SKIATHOS Ο καιρός σήμερα

Η ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΤΟΥ ΟΝΟΜΑΤΟΣ ΣΚΟΠΕΛΟΣ

2022-06-28 19:37:04
Η σημερινή Σκόπελος ταυτίζεται με την αρχαία Πεπάρηθο. Το αρχαίο της όνομα μάλιστα αποδίδεται στον μυθικό ήρωα Πεπάρηθο αδελφό του Στάφυλου που θεωρείται ο πρώτος οικιστής του νησιού. Κατά τη μυθολογία τα αδέλφια είχαν πατέρα το θεό Διόνυσο και μητέρα την Αριάδνη, κόρη του Μίνωα, βασιλιά της Κρήτης. Η ακριβής ετυμολογία του ονόματος Πεπάρηθος παραμένει άγνωστη. Ανήκει πιθανόν στα προελληνικά ονόματα που έχουν το πρόσφυμα νθ, όπως Κόρινθος. Το νθ μετατράπηκε σε θθ και κατόπιν σε θ, όπως έγινε με το Κάρπαθος. Η δε αναδίπλωση της πρώτης συλλαβής, μας πληροφορεί ο Αδαμάντιος Σαμψών, συναντάται συχνά στα μεσογειακά ονόματα. Από τα διάφορα πορίσματα των ερευνητών για τη ρίζα της λέξης, αξίζει να αναφερθεί η λέξη ‘’πέπειρος’’ που σημαίνει ώριμος από θερμότητα και συνδέεται με την ωρίμανση των σταφυλιών του νησιού απ’ όπου παράγονταν ο περίφημος «πεπαρήθιος οίνος». Πεπάρηθος ονομαζόταν και μία από τις πόλεις του νησιού, η σημερινή Χώρα. Οι άλλες αρχαίες πόλεις ήταν η Σεληνούς στη θέση Λουτράκι, η Κνωσσός στη θέση Γλώσσα και ο Πάνορμος στη θέση Παλαιόκαστρο. Το όνομα Σκόπελος εμφανίστηκε για πρώτη φορά τον 2ο μ.Χ αιώνα ως η κύρια πόλη του νησιού. Με το πέρασμα του χρόνου το όνομα επιβλήθηκε και σιγά- σιγά καθιερώθηκε για όλο το νησί. Για αιώνες όμως συναντάμε και τα δύο ονόματα δημιουργώντας σύγχυση μέχρι του σημείου κάποιοι σαν τον Κων/νο Πορφυρογέννητο να θεωρούν ακόμα και κατά τον 10ο μ.Χ αιώνα πως πρόκειται για δύο διαφορετικά νησιά! Το 2ο μ.Χ αιώνα ο Κλαύδιος Πτολεμαίος στη Γεωγραφία του το αναφέρει πρώτος ως Σκόπελο, ενώ ο Διονύσιος Περιηγητής το ονομάζει την ίδια εποχή Πεπάρηθο. Τον 4ο αιώνα ο άγιος Ρηγίνος είναι γνωστός ως επίσκοπος Σκοπέλου, αλλά τον 6ο αιώνα ο Στέφανος Βυζάντιος αναφέρει το νησί ως Πεπάρηθο. Το όνομα Πεπάρηθος εξέλειψε εντελώς μετά τον 13ο αιώνα. Τέλος, το γεγονός πως ως και την Επανάσταση, συναντάμε και το όνομα ‘’Σκοπέλων’’ (π.χ Αναστάσιος επίσκοπος Σκοπέλων), εξηγείται πως όσοι το ανέφεραν εννοούσαν και τα παρακείμενα νησιά της Σκοπέλου. Ωστόσο, παραμένει άγνωστο το πώς από το Πεπάρηθος κατέληξε το νησί στο όνομα Σκόπελος και υπάρχουν μόνο εικασίες γι’ αυτό. Ο Διονύσιος Περιηγητής («περιήγησις της οικουμένης» στίχος 521), ποιητής του 2ου μ. Χ αιώνα, μεταφέρει για το νησί το χαρακτηρισμό ‘’αιπεινής’’ (Πεπάρηθος) που παραφράστηκε από ανώνυμο ως ‘’υψηλή Πεπάρηθος’’, επίθετο που συνάδει με την ερμηνεία του σκοπέλου ως υψηλός βράχος’’! Το πιο πιθανό βέβαια είναι το όνομα να δόθηκε από κάποιους λόγω των απότομων ακτών και των σκοπέλων της βορεινής πλευράς του νησιού, οι οποίοι μάλλον αγνοούσαν το μονάκριβο αρχαίο της όνομα… φωτογραφία από https://www.skopelosweb.gr/