«Το Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών (1915-1961). Η αειφορία των ελληνογαλλικών πολιτιστικών σχέσεων»
2023-05-24 21:56:15
Το βιβλίο του αν. καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών Νικόλα Μανιτάκη, «Το Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών (1915-1961). Η αειφορία των ελληνογαλλικών πολιτιστικών σχέσεων» (εκδ. «Ασίνη») παρουσιάζεται την Τετάρτη 31 Μαΐου, στις 7 μ.μ., στον Βόλο, στο κτήριο του πρώην Γαλλικού Ινστιτούτου (Γ. Καρτάλη και Κοραή) του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών.
Η παρουσίαση διοργανώνεται από το Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, τα Γενικά Αρχεία του Κράτους Μαγνησίας, τον Ελληνογαλλικό Σύνδεσμο Βόλου και τις εκδόσεις «Ασίνη».
Για το βιβλίο θα μιλήσουν ο Νίκος Κυριαζής, ομ. καθηγητής του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, η Αννίτα Πρασσά, Δρ Ιστορίας, προϊσταμένη των Γ.Α.Κ. Μαγνησίας, η Δέσποινα Παπαγιώτη, φιλόλογος, καθηγήτρια Γαλλικής γλώσσας, η Αντιγόνη Σδρόλια, φιλόλογος, συγγραφέας, καθώς και ο συγγραφέας του, Νικόλα Μανιτάκης. Χαιρετισμό θα απευθύνουν η Ιωάννα Λαλιώτου, αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, ο Λουκάς Ζαχείλας, πρόεδρος του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και η Μαίρη Γαβαλά, πρόεδρος του Ελληνογαλλικού Συνδέσμου Βόλου. Ο δημοσιογράφος Ηλίας Κουτσερής θα συντονίσει τη συζήτηση.
Το βιβλίο μελετάει την πολυσχιδή ιστορία του Γαλλικού Ινστιτούτου, από την ίδρυσή του, το 1915, έως το 1961, έτος αποχώρησης του χαρισματικού του διευθυντή, Octave Merlier. Στο διάστημα αυτό, το γαλλικό ίδρυμα αναδείχτηκε στο σημαντικότερο κέντρο εκμάθησης της γαλλικής γλώσσα στην Ελλάδα, με χιλιάδες μαθητές και δεκάδες παραρτήματα, τόσο στην αθηναϊκή μεγαλούπολη, όσο και σε πολλές πόλεις της επαρχίας. Εξελίχτηκε παράλληλα στον κυριότερο δίαυλο διάχυσης της γαλλικής πνευματικής και πολιτιστικής παραγωγής στην ελληνική επικράτεια, μέσα από μια σειρά πετυχημένες και μεγάλης απήχησης εκδηλώσεις. Οι εκδηλώσεις αυτές περιλάμβαναν, μεταξύ άλλων, τη διοργάνωση ομιλιών με προσκεκλημένους σημαντικούς εκπροσώπους των γαλλικών γραμμάτων και των εικαστικών τεχνών, όπως ο Paul Eluard,ο Albert Camus, ο Pablo Picassoκαι πολλοί άλλοι. Μέσα από την εμπνευσμένη καθοδήγηση των γνωστών Γάλλων φιλελλήνων Octave Merlier και Roger Milliex, το Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών βρέθηκε, τέλος, στην καρδιά της πνευματικής και καλλιτεχνικής ζωής της ελληνικής πρωτεύουσας, αναπτύσσοντας ισχυρούς δεσμούς με διανοούμενους και καλλιτέχνες όπως η Έλλη Αλεξίου, ο Γιάννης Γαϊτης, ο Οδυσσέας Ελύτης, ο Νίκος Καζαντζάκης, ο Γιώργος Θεοτοκάς, ο Νίκος Πουλαντζάς, ο Γιώργος Σεβαστίκογλου, ο Γιώργος Σεφέρης, η Διδώ Σωτηρίου, ο Γιάννης Τσαρούχης και πολλοί άλλοι.
Η μελέτη της ιστορίας του γαλλικού ιδρύματος επιτρέπει, ακόμη, να αναδειχθούν μια σειρά από ζητήματα που σφράγισαν την ιστορία των ελληνογαλλικών σχέσεων τον 20ό αιώνα, όπως η ευρεία χρήση προπολεμικά της γαλλικής γλώσσας, οι γαλλικές συνήθειες των ελλήνων αστών, ο γλωσσικός και πολιτιστικός ανταγωνισμός των Μεγάλων Δυνάμεων, η ανάδυση της γαλλικής πολιτιστικής διπλωματίας, ο «εκδημοκρατισμός» της γαλλομάθειας και η μετάβαση μεταπολεμικά από τη γαλλική στην αγγλοαμερικανική γλωσσική ηγεμονία.
Η παρουσίαση του βιβλίου αυτού στον Βόλο που έχει μακρά παράδοση γαλλοφωνίας, έχει ιδιαίτερη βαρύτητα και αναμένεται με μεγάλο ενδιαφέρον. Το Γαλλικό Ινστιτούτο Βόλου (1940-2001), παράλληλα με τη διδασκαλία της γαλλικής γλώσσας, υπήρξε ένα πρωτοποριακό πολιτιστικό ίδρυμα που χάρη στους φωτισμένους διευθυντές, καθηγητές και καθηγήτριές του έδωσε τα φώτα της γαλλικής παιδείας και κουλτούρας σε χιλιάδες συμπολίτες και συμπολίτισσές μας, καλλιεργώντας τον αλληλοσεβασμό και το φιλελεύθερο πνεύμα. Τα τελευταία χρόνια ευτύχησε να έχει δύο εξαιρετικές διευθύντριες, την Ελένη Σεφεριάδου Πρίντζου και τη Βιβή Παπαδημητρίου, που προσέφεραν πολύτιμο έργο.
Ακολουθώντας τα πρότυπα των φωτισμένων και πρωτοπόρων Octave Merlier και Roger Milliex, το ίδρυμα αυτό αποτέλεσε μία πνευματική στέγη για τον τόπο μας φιλοξενώντας πλήθος εκδηλώσεων, πολλές φορές σε συνεργασία με τους άλλους πολιτιστικούς φορείς της πόλης. Εικαστικές εκθέσεις, κινηματογραφικές προβολές, θεατρικές παραστάσεις, συναυλίες, μαθήματα, διαλέξεις πρόσφεραν στο απαιτητικό φιλότεχνο κοινό του τόπου αξέχαστες στιγμές πνευματικής και καλλιτεχνικής ομορφιάς, αναβαθμίζοντας την αισθητική του. Δεν είναι υπερβολή να αναφερθεί ότι το Γαλλικό Ινστιτούτο Βόλου έχει συμβάλει καταλυτικά στη διαμόρφωση της πολιτιστικής ταυτότητας των συμπολιτών μας. Το δε κτήριό του, έργο του πρωτοποριακού αρχιτέκτονα και πολεοδόμου Δημοσθένη (Σθένη) Μολφέση, ανήκει πλέον στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.