The Good Doctor

   One moonless night during the summer of 1959 a Greek cruise boat anchored in the bay at Koukounaries. In the morning the passengers awoke to discover a pristine paradise. Of those who were awed by what they saw were an Athenian doctor, Giorgos Kiliaditis, and his wife, Lola. The doctor was a gifted diagnostician with a practice in the Kolanaki section of Athens with patients mainly from the artistic community, from the most humble painter, whom he would treat for nothing, to the internationally celebrated composer Manos Hadzidakis and film directors like Michael Kakoyiannis, the director of “Zorba”, who asked the doctor to examine Anthony Quinn for the film company’s life insurance policy, to politicians like Nikos Beloyiannis, known as the man with the red carnation, who was one of the foremost leaders of the Communist Party in Greece and the doctor’s very close friend. Born in Constantinople, the only child of well heeled Greek parents, his father had been a doctor and his mother his father’s nurse. After attending a Jesuit high school, he went with his mother to live in Athens in order to attend medical school. Upon graduation, rather than return to Constantinople and be conscripted by allies of the Germans, he stayed in Greece and volunteered as a battlefield medic in the Greek war with Albania until the Greek army was disbanded due to the German conquest. He then joined the resistance while working for the Red Cross forging identity cards for Jewish girls who were otherwise destined to be shipped to concentration camps. It was one of those girls, Lola, with whom he fell in love and married in 1943 against his mother’s objection. His mother was a deeply religious Orthodox Christian and she was a Jew! When he brought Lola to their apartment to secure her safety until they could marry, his mother insisted Lola sleep in her bedroom until after the ceremony. The couple reluctantly agreed. In order to covert, Lola had to undergo a Greek Orthodox Baptismal service. She stepped into a Baptismal font created for small children wearing a bathing suit and submerged her head three times, after which oil was poured over her head. Shortly after the baptism the young couple married, but his mother was still against Lola sleeping in the same room with her husband. In her mind she was still a Jew. Gently brushing his mother to the side, perhaps even with a kiss, he cleared a path for him and his bride and several years later two children followed. In 1961, with the image of Koukounaries engraved in their memories, the doctor and Lola took their two children on the two day trip from Athens to Volos and finally to Skiathos to spend the month of August. When the kayiki landed at the Port of Skiathos, the island was as it had been for nearly a century. Papadiamanti Street was a river. There were no roads outside of the village, only donkey paths. There were no hotels, no doctors, dentists, or veterinarians. The doctor didn’t know anyone on the island so his first stop was to the only pharmacist to introduce himself and inquire about lodging. As fate would have it the druggist had an extra room and agreed to accommodate the family for the month. The Athenians fell in love with the island and continued returning every August. In 1970 they bought land on the Kalamaki Peninsula and built a house. During the Greek civil war the doctor had sided with the Communists. He held the romantic notion that it would change the unjust status of women in Greece and shrink the disparity between the rich and the downtrodden which he witnessed firsthand. In 1952 he was arrested for being a Communist and spent a year in prison on the island of Aegina. Lola took the children and moved to the island for the year in order to visit him every day. On one of those days Lola brought him the news that her godfather and the doctor’s close friend, the man with the red carnation, Beloyiannis, had been executed in the middle of the night for treason. Although he would reject what the Party had become, the doctor carried the ideals with him throughout his life and every year brought a suitcase of vitamins for the children and drugs for the ailments of specific people on the island. In the druggist’s living room he would see a stream of patients who would take advantage of his expertise, often paying in fruit or fish. The night he met his future son-in-law they has barely finished shaking hands when he took him to Aselinos to tend to a cow who had given birth but who’s after birth had not been recovered. Instructing his future son-in-law, who had never been so close to such a beast, to hold the cow’s head firmly, the doctor thrust his hand into the cow’s womb and pulled out the after birth. That night he brought home two large ripe watermelons. In the eyes of one child, the doctor was the bronze statue of Poseidon he had seen in Athens come to life. Tanned, bearded, striding tall around the island like a god, always wearing only shorts, always barefoot, speaking in a deep, resonate Doric voice that was akin to a classical stage actor, as strong as it was comforting, quietly answering the greetings of all who saw him, old women in black sitting on stoops, children playing football, shopkeepers. While he was in Skiathos everyone felt more secure. When he wasn’t ministering he was spear fishing, naked but for a leather pouch worn like a loin cloth for storing the fish. If it’s true that the good die young, Doctor Giorgos Kiliaditis lends credence to the adage. In 1977 in Athens, a week before his sixtieth birthday, he was called out on an emergency in the middle of a Saturday night to see a patient when he was run over by a car and killed. There have been very few Athenians that have come to the island in the summer who have comingled with the islanders. Their relationship was with the island itself and not the Skiathans. Doctor Kiliaditis was that rare exception and, years later, is still fondly remembered and sorely missed.

Ο Καλός Γιατρός

  Μια ασέληνη νύχτα το καλοκαίρι του 1959 ένα Ελληνικό κρουαζιερόπλοιο αγκυροβόλησε στον κόλπο των Κουκουναριών. Το πρωί, όταν οι επιβάτες ξύπνησαν, ανακάλυψαν έναν παρθένο παράδεισο. Ανάμεσα σε εκείνους που έμειναν έκθαμβοι από το θέαμα που αντίκρυσαν ήταν ένας Αθηναίος γιατρός, ο Γιώργος Κηλιαδίτης, και η γυναίκα του, η Λόλα. Ο γιατρός ήταν ένας ταλαντούχος ειδικός στις διαγνώσεις με ιατρείο στην περιοχή του Κολωνακίου στην Αθήνα. Οι πελάτες του προέρχονταν κυρίως από τον καλλιτεχνικό χώρο, από τον πιο ταπεινό ζωγράφο, που συνήθιζε να κουράρει δωρεάν, μέχρι τον διεθνούς φήμης συνθέτη Μάνο Χατζηδάκη, και σκηνοθέτες όπως τον Μιχάλη Κακογιάννη, σκηνοθέτη του «Ζορμπά», ο οποίος ζήτησε από τον γιατρό να εξετάσει τον Άντονυ Κουήν σχετικά με την ασφάλεια ζωής που έπρεπε να κάνει η κινηματογραφική εταιρεία για τις ανάγκες της ταινίας, μέχρι πολιτικούς όπως τον Νίκο Μπελογιάννη, γνωστό ως τον άνθρωπο με το κόκκινο γαρύφαλλο, ένα από τα κορυφαία στελέχη του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ελλάδας και πολύ στενό φίλο του γιατρού. Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη, μοναχοπαίδι ευκατάστατων Ελλήνων γονιών, με πατέρα γιατρό και μητέρα την νοσηλεύτρια του πατέρα του. Μετά από την αποφοίτησή του από ένα γυμνάσιο Ιησουητών ταξίδεψε με την μητέρα του στην Αθήνα για να σπουδάσει ιατρική. Αφού αποφοίτησε, αντί να επιστρέψει στην Κωνσταντινούπολη και να ενταχθεί στους συμμάχους των Γερμανών, έμεινε στην Ελλάδα και προσέφερε εθελοντικές υπηρεσίες ως στρατιωτικός γιατρός στον πόλεμο της Ελλάδας στην Αλβανία μέχρι την διάλυση του Ελληνικού στρατού λόγω της Γερμανικής κατοχής. Εντάχθηκε τότε στην αντίσταση, ενώ εργαζόταν στον Ερυθρό Σταυρό πλαστογραφώντας ταυτότητες για Εβραιοπούλες που διαφορετικά θα τις έστελναν σε στρατόπεδα συγκεντρώσεως. Μία από αυτές τις κοπέλες, την Λόλα, την ερωτεύθηκε και την παντρεύτηκε το 1943 παρά τις αντιρρήσεις της μητέρας του. Η μητέρα του ήταν βαθειά θρησκευόμενη Ορθόδοξη Χριστιανή και εκείνη ήταν Εβραία! Όταν εκείνος έφερε την Λόλα στο διαμέρισμά τους για να εξασφαλίσει την ασφάλειά της μέχρι να μπορέσουν να παντρευτούν, η μητέρα του επέμεινε να κοιμηθεί η Λόλα στο δικό της υπνοδωμάτιο μέχρι να γίνει ο γάμος. Το ζευγάρι απρόθυμα συμφώνησε. Για να αλλάξει θρησκεία η Λόλα έπρεπε να βαφτιστεί σύμφωνα με το Ελληνορθόδοξο τυπικό. Μπήκε σε μια κολυμπήθρα φτιαγμένη για μικρά παιδιά φορώντας ένα μαγιό και βούτηξε το κεφάλι της τρεις φορές, ενώ κατόπιν έχυσαν λάδι πάνω στο κεφάλι της. Σύντομα έγινε και ο γάμος του νεαρού ζευγαριού. Όμως η μητέρα του εξακολουθούσε να μην δέχεται να κοιμηθεί η Λόλα στο ίδιο δωμάτιο με τον σύζυγό της. Στο δικό της μυαλό εκείνη δεν έπαυε να είναι Εβραία. Παρακάμπτοντας ευγενικά την μητέρα του, ίσως και με ένα φιλάκι, ξεκαθάρισε τη θέση του ίδιου και της γυναίκας του, και έπειτα από μερικά χρόνια ακολούθησαν δύο παιδιά. Το 1961, με την εικόνα των Κουκουναριών χαραγμένη στη μνήμη τους, ο γιατρός και η Λόλα έκαναν το διήμερο ταξίδι με τα δύο παιδιά τους από την Αθήνα στον Βόλο και τελικά στην Σκιάθο για να περάσουν τον Αύγουστο στο νησί. Όταν το καΐκι αγκυροβόλησε στο λιμάνι της Σκιάθου το νησί βρισκόταν στην ίδια κατάσταση που ήταν εδώ και έναν αιώνα. Η Οδός Παπαδιαμάντη ήταν ένα ποτάμι. Δεν υπήρχαν δρόμοι έξω από το χωριό, μόνο μονοπάτια για γαϊδούρια. Δεν υπήρχαν ξενοδοχεία, γιατροί, οδοντίατροι, ή κτηνίατροι. Ο γιατρός δεν γνώριζε κανέναν στο νησί, κι έτσι η πρώτη του στάση ήταν στο μοναδικό φαρμακείο για να συστηθεί και να ρωτήσει πού θα μπορούσε να μείνει. Ήταν της μοίρας γραφτό να διαθέτει ο φαρμακοποιός ένα περισσευούμενο δωμάτιο και δέχτηκε να φιλοξενήσει την οικογένεια του γιατρού για εκείνον τον μήνα. Οι Αθηναίοι ερωτεύτηκαν το νησί και συνέχισαν να επιστρέφουν κάθε Αύγουστο. Το 1970 αγόρασαν ένα οικόπεδο στην Χερσόνησο Καλαμάκι και έχτισαν ένα σπίτι. Κατά τον Ελληνικό εμφύλιο πόλεμο ο γιατρός είχε πάρει το μέρος των Κομμουνιστών. Είχε την ρομαντική αντίληψη ότι ο κομμουνισμός θα άλλαζε την άδικη μεταχείριση των γυναικών στην Ελλάδα και ότι θα έκλεινε την ψαλλίδα ανάμεσα στους πλούσιους και τους κατατρεγμένους για τους οποίους είχε προσωπική εμπειρία. Το 1952 συνελήφθη ως Κομμουνιστής και πέρασε έναν χρόνο στις φυλακές της Αίγινας. Η Λόλα πήρε τα παιδιά και μετακόμισε εκεί για έναν χρόνο έτσι ώστε να μπορεί να τον επισκέπτεται κάθε μέρα. Κάποια από εκείνες τις μέρες η Λόλα του έφερε την είδηση ότι ο νονός της και στενός φίλος του γιατρού, ο άνθρωπος με το κόκκινο γαρύφαλλο, ο Μπελογιάννης, είχε εκτελεστεί μέσα στην νύχτα με την κατηγορία της προδοσίας. Άνκαι απέρριπτε την κατάσταση στην οποία είχε περιέλθει το Κόμμα, ο γιατρός διατήρησε σε όλη του τη ζωή τα ιδανικά του. Κάθε χρόνο έφερνε μια βαλίτσα με βιταμίνες για τα παιδιά και φάρμακα για τις ασθένειες συγκεκριμένων ανθρώπων στο νησί. Στο καθιστικό του φαρμακοποιού συνήθιζε να εξετάζει ένα ποτάμι ασθενών που επωφελούνταν από την εμπειρία του, με αντάλλαγμα συχνά φρούτα ή ψάρια. Τη βραδυά που συναντήθηκε με τον μελλοντικό γαμπρό του και σχεδόν πριν αποτελειώσουν την χειραψία τους, τον πήγε στον Ασέληνο για να φροντίσει μια αγελάδα που είχε γεννήσει αλλά δεν είχε απαλλαγεί από τον πλακούντα. Έδωσε οδηγίες στον μελλοντικό γαμπρό του, ο οποίος δεν είχε βρεθεί ποτέ τόσο κοντά σε ένα τέτοιο κτήνος, να κρατήσει γερά το κεφάλι της αγελάδας, και εκείνος έχωσε το χέρι του μέσα στην μήτρα της αγελάδας και απέσπασε τον πλακούντα. Εκείνο το βράδυ έφερε στο σπίτι δύο μεγάλα ώριμα καρπούζια. Στα μάτια ενός παιδιού ο γιατρός έμοιαζε να έχει ζωντανέψει το μπρούντζινο άγαλμα του Ποσειδώνα που είχε δει στην Αθήνα. Μαυρισμένος και με γένεια περιφερόταν στο νησί με μεγάλα βήματα σαν θεός, πάντοτε φορώντας σορτς, πάντοτε ξυπόλυτος, με μια βαθειά, βροντερή Δωρική φωνή που θύμιζε κλασικό θεατρικό ηθοποιό, δυνατή αλλά και παρηγορητική, απαντούσε ήρεμα σε όλους όσοι τον χαιρετούσαν, ηλικιωμένες γυναίκες στα μαύρα που κάθονταν στα σκαλιά, παιδιά που έπαιζαν ποδόσφαιρο, καταστηματάρχες. Όταν εκείνος βρισκόταν στην Σκιάθο όλοι ένιωθαν πιο ασφαλείς. Όταν δεν ασκούσε την ιατρική ψάρευε με ψαροντούφεκο, γυμνός εκτός από μια πέτσινη τσάντα κρεμασμένη γύρω από την μέση του για να αποθηκεύει τα ψάρια. Αν αληθεύει ότι οι καλοί πεθαίνουν νέοι, ο Γιατρός Γιώργος Κηλιαδίτης κάνει πιστευτό αυτό το γνωμικό. Το 1977 στην Αθήνα, μία εβδομάδα πριν από τα εξηκοστά γενέθλιά του, τον κάλεσαν σε ένα επείγον περιστατατικό μέσα σε μια Σαβατιάτικη νύχτα για να εξετάσει έναν ασθενή, τον πάτησε ένα αυτοκίνητο και τον σκότωσε. Πολύ λίγοι Αθηναίοι έχουν έρθει στο νησί καλοκαίρι και έχουν αναμιχθεί με τους νησιώτς. Η σχέση τους ήταν μόνο με το νησί και όχι με τους Σκιαθίτες. Ο Γιατρός Κηλιαδίτης αποτελούσε αυτήν την σπάνια εξαίρεση και, έπειτα από τόσα χρόνια, τον θυμούνται με αγάπη και λυπούνται για την απουσία του.   Μετάφραση Βασιλική Κυριαζή