουν ανανεωθεί οι χάρτες πλημμυρικού κινδύνου, όπως αυτοί προβλέπονται από τον οδηγία 2007/60/EC. Ειδικότερα, όλα τα κράτη μέλη είχαν μια υποχρέωση επικαιροποίησης των σχετικών χαρτών – ζήτημα που ήρθε άλλλωστε στο προσκήνιο μετά τις καταστροφικές πλημμύρες στην Θεσσαλία – μέχρι τις 22 Μαρτίου 2020. Η Επιτροπή έστειλε επιστολή την Ελλάδα τον Φεβρουάριο του 2022 και αιτιολογημένη γνώμη τον Σεπτέμβριο του 2022. Όμως, μέχρι τώρα οι σχετικοί χάρτες δεν έχουν επικαιροποιηθεί. Μάλιστα, η επικαιροποίηση αυτή ήταν αναγκαία ώστε μέχρι τις 22 Δεκεμβρίου 2021 τα κράτη-μέλη να είχαν επικαιροποιήσει και τα σχέδια αντιμετώπισης πλημμυρικών κινδύνων, κάτι που στην ελληνική περίπτωση δεν έχει γίνει ακόμη. Για αυτή την παράλειψη υπάρχει ξεχωριστή διαδικασία ελέγχου σε βάρος της Ελλάδας από την Επιτροπή. Σύμφωνα με την Επιτροπή η Ελλάδα είναι το μόνο μέλος που δεν έχει συμμορφωθεί με αυτή την υποχρεώση επικαιροποίησης πλημμυρικού κινδύνου.

Τρίτη παραπομπή: Η χωματερή στη Ζάκυνθο δεν έχει ακόμη αποκατασταθεί

Η τρίτη παραπομπή της χώρας μας αφορά τη χωματερή στη Ζάκυνθο που είχε αποτελέσει αντικείμενο προηγούμενης απόφασης του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου που αποφάσισε ότι η συγκεκριμένη χωματερή στη Ζάκυνθο δεν πληροί τις προϋποθέσεις και δεν μπορεί να λειτουργεί. Στις 28 Απριλίου 2017, η Επιτροπή έστειλε επίσημη ειδοποίηση στην Ελλάδα επειδή δεν είχε συμμορφωθεί με την απόφαση. Μετά από αυτή η χωματερή σταμάτησε να χρησιμοποιείται. Όμως, δεν έχουν προχωρήσει τα έργα αποκατάστασης που προέβλεπε η απόφαση σε βάρος της Ελλάδας, ούτε έχει παρουσιαστεί ένα πειστικό χρονοδιάγραμμα από τις ελληνικές αρχές. Σε αυτή τη βάση, η υπόθεση επιστρέφει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.