Ο Διανοούμενος που προείδε το μέλλον της Σκιάθου....| Γράφει ο Γιώργος Σανιδάς
2023-09-16 16:04:21Ο συγγραφέας, δοκιμιογράφος, ποιητής, κριτικός και δάσκαλος Ι. Μ Παναγιωτόπουλος (1901-1982) νομίζω πως δεν χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις ακόμα και σήμερα. Η αγάπη του για τους δύο Αλεξάνδρους της Σκιάθου, τον έφερε στο νησί τον Αύγουστο του 1960, πριν καν κηρυχθεί ‘’τουριστικός τόπος’’. Αυτά που προείδε με το χάρισμα του μεγάλου στοχαστή κι έγραψε στην εφημερίδα ΕΛΕΥΕΘΕΡΙΑ (φ. της 28-08-1960) επιβεβαιώθηκαν, δυστυχώς, στα χρόνια που ακολούθησαν. Αν οι ντόπιοι τον άκουγαν τότε, ίσως να άλλαζαν την πορεία του τόπου τους για την οποία κάποιοι αιθεροβάμονες διαμαρτυρόμαστε ακόμα ενώ γνωρίζουμε πως δεν έχει αναστροφή…
Παραθέτω, για την ιστορία και μόνο, την πρώτη παράγραφο του προφητικού του κειμένου:
«Νομίζω, πως μπόρεσα να την προλάβω τη Σκιάθο στο δώδεκα παρά τέταρτο. Γιατί σε λίγο θα είναι αργά. Ήδη την έχουν ανακαλύψει πολλοί. Η προκυμαία, οι αμμουδιές, οι ακτές, τα κεντρικά και τ’ απόκεντρα όλα εγέμισαν από το γυμνό, μισόγυμνο, πολύγλωσσο, αδιάφορο και ακατανόητο πλήθος του αιώνα. Θαλαμηγοί με δικές μας και ξένες σημαίες αράζουν στους κόρφους της. Σουηδοί και Βέλγοι και Ελβετοί και λοιποί κατασκηνώνουν στα ρόδινα ακρογιάλια της, κάτω από τα μεγάλα πεύκα. Το καράβι της συγκοινωνίας πηγαίνει κι έρχεται φορτωμένο. Ο κοσμοπολιτικός περιηγητισμός, αυτή η οικονομικά ωφέλιμη, αλλ’ αισθητικά ανυπόφορη πειρατεία, προχωρεί με γοργά βήματα στη νέα κατάκτηση. Σε λίγο θα έχει υποστεί και η Σκιάθος την τύχη της Ύδρας και της Μυκόνου. Θα προσπαθεί να διατηρήσει την αρχαία ψυχή της, το αρχέγονο φρόνημά της αδούλωτο και δεν θα το κατορθώνει. Θα γίνει ένας τόπος πολύχρωμος, όλος επιφάνεια, όλος φλούδι, χωρίς στέρεο ύφος, μια γλοιώδης μέδουσα που θα επιπλέει χωρίς νόημα στα νερά του Αιγαίου…»
Όλα αυτά τα γράφει ο Παναγιωτόπουλος γνωρίζοντας μια Σκιάθο που ακόμα δεν είχε πατήσει αυτοκίνητο, που δεν είχε καν δρόμους. Μια Σκιάθο σχετικά γαλήνια με το ζεστό καλοκαιρινό φως να λούζει της αθώας Κοκκώνας το έρημο σπίτι. Μια Σκιάθο με απλούς καλούς ανθρώπους σαν εκείνους που ύμνησε ο κυρ- Αλέξανδρος. Φανταστείτε τι θα’ γραφε αν τη γνώριζε σήμερα…
Θα μου πείτε πολλοί και εύλογα για την ασύλληπτη φτώχεια από τον πόλεμο του 40 που οδήγησε σχεδόν όλους τους άντρες του νησιού στη ξενιτιά και τη θάλασσα. Ναι, έχετε δίκαιο. Η Σκιάθος έπρεπε –δεν μπορούσε να κάνει κι αλλιώς- να συμβαδίσει με τους καιρούς της ‘’ανάπτυξης’’ και ν’ αλλάξει. Νομίζω απλά πως δεν έπρεπε να περάσει σε ξένα χέρια και να μεταλλαχθεί σε κάτι σχεδόν αγνώριστο, αυτό μόνο….