Το λατίνι είναι ένα τριγωνικό πανί (ιστίο) που έχει χρησιμοποιηθεί, με παραλλαγές, σε αλιευτικά, σπογγαλιευτικά και μεταφορικά σκάφη στη Μεσόγειο και σε άλλες περιοχές. Πριν από τα μέσα του 19ου αιώνα ήταν επίσης διαδεδομένη η χρήση του σε καταδρομικά, πειρατικά και πολεμικά. Σήμερα χρησιμοποιείται για αναψυχή σε βάρκες και καΐκια, όπως επίσης και στο ναυτοπροσκοπισμό σε όλο το Αιγαίο και το Ιόνιο.
Η ιστιοπλοΐα με πανί λατίνι, η οποία αποτελεί τη συνέχεια μιας μακράς ναυτικής παράδοσης που αναπτύχθηκε στους ναυτότοπους και τα λιμάνια σε όλη την Ελλάδα, είναι συνδεδεμένη με την τέχνη της παραδοσιακής ξυλοναυπηγικής, του ραψίματος των πανιών και του αρματώματος των ιστιοφόρων. Τόσο η κατασκευή και χρήση του πανιού λατίνι όσο και η ξυλοναυπηγική τέχνη, αποτελούν εκφάνσεις παραδοσιακών γνώσεων και τεχνικών των κοινοτήτων του Αιγαίου.
Τα λατίνια, που σήμερα χρησιμοποιούνται τόσο από ιδιώτες για αναψυχή όσο και ως εκπαιδευτικά εργαλεία κυρίως από συστήματα Ναυτοπροσκόπων, είναι κατάλληλα για την ανάδειξη τεχνικών παραδοσιακής ιστιοφορίας και ιστιοπλοΐας. Η εκμάθηση της χρήσης τους από ενήλικες, εφήβους και παιδιά συμβάλλει στην ενίσχυση των δεσμών με τον τόπο τους και την φυσική και πολιτιστική του κληρονομιά.
Σημειώνεται ότι η χώρα μας συμμετέχει στη διεθνική υποψηφιότητα του στοιχείου «Η τέχνη της ιστιοπλοΐας με πανί λατίνι και ψάθα: γνώσεις και πρακτικές» με τη συμμετοχή Ελλάδας, Ελβετίας, Ισπανίας, Ιταλίας και Κροατίας, για εγγραφή του στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας. Η υποψηφιότητα πρόκειται να κριθεί από το αρμόδιο όργανο της Σύμβασης για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς (UNESCO, 2003) το 2026.
Κεντρική φωτ.: Η τέχνη της παραδοσιακής ιστιοπλοΐας με λατίνι. Πηγή φωτ.: ΥΠΠΟ