Οικογένεια Σταματίου: Τρεις γενιές μελισσοκόμων και ο πολύτιμος «θησαυρός» που κρύβει η σκοπελίτικη φύση
2022-01-22 11:19:46
Μία οικογένεια από τη Σκόπελο με ξεκάθαρο πάθος για τη μελισσοκομία, έχει να επιδείξει μία μακρά πορεία στον χώρο, μετρώντας αισίως επτά δεκαετίες. Στο «Κτήμα Σταματίου» η παραγωγή βιολογικού μελιού υψηλής ποιότητας μέσα από παραδοσιακές μελισσοκομικές πρακτικές, παραμένει το ζητούμενο από το 1953 μέχρι σήμερα. Ο Διαμαντής Σταματίου μίλησε στο SkiathosLife.gr για το μέλι που «ταξιδεύει», όχι μόνο στις Βόρειες Σποράδες, αλλά μέχρι τη μακρινή Φινλανδία. Η αδιαμφισβήτητη αγάπη για τη φύση, αλλά και η όρεξη για δουλειά, που απέφερε μέχρι και βραβεύσεις σε διεθνείς διαγωνισμούς, είναι τα βασικότερα εφόδια για τους Σκοπελίτες παραγωγούς.
Το ασημένιο μετάλλιο στη Μπολόνια της Ιταλίας στα βιολογικά μέλια το 2016 και η πρωτιά στη γεύση που ακολούθησε στον διαγωνισμό Οlympic Awards 2018, πρόσθεσαν αξία στη δουλειά που γίνεται εδώ και 69 χρόνια από την οικογένεια Σταματίου, ενώ αποτέλεσαν το «εισιτήριο» για τις πρώτες εξαγωγές. «Ούτως ή άλλως, για το ελληνικό μέλι υπάρχει διαχρονικά έντονο ενδιαφέρον εκτός συνόρων. Οι διακρίσεις που αποσπάσαμε τα προηγούμενα χρόνια, επιβεβαιώνουν πως έχουμε ένα ποιοτικό προϊόν. Έχουμε αρκετές προτάσεις από το εξωτερικό, αλλά δεν μπορούμε να τις καλύψουμε πλέον. Επί του παρόντος, στέλνουμε ορισμένες ποσότητες σε Φινλανδία και Γερμανία. Το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής μας κάθε χρόνο διοχετεύεται αποκλειστικά στο δίκτυο των συνεργατών μας στις Βόρειες Σποράδες», είπε ο κ. Σταματίου.
[caption id="attachment_135814" align="alignnone" width="2560"] Ο Διαμαντής Σταματίου μίλησε για τη μακρά παράδοση της οικογένειάς του στη μελισσοκομία[/caption]
Σχέση ζωής με το μέλι
Ο Διαμαντής, ο «βενιαμίν» της οικογένειας, στα είκοσι επτά χρόνια του, μαζί με τον κατά δύο έτη μεγαλύτερο αδελφό του, Νικόλα, συνεχίζουν την παράδοση που κληρονόμησαν και επιβεβαίωσαν στην πράξη τη σχέση ζωής των Σταματίου με το μέλι. Προσπαθούν να βάλουν τις βάσεις για την περαιτέρω εξέλιξη της μελισσοκομικής επιχείρησης που διαθέτουν με τα αμιγώς οικογενειακά χαρακτηριστικά, ενώ παράλληλα συνεισφέρουν στην αγροτουριστική μονάδα που λειτουργούν στο Νέο Κλήμα, έναν παραδοσιακό ξενώνα με επτά διαμερίσματα.
[caption id="attachment_135808" align="alignnone" width="1509"] Η σχέση της σκοπελίτικης οικογένειας με τη μελισσοκομία χρονολογείται από τη δεκαετία του 1950.[/caption]
«Μαζί με τον αδελφό μου, Νίκο, είμαστε μελισσοκόμοι τρίτης γενιάς. Εκείνος το ασκεί ως μόνιμο επάγγελμα από το 2017. Πήρα σειρά το 2019, ενώ ταυτόχρονα ασχολούμαστε με τον τουρισμό και τον ξενώνα που έχουμε. Ο αδελφός μου επειδή σπούδασε γεωπόνος στη Θεσσαλονίκη, ασχολείται περισσότερο με το κομμάτι της παραγωγής. Προσπαθεί με τις γνώσεις του να το βελτιώσει. Κι εγώ επειδή σπούδασα Διοίκηση Επιχειρήσεων στη Λάρισα, είμαι περισσότερο στο εμπορικό κομμάτι», σημείωσε αρχικά και έπειτα γύρισε πίσω τον χρόνο αποκαλύπτοντας στο SkiathosLife.gr το πώς ξεκίνησαν όλα: «Ο παππούς μας, Νίκος Σταματίου, ο οποίος δεν ζει πια, ήταν ο πρώτος που ασχολήθηκε με τη μελισσοκομία. Αυτό έγινε το 1953. Είχε βρεθεί εκτός νησιού από πολύ μικρός. Κυρίως έκανε χειρωνακτικές εργασίες. Εκείνη την εποχή είχε συγχρόνως ένα ορνιθοτροφείο, ενώ έφτιαξε τα πρώτα μελίσσια του στη Θήβα. Μέσα σε μία δεκαετία έκανε τη μελισσοκομία βασικό επάγγελμα και αφοσιώθηκε στο μέλι. Ο πατέρας μας, Γιώργος, τον διαδέχθηκε το 1983. Και δεν θα μπορούσε να συμβεί διαφορετικά, αφού μεγάλωσε κοντά στις μέλισσες. Τον ίδιο άρρηκτο δεσμό έχουμε και εμείς. Με τον αδελφό μου επίσης είμαστε από μικροί στα μελίσσια και από νωρίς εκδηλώθηκε η πρόθεσή μας να ενταχθούμε στην οικογενειακή επιχείρηση. Θυμάμαι τον εαυτό μου πως από δέκα χρονών πηγαίναμε και βοηθούσαμε».
Συνταγές από το σεντούκι της γιαγιάς…
Στο πιστοποιημένο εργαστήριο που λειτουργεί στο Έλιος, πέρα από το βραβευμένο «Βιολογικό μέλι Σκοπέλου», όπως είναι η εμπορική ονομασία του, παράγονται και άλλα προϊόντα από τις κυψέλες, όπως κεραλοιφές με ελαιόλαδο και βαλσαμόλαδο, μελισσοκέρι, βάμμα πρόπολης εκχυλισμένο σε φυσικό αλκοόλ και βασιλικός πολτός.
«Πέρα από το μέλι, οι υπόλοιποι κωδικοί είναι ακόμη σε πειραματική φάση. Είναι περίπου δύο χρόνια, που ξεκινήσαμε να δουλεύουμε τα νέα προϊόντα. Εξυπακούεται πως έχουμε σκοπελίτικες συνταγές. Για παράδειγμα, η κεραλοιφή παρασκευάζεται με μία συνταγή της γιαγιάς μας, Κικής Σταματίου, την οποία χρησιμοποιούσε πολλά χρόνια και τώρα αποφασίσαμε να τη βγάλουμε. Έχουμε επίσης την πρόπολη. Ένα μέρος της ποσότητας που παράγουμε, καταλήγει σε εταιρείες καλλυντικών, με τις οποίες συνεργαζόμαστε. Η πρόπολη έχει ακουστεί πάρα πολύ. Ενισχύει το ανοσοποιητικό και έχει αντιμυκητιακή, αντιική και αντιμικροβιακή δράση. Φανταστικό προϊόν της μέλισσας, όπως και το κερί, ενώ παράγουμε επίσης γύρη και βασιλικό πολτό», επισήμανε ο 27χρονος Σκοπελίτης.
[caption id="attachment_135809" align="alignnone" width="2048"] Οι παραδοσιακές συνταγές της Κικής Σταματίου για τις κεραλοιφές, που κάποτε θεωρούνταν το καλύτερο καλλυντικό για μία γυναίκα, αξιοποιούνται σήμερα από την τωρινή γενιά που έχει αναλάβει τα ηνία[/caption]
«Κλειδί» η πιστοποίηση
Η βελτίωση των υποδομών στο Κτήμα Σταματίου φάνταζε μονόδρομος. «Το εργαστήριό μας είναι περίπου 200 τ.μ.. Εκεί βγάζουμε το μέλι, το τρυγάμε και το αποθηκεύουμε, ενώ μετά το συσκευάζουμε και το διανέμουμε στα μαγαζιά της Σκοπέλου, της Σκιάθου και της Αλοννήσου. Το εργαστήριο ανακαινίστηκε και επεκτάθηκε το 2005 από τον πατέρα μου, από ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα που «έτρεχε» τότε στις Βόρειες Σποράδες. Από εκείνη τη χρονιά έχουμε πιστοποίηση στη διαχείριση ασφάλειας τροφίμων σύμφωνα με το πρότυπο ISO 22000, ενώ από το 2014 είμαστε και πιστοποιημένοι βιολογικοί μελισσοκόμοι», τόνισε ο Διαμαντής Σταματίου.
[caption id="attachment_135807" align="alignnone" width="1725"] Ο αγροτουρισμός συμπληρώνει τη μελισσοκομία. Ο ξενώνας Σταματίου στο Νέο Κλήμα συναρπάζει με τη θέα που προσφέρει[/caption]
Αναφερόμενος στη «στροφή» που έγινε από τη συμβατική μελισσοκομία, είπε: «Στη Μαγνησία είμαστε από τους μεγαλύτερους παραγωγούς. Ο πατέρας μου μαζί με τον θείο μου, Δημήτρη Σταματίου, ο οποίος εδρεύει στον Βόλο και διαχειρίζεται αλλιώς την παραγωγή του, έχουν συνεταιρικά περίπου 900 μελίσσια. Η βιολογική μελισσοκομία και κατ’ επέκταση η υιοθέτηση παραδοσιακών πρακτικών, βελτιώνουν την ποιότητα του μελιού που παίρνεις, αν και η εφαρμογή τους δεν είναι το πιο εύκολο. Το σημαντικότερο είναι να βάζεις τα μελίσσια μακριά από αστικά κέντρα και περιοχές που ψεκάζουν με φυτοφάρμακα. Ιδανική λύση φαντάζουν τα βουνά της Ελλάδας. Προτιμάμε δάση και όχι καλλιεργημένες εκτάσεις. Είτε τον χειμώνα στο νησί, είτε τα καλοκαίρια που οι κυψέλες μετακινούνται πιο συχνά π.χ. στη Λίμνη Πλαστήρα ή στην Εύβοια, αφού η μελισσοκομία μας είναι νομαδική, για τη μελιτοφορία διαλέγουμε περιοχές που πληρούν τις προδιαγραφές της βιολογικής γεωργίας. Αυτό ισχύει και στην αντιμετώπιση των διαφόρων ασθενειών των μελισσών. Για παράδειγμα, ακόμη και τη βαρρόα, ένα παράσιτο που πάει στη μέλισσα και την απομυζεί και έχει εξελιχθεί σε τεράστιο πρόβλημα διεθνώς, την αντιμετωπίζουμε με βιολογικές μεθόδους. Βιολογικά φάρμακα την κατάλληλη περίοδο, ώστε να μην επηρεάζεται το μέλι».
Η φύση έπαψε να δίνει μέλι...
Το επάγγελμα για έναν μελισσοκόμο δεν είναι εύκολο για πολλούς λόγους και φυσικά δεν κυλάνε όλα ανέφελα. Ο κ. Σταματίου τόνισε σχετικά: «Όταν έγιναν ορατά τα πρώτα σημάδια της οικονομικής κρίσης, πολλοί στράφηκαν στη μελισσοκομία. Δεν είχαν λογαριάσει όμως τις δυσκολίες, που είναι αρκετές. Και με τη μειωμένη παραγωγή, πολλοί εγκαταλείπουν. Ιδίως οι μικροί αφήνουν το επάγγελμα. Και το βρίσκω απόλυτα δικαιολογημένο αυτό. Ή για αρκετούς μελισσοκόμους στη χώρα, πλέον υφίσταται και θέμα το πού θα βάλεις τα μελίσσια σου. Χάνονται συνεχώς δάση με τις πυρκαγιές και την παράνομη υλοτομία. Βέβαια, ο πλέον αστάθμητος παράγοντας που προκαλεί προβλήματα στη μελισσοκομία, είναι η αλλαγή του κλίματος. Οι κλιματολογικές συνθήκες έχουν αλλάξει δραματικά. Ο πατέρας μας, ο οποίος τώρα είναι 63 ετών, επειδή κρατούσε στοιχεία από τις παραγωγές των προηγούμενων χρόνων, στα νιάτα του έκανε τρύγους που δεν έχουν καμία σχέση με σήμερα. Η σύγκριση είναι αποθαρρυντική. Πλέον, η βασική μας παραγωγή βγαίνει μόνο την άνοιξη. Και όσο πάει, μειώνεται, π.χ. παλιότερα παίρναμε μέλι και το φθινόπωρο. H αλλαγή του καιρού είναι μεγάλο μείον. Πλέον οι χειμώνες είναι πιο ήπιοι και τα καλοκαίρια πιο ζεστά. Αυτό επηρεάζει τα πεύκα».
Βέβαια, παρά τις δυσκολίες που έχουν κάνει την εμφάνισή τους, ο νεαρός Σκοπελίτης έκλεισε με την παραδοχή πως η μελισσοκομία του προσφέρει πάρα πολλά: «Σε κάθε περίπτωση, έχει και τα καλά του, το επάγγελμα που έχουμε διαλέξει. Είσαι μες στη φύση. Τα τοπία που βλέπουμε, είναι μοναδικά. Όταν φορτώνουμε, είτε πρωί είτε βράδυ, το να βλέπεις αντίστοιχα την ανατολή και τη δύση από το βουνό, είναι κάτι μοναδικό. Όπως και οι μυρωδιές στο δάσος, αλλά κυρίως η μυρωδιά σαν ανοίγεις το μελίσσι, είναι κάτι που δεν συγκρίνεται με τίποτα. Έχει μία μαγεία όλο αυτό».
ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ