SKIATHOS Ο καιρός σήμερα

Η ΠΕΙΡΑΤΕΙΑ ΣΤΙΣ ΣΠΟΡΑΔΕΣ ΜΕΤΑ ΤΟ 1821 | του Γιώργου Σανιδά

2021-08-01 10:58:36
Μετά την αποτυχία της Επανάστασης του 1822 στον Όλυμπο, χιλιάδες ένοπλοι Θεσσαλομακεδόνες αγωνιστές με τις φαμίλιες τους, βρήκαν καταφύγιο στις αφύλακτες απ’ τους Οθωμανούς Σποράδες. Η μεγάλη ανέχεια τους οδήγησε σε λεηλασίες στα νησιά και σε συγκρούσεις με τους κατοίκους τους οι οποίοι ζητούσαν συνεχώς αλλά μάταια, τη βοήθεια απ’ τις προσωρινές κυβερνήσεις της περιόδου 1822-1827. Πάντως στη ‘’μάχη της Σκιάθου’’ το 1823, οι πειρατές απέτρεψαν τον ναύαρχο πασά Χοσρέφ Τοπάλ να ανακαταλάβει τις Σποράδες. Την 25η Οκτωβρίου του έτους 1828 αρχίζει η δίωξη των πειρατών στο Αιγαίο από τον Καποδίστρια που επικαλείται μάλιστα και την βοήθεια των ξένων δυνάμεων. Κυριότερες βάσεις των πειρατών του Αρχιπελάγους ήταν η Γραμβούσα στην Κρήτη και οι Βόρειες Σποράδες. Για να αντιμετωπίσει την πειρατεία στις Σποράδες ο Καποδίστριας κάλεσε τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο, το ναύαρχο Ανδρέα Μιαούλη και τον πλοίαρχο Αντώνιο Κριεζή. Στις 23/1/ 1828 έδωσε εντολή στο Μιαούλη να σπεύσει στα νησιά Σκόπελο, Σκιάθο, Σκύρο και Ηλιοδρόμια, και να πατάξει με κάθε τρόπο την πειρατεία. Ο Μαυροκορδάτος στις 13 Φεβρουαρίου 1828, υπέβαλλε στον Καποδίστρια έκθεση σύμφωνα με την οποία στα τρία νησιά των Βορείων Σποράδων υπήρχαν 2.500 άνδρες και 200 σχεδόν οικογένειες αυτών. Τα πλοία τους ήταν 80, από τα οποία μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν τα μισά. Στις 17 Φεβρουαρίου 1828, ο Καποδίστριας απεύθυνε διαταγή προς τους οπλαρχηγούς των Σποράδες να πάψουν την πειρατεία και ταυτόχρονα τους καλούσε να ακολουθήσουν τον Μιαούλη στη Σαλαμίνα και να ενταχθούν στο νόμιμο στράτευμα. Στις 18 Φεβρουαρίου, ο Μιαούλης αναχώρησε από τον Πόρο, με στολίσκο που τον αποτελούσε το δίκροτο «Ελλάς», οι κανονιοφόροι «Φιλελληνίς» και «Βαυαρία» και μια ένοπλη τράτα. Στις 19 έφτασε στη Σκόπελο, όπου συγκέντρωσε 41 πλοία που βρήκε στο λιμάνι και τους όρμους του νησιού. Κατόπιν μετέβη στη Σκιάθο, όπου και κατάσχεσε 38 πλοία που μπόρεσε να βρει εκεί. Ο ναύαρχος από τα πλοία που κατάσχεσε 41 έκαψε ή βύθισε, 29 έστειλε στον Πόρο για να κριθούν για την νομιμότητα της ναυσιπλοΐας τους, 6 πήρε μαζί του (3 για επισκευή και 3 για να χρησιμοποιηθούν στον αποκλεισμό της Χίου) ενώ τα άλλα τρία καταστράφηκαν από τους ανέμους. Αμέσως μετά αναχώρησε για τη Χίο (28/2ου) προκειμένου να την υπερασπιστεί από τους Τούρκους. Ωστόσο, οι δημογέροντες της Σκοπέλου απέστειλαν επιστολή με την οποία ζητούσαν και πάλι συνδρομή για να αντιμετωπιστούν οι εναπομείναντες πειρατές στο νησί τους, οι οποίοι με την αναχώρηση του Μιαούλη, είχαν αποθρασυνθεί και είχαν προχωρήσει σε ακόμα μεγαλύτερες καταστροφές και αυθαιρεσίες. Έτσι ο Καποδίστριας τον Μάρτιο του 1828, ανέθεσε στους Αναστάσιο Παπαλουκά και Αντώνιο Κριεζή (το δεξί χέρι του Μιαούλη) τη μεταφορά των πειρατών σε στρατόπεδο στην Ελευσίνα. Οι πειρατές Στυργιανός και Ιωάννης και Θεόδωρος Καρπούζης, παρακούοντας τις υποδείξεις του Κριεζή, παρέμειναν στη Σκόπελο προκαλώντας τους κατοίκους. Τότε οι δημογέροντες με την απειλή των όπλων τους συνέλαβαν και τους έστειλαν στην Αίγινα για να δικασθούν. Ταυτόχρονα όμως άλλοι 200 ληστές κρύφτηκαν στα βουνά της Σκοπέλου για να μην αναχωρήσουν για την Ελευσίνα. Τέλος ο Καρατάσος με τους 200 στρατιώτες του στη Σκιάθο, με την πρόφαση ότι υπάρχουν Τούρκοι στο Τρίκερι από τους οποίους κινδύνευαν οι οικογένειές τους, αρνήθηκε να μεταβεί στην Ελευσίνα. Έτσι και μετά την μεταφορά των περισσοτέρων πειρατών, στις Βόρειες Σποράδες παρέμεινε ένας μικρός αριθμός, από κάποιους που δεν υπάκουσαν στις διαταγές και άρχισαν να επιδίδονται εκ νέου στην τακτική της πειρατείας Στις 10/5/28 σε κοινή αναφορά από τα νησιά Σκοπέλου, Σκύρου και Σκιάθου γνωστοποιείται ότι οι εναπομείναντες πειρατές τα εξουσιάζουν ακόμα. Επίσης, στις 16/6/28, οι δημογέροντες Σκοπέλου αναφέρουν στον επίτροπο Βορείων Σποράδων Αναστάσιο Λόντο, ότι η πειρατεία έχει αναζωπυρωθεί. Αιτία είναι οι πειρατές που δραπέτευσαν από την Ελευσίνα και εγκαταστάθηκαν στην Σκιάθο και το ερημονήσι κυρά Παναγιά. Η πειρατεία στο Αρχιπέλαγος γενικά, συνεχίστηκε και μετά το Πρωτόκολλο της ανεξαρτησίας του Ελληνικού κράτους (γνωστό και ως Πρωτόκολλο του Λονδίνου του 1830). Υπολογίζεται πως κράτησε ως το 1850….