Παναγία, το όνομα της Μαριάμ πριν εξελληνιστεί σε Μαρία. Ηταν μοναχοπαίδι εθνικότητας εβραικής, γεννημένη στα Ιεροσόλυμα το γένος Δαυίδ.

Στα 16της την αρραβώνιασαν με τον Ιωσήφ εβραίο του ίδιου γένους. Την αποκαλούμε Θεοτόκο ή Θεομήτωρ, Παρθένος Μαρία ή Santa Maria οι Δυτικοί λαοί. Οι Μουσουλμάνοι την τιμούν και την σέβονται ως Παρθένο Μαρία ή Κυρία. Τα προσωνύμια της άφθονα και έχουν άμεση σχέση με την Θεολογία, την Αγιογραφία, την λαογραφία, με γεγονότα, τοπονύμια, κτήτορες κλπ.

Οι εορτές της Παναγίας πάρα πολλές, όλες Θεομητορικές και όλες αναφέρονται - συνδέονται με σημαντικά γεγονότα της ζωής της. "Ναυαρχίδα" των εορτών η Κοίμηση, λαμπρή γιορτή του Αυγούστου.

Σε αρκετά νησιά, στολίζουν και περιφέρουν επιτάφιο κατά την αγρυπνία, όπως το κάνει ο παπαχρήστος στην Παναγία Παπαμελετίου στη Σκόπελο. Η Μαρία τρεις μέρες πριν κοιμηθή και ταφεί στη Γεσθημανή την επισκέφθηκε Άγγελος να της αναγγείλει την αποδημία της, όπως είχε συμβει και με την εγκυμοσύνη της.

Αγγελικός χορός στήθηκε και με ύμνους αποχαιρέτησαν την μάνα του δασκάλου τους την Παναγία, οι Απόστολοι. Οι Παναγίες του νησιού κατα σειρά γεωγραφική, οι οποίες γιορτάζουν σε διαφορετικές, ημερομηνίες είναι : η εμβληματική Παναγιτσα του Πύργου (φωτο), Ευαγγελίστρια (Καστρο), η Παναγία τα Καμπανέλια (Κάστρο), Παναγία Παπαμελετίου (ενορία), Παναγία Φανερωμένη (ενορία), Ελευθερώτρια, Επισκοπή, Παναγίτσα Λειβαδιώτισσα, Ευαγγελίστρια (Μοναστηρι), Παναγία Ξενιά (Στάφυλος), Παναΐτσα στο Μορτερό, Παναΐτσα στο Πύργο (Ι. Καπρη), Παναΐτσα Πολεμίστρια, Τιμία Ζώνη της Παναγίας (Πάνορμος), Παναγία η Ελιώτισσα, Ελευθερώτρια Γλώσσας, Κοίμηση Θεοτόκου πολιούχος (κεντρική πλατεία Γλώσσας).