Ο Βυζαντινολόγος Γεώργιος Λαμπάκης στη Σκιάθο του 1905 | γράφει ο Γιώργος Σανιδάς
2023-08-21 23:06:25
Ο Γεώργιος Δ. Λαμπάκης γεννήθηκε το 1854 στην Αθήνα. Σπούδασε θεολογία και ανακηρύχτηκε διδάκτορας της Χριστιανικής Αρχαιολογίας. Το 1884, μαζί με μια μικρή ομάδα λογίων, ίδρυσε την Χριστιανική Αρχαιολογική Εταιρεία (ΧΑΕ) και στη συνέχεια προσλήφθηκε ως ιδιαίτερος γραμματέας της Βασίλισσας Όλγας, η οποία και έθεσε την ΧΑΕ υπό την προστασία της. Έτσι του δόθηκε η ευκαιρία να ταξιδέψει σε όλη την Ελλάδα, τους Άγιους Τόπους, την Πόλη και τη Μ. Ασία και να αναδείξει τις χριστιανικές αρχαιότητες. Το σπάνιο υλικό που συγκέντρωσε εμπλούτισε στη συνέχεια το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, το οποίο ιδρύθηκε το 1914 και θεωρείται ως ένα από τα σπουδαιότερα μουσεία της Ελλάδας. Ο Γεώργιος Λαμπάκης απεβίωσε σε ηλικία 60 ετών το 1914.
Από τις περιηγήσεις του Γ. Λαμπάκη, τις οποίες ανακάλυψα με τη βοήθεια του σεβαστού πατέρα και σπουδαίου μελετητή των Σποράδων Κω/νου Καλλιανού, μαθαίνουμε (Δελτίο Θ’ της ΧΑΕ), ότι στα τέλη Αυγούστου του 1905 ο Γ. Λαμπάκης επισκέφτηκε και τη Σκιάθο. Να τι έγραψε στις εντυπώσεις του: «.. δια Βόλου αφίχθημεν το πρώτον εις την Σκιάθον (28 Αυγούστου), ένθα εξητάσαμεν πάντας τους ενοριακούς ναούς, ανέγνωμεν τάς επιγραφάς του άρχιεπιοκόπου Στράτωνος τον κτίσαντος τον μώλον, όπισθεν δε του ναού της Παναγίας «εις τα Λημνιά» εύρομεν σπουδαιοτάτην επιγραφήν Αναστασίου του επισκόπου. Tην 31 Αύγ. επεσκέφθημεν την Ιεράν Μονήν της Εναγγελίστριας, εν ή εξωρίσθη ο εις την θείαν εναθρώπησιν άπιστήσας Θεόφιλος Καίρης, και περιεγράψαμεν πάντα τα εν αυτή. Αυθημερόν υπό αφόρητον καύσωνα της μεσημβρίας και την συνοδίαν του Αστυνόμου κ. Χριστοφή, επεσκέφθημεν την εις τα έσχατα της νήσου αρχαίαν πόλιν Κάστρο, περιγράφοντες και φωτογραφήσαντες τα περισωθέντα λόγου άξια του ναού της παλαιάς Μητροπόλεως και άλλων ναών.
Το διάβημα ημών τούτο, ως εκ της ακαταλλήλου ώρας, του αφόρητου καύσωνος του μηνός Αυγούστου, από της μεσημβρίας μέχρις εσπέρας οδοιπορούντων, καί δια το άπότομον της αναβάσεως εις Κάστρον, δύναται να ονομασθή κυριολεκτικώς ‘άπονενοημενον διάβημα' άλλα τοσούτος ο από της Επιστήμης πόθος, τοσαύτη ή από της πνευματικής εμπορείας ελπίς. Εν άρχαίω βιβλίω της Μητροπόλεως ανέγνωμεν πλήθος χρονογραφικών σημειώσεων. Παρακληθέντες υπό των κατοίκων ώμιλήσαμεν δις, τη εσπέρα της 30 Αυγ. εν τω Δημοτικώ Σχολείω περί της άξιας των Χριστιανικών αρχαιοτήτων και τη 4 Σεπτεμβρίου, ημέρα Κυριακή, εν τω Μητροπολιτικώ ναώ περί Εκκλησίας και Σχολής. Τη 6 Σεπτ. ανεχωρήσαμεν δια Σκόπελον…» Eκτός των εντυπώσεων του, ο Λαμπάκης αποτύπωσε τη Σκιάθο με το φωτογραφικό του φακό σε 6-7 φωτογραφίες οι οποίες διασώζονται σήμερα στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο.
Πρόκειται για εικόνες από τον Μητροπολιτικό ναό των Τριών Ιεραρχών, τη Μονή της Ευαγγελιστρίας, το ναό του Χριστού στο Κάστρο, την Παναγία Λιμνιά και την πόλη της Σκιάθου.
Οι φωτογραφίες αυτές μάλιστα, δημοσιεύτηκαν στη διδακτορική διατριβή του αείμνηστου Αλέξη Αλεξίου με θέμα «Η Αρχιτεκτονική των Μεταβυζαντινών Μνημείων της Σκιάθου» (Θεσσαλονίκη 1983) Όποιος επιθυμεί μπορεί να διαβάσει τη διατριβή και να δει τις σπάνιες φωτογραφίες εδώ: https://thesis.ekt.gr/thesisBookReader/id/3037#page/1/mode/2up Εν προκειμένω δημοσιεύουμε μία με το παλιό λιμάνι το οποίο αγναντεύει και το δημόσιο αποχωρητήριο στο Μπούρτζι!