Ψυχική Υγεία και Πρόληψη στη Τρίτη Ηλικία | γράφει η Άρια Σεβλιανού (*)
2021-10-01 10:28:54Με αφορμή την σημερινή ημέρα που είναι αφιερωμένη στη Τρίτη Ηλικία θέλω να καταθέσω κάποιες σκέψεις μέσα απο την εμπειρία μου αφού για 15 χρόνια εργάστηκα κοντά στους ηλικιωμένους ως Κοινωνική Λειτουργός στο Γηροκομείο Βόλου.
Σε ένα κόσμο που οι ρυθμοί τρέχουν καθημερινά και που τίποτα πια δεν είναι σταθερό, υπάρχει ένα αρκετά μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού οι ηλικιωμένοι. Ποιος δεν γνωρίζει και ποιος δεν έχει στη μνήμη του το παππού και τη γιαγιά κοντά στο τζάκι να λένε παραμύθια στα εγγόνια τους και να υμνούν την Ελληνική παράδοση η οποία μας ενώνει όλους. Και ποιος δεν θυμάται την ιερή εκείνη γωνιά που οι περισσότερες παραδοσιακές οικογένειες κρατούσαν στο σπίτι τους για τα γεράματα του παππού και της γιαγιάς τους.
Οι καιροί όμως άλλαξαν, ο σημερινός τρόπος ζωής της οικογένειας σε έντονους ρυθμούς, τα έξοδα πολλά, οι δεσμοί πιο χαλαροί, μεγάλο μέρος του πληθυσμού μετακινήθηκε προς αστικές περιοχές ή προς το εξωτερικό.
Αποτέλεσμα οι σημερινοί ηλικιωμένοι να καλούνται να λειτουργήσουν σε συνθήκες δύσκολες, μέσα σε ανταγωνιστικές κοινωνικές σχέσεις, είτε απομονωμένοι από τους συγγενείς τους, είτε στη καλύτερη περίπτωση σε ένα μικρό διαμέρισμα κοντά στα παιδιά τους, είτε σε κάποιο οίκο ευγηρίας. Τίποτα όμως από όλα αυτά δεν τους θυμίζει το παραδοσιακό τους ρόλο.
Παράλληλα το άτομο στο γήρας έχει να αντιμετωπίσει δυσκολίες προσαρμογής, δυσκολίες οι οποίες επηρεάζουν και την ψυχική τους υγεία.
Τα πιο συνηθισμένα που αντιμετωπίζουν καθημερινά είναι:
- Η μοναξιά, η απομόνωση από το οικογενειακό και συγγενικό περιβάλλον, παράλληλα με την κοινωνική απομόνωση τους δημιουργούν συναισθηματικά κενά που μπορεί να τους οδηγήσουν και στην γεροντική κατάθλιψη.
- Η απώλεια αυτονομίας, ένα μεγάλο ποσοστό έχει ανάγκη απο κάποιο άτομο να τους φροντίζει. Αυτό δημιουργεί στη ψυχή τους αίσθημα μείωσης της αυτοεκτίμησης τους.
- Οι ηλικιωμένοι αντιμετωπίζουν έντονο άγχος σε καθημερινή βάση για τα προβλήματα που τους προκύπτουν, αυτό αφορά κυρίως τους υπερήλικες που αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας και εναποθέτουν τις ελπίδες τους στον Ιατρό τους και σε αυτούς που τους φροντίζουν αν υπάρχουν.
- Τα αισθήματα λύπης και θλίψης είναι πολύ συχνά στους ηλικιωμένους, αποτέλεσμα του χαρακτήρα τους και όλων των αλλαγών που πρέπει να υποστούν κατά την είσοδό τους στη Τρίτη Ηλικία.
- Η συχνότατη εμφάνιση της κατάθλιψης σε πληθυσμό ηλικιωμένων προβληματίζει αρκετά τους ειδικούς. Συνήθως είναι αποτέλεσμα επίδρασης διαφόρων κοινωνικών, ψυχολογικών και βιολογικών παραγόντων.
Πριν φτάσουμε όμως να αντιμετωπίζουμε την γεροντική κατάθλιψη με φαρμακευτική αγωγή οφείλουμε απέναντι σε αυτούς τους ανθρώπους να τους προσφέρουμε κατάλληλο περιβάλλον και συνθήκες που θα τους εξασφαλίσουν όσο το δυνατό καλύτερη ποιότητα ζωής.
Να μπορούν να ζήσουν με σεβασμό, αξιοπρέπεια και κατανόηση.
Να έχουν εισόδημα που να τους εξασφαλίζει ικανοποιητικές συνθήκες διαβίωσης.
Το περιβάλλον όπου ζούνε να είναι προσαρμοσμένο στις ανάγκες τους.
Να μην αισθάνονται στο περιθώριο.
Να στηρίζουμε την οικογένεια για να μην απομακρύνει τον ηλικιωμένο από το σπίτι τους.
Να στηρίζουμε τους ίδιους τους ηλικιωμένους για να αποδεχτούν τα γηρατειά τους, να αισθάνονται περήφανοι για αυτά και να μην ντρέπονται.
Να είναι εύκολη η πρόσβασή τους στους χώρους όπου πρόκειται να ζητήσουν ιατρική και φαρμακευτική βοήθεια.
Στις μικρές και απομακρυσμένες κοινωνίες να δημιουργηθούν δομές και δίκτυα υποστήριξης και προστασίας της Τρίτης Ηλικίας.
Είμαι σίγουρη πως όταν υπάρχει θέληση μπορούμε να πετύχουμε πολλά πράγματα, γιατί οι άνθρωποι για να υπάρξουν έχουν ανάγκη απο δύο συναισθήματα την εκτίμηση για τον εαυτό τους και την εκτίμηση των άλλων για αυτούς, δύο συναισθήματα που όπως φαίνεται τραυματίζονται σοβαρά στα γεράματα.
(*) Η Άρια Σεβλιανού είναι Κοινωνική Λειτουργός του Κέντρου Υγείας Σκιάθου
ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ