Είναι ίσως η δεύτερη φορά τα τελευταία χρόνια όπου ένα πολιτικό – οικονομικό γεγονός τέμνει κάθετα το πολιτικό σύστημα. H πρώτη φορά ασφαλώς ήταν η υπογραφή του πρώτου μνημονίου, το Καστελόριζο και η είσοδος του ΔΝΤ και της τρόικας στην Ελλάδα. Από το 2010 και μετά συνέβησαν κοσμοϊστορικές αλλαγές στα κόμματα, δημιουργήθηκαν νέοι πόλοι εξουσίας, νέοι πολιτικοί σχηματισμοί, ετερόκλητες συμμαχίες. Ακόμη και το παραδοσιακό δίπολο αριστερά – δεξιά εξαφανίστηκε στις μυλόπετρες των μνημονίων αφού υπήρξε κυβέρνηση ΝΔ – ΠΑΣΟΚ (των άλλοτε εχθρών) αλλά και κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ που ουδείς μπορούσε να φανταστεί ότι θα γίνει πριν από το 2015. Το δεύτερο γεγονός που αναδιατάσσει τον πολιτικό χάρτη είναι ασφαλώς η συμφωνία των Πρεσπών, ένα ευαίσθητο εθνικό θέμα που ταλανίζει τη χώρα σχεδόν τριάντα χρόνια. Τρία μόλις 24ωρα από τα όσα συνέβησαν στο χωριό Ψαράδες, και τα κόμματα προσπαθούν να κάνουν αποτίμηση των κερδών και των ζημιών και να προβλέψουν το μέλλον. Αλλωστε, με τις εκλογές να είναι προ των πυλών (είτε σύντομα, είτε σε 10 μήνες) όλοι κάνουν «ταμείο» και σχεδιάζουν τις επόμενες κινήσεις τους.

ΣΥΡΙΖΑ

Το κυβερνών κόμμα έχει να αντιμετωπίσει μια περίεργη κατάσταση, και το αποτέλεσμα της ψήφου δυσπιστίας στη Βουλή, παράλληλα με την υπογραφή της συμφωνίας, είναι δύσκολο να αποτιμηθεί. Θα πρέπει να περάσει καιρός μέχρι να δουν στο Μαξίμου και στην Κουμουνδούρου προς τα πού γέρνει η πλάστιγγα. Αρχικά θα πρέπει να είναι ευχαριστημένοι διότι συσπείρωσαν τους βουλευτές τους, τις τάσεις που υπάρχουν μέσα στο κόμμα και κυρίως το αριστερό κομματικό τους ακροατήριο. Οι γκρίνιες για τα σκληρά οικονομικά μέτρα, το μεσοπρόθεσμο, τις περικοπές στις συντάξεις ήταν στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας και πεδίο πολιτικών ζυμώσεων εντός του ΣΥΡΙΖΑ. Οι «53» είχαν αρχίσει να αντιδρούν, βουλευτές ήταν στα… κάγκελα και γενικώς υπήρχε μια αναταραχή η οποία μάλιστα είχε εκφραστεί στο πρόσφατο «μασάζ» που είχε κάνει ο Ευκλείδης Τσακαλώτος στην Κ.Ο. Η υπόθεση των Σκοπίων, ένα θέμα με «αριστερό» περιεχόμενο, έδωσε τη δυνατότητα σε όλους να απονείμουν τα εύσημα στον Αλέξη Τσίπρα για την πολιτική του τόλμη. Οι αριστεροί του ΣΥΡΙΖΑ, που ποτέ δεν έκρυψαν την επιθυμία τους να λυθεί το θέμα του ονόματος, ακόμη και με σκέτο «Μακεδονία», σίγουρα θα είναι ευχαριστημένοι με τη συμφωνία των Πρεσπών. Από την άλλη, έντονος προβληματισμός επικρατεί για τη «διάρρηξη» της σχέσης που είχε κτίσει ο ΣΥΡΙΖΑ με ένα μεγάλο μέρος του λεγόμενου «πατριωτικού» κέντρου. Και κυρίως ο φόβος κατάρρευσης των ποσοστών Βόρεια Ελλάδα όπου ήδη οι μετρήσεις δίνουν μια τραγική εικόνα, στα όρια της «εξαφάνισης». Ο Ν. Κοτζιάς επιχείρησε να διασκεδάσει τις εντυπώσεις λέγοντας ότι έχει δικές του μετρήσεις που δείχνουν ότι οι μισοί Ελληνες θέλουν τη συμφωνία, όμως, η εικόνα είναι διαφορετική. Στο Μαξίμου εκτιμούν ότι μπορεί να αναστραφεί με το πέρασμα των μηνών και κυρίως με τη βελτίωση της καθημερινότητας που θα αλλάξει το κλίμα και θα καλύψει το «Μακεδονικό». Μένει να επιβεβαιωθούν οι εκτιμήσεις του.

Νέα Δημοκρατία

Η απόφαση του Κυριάκου Μητσοτάκη να καταθέσει πρόταση δυσπιστίας κατά της κυβέρνησης χρεώνεται στα θετικά για τη ΝΔ, αν και κάποιοι εκτιμούν ότι σπαταλήθηκε χωρίς λόγο. Όμως, στη Βουλή συσπειρώθηκαν όλοι οι βουλευτές, ακόμη και όσοι είχαν ενδοιασμούς για το αν θα έπρεπε να στηρίξουν μια συμφωνία με τα Σκόπια. Και Μητσοτάκης, και Ντόρα, και Σαμαράς και Καραμανλής και όλες οι τάσεις της ΝΔ εμφανίστηκαν ενωμένες, κάτι που στην Κουμουνδούρου θεωρούν ιδιαίτερα θετικό στην πορεία προς τις κάλπες. Από την άλλη, η απόφαση να καταδικάσουν τη συμφωνία, ανεβάζοντας τους τόνους για τη μακεδονική γλώσσα και για την εθνότητα, μένει να μετρηθεί στο άμεσο μέλλον. Η αξιωματική αντιπολίτευση κατηγορείται από την αριστερά ως πατριδοκάπηλη κι ότι ψαρεύει στα θολά νερά του εθνικισμού. Και παράλληλα ότι έφυγε από την εθνική γραμμή που είχε χαραχτεί τα προηγούμενα χρόνια ενώ κατηγορείται ο Κυριάκος Μητσοτάκης για διγλωσσία. Επειδή, όπως είχε πει εμμέσως ο Ν. Βούτσης «οι ψήφοι δεν βρομάνε», μένει να κριθεί η ΝΔ στην κάλπη και να φανεί αν κερδίζει από τη στάση της στο Μακεδονικό. Ένα είναι σίγουρο. Ότι όσοι σχεδίαζαν τη δημιουργία νέου δεξιού κόμματος, της περίφημης «Λέγκας του Βορρά» θα πρέπει να το ξανασκεφτούν. Αλλωστε, οι περισσότεροι συντάχθηκαν πίσω από τη ΝΔ κατά της συμφωνίας.

Κεντροαριστερά

Δεν τους έφταναν τα προβλήματα στις σχέσεις κομμάτων, προσώπων και τάσεων, ήρθε και το Μακεδονικό να αναδείξει το τεράστιο λάθος που έγινε στην Κεντροαριστερά με το εγχείρημα του Κινήματος Αλλαγής. Δηλαδή το γεγονός ότι έβαλαν μπροστά το κάρο από το βόδι. Δεν έφτιαξαν δηλαδή ένα ενιαίο κόμμα, με ενιαία κοινοβουλευτική ομάδα και όργανα που θα παίρνουν αποφάσεις, ακούγοντας βεβαίως και τις τάσεις (όπως έκανε κι ο ΣΥΡΙΖΑ όταν κατάλαβε πως γίνεται κόμμα εξουσίας). Η συμφωνία των Πρεσπών ήρθε να ταράξει τα νερά και να δημιουργήσει τις διαλυτικές τάσεις που όλοι έβλεπαν αλλά δεν ήθελαν να πιστέψουν. Την πόρτα της εξόδου του Ποταμιού από το ΚΙΝΑΛ άνοιξε χθες ο Γρηγόρης Ψαριανός και μέχρι τα τέλη του μήνα θα μπει η σφραγίδα του διαζυγίου. Από την άλλη, και ο Γιώργος Παπανδρέου κινείται εκτός της γραμμής Γεννηματά για τη συμφωνία, οπότε το πρόβλημα είναι πολλαπλό. Στόχος του Κινήματος Αλλαγής είναι να επαναπατρίσει το λεγόμενο «πατριωτικό ΠΑΣΟΚ» που τα προηγούμενα χρόνια πήγε μαζικά στον ΣΥΡΙΖΑ. Η συμφωνία για το όνομα είναι αυτό που περίμεναν όλοι όσοι πίστεψαν στην κυβέρνηση κι αυτή τους απογοήτευσε. Είναι η αφορμή για την επιστροφή στη… βάση κι αυτός ήταν ο λόγος που η Φώφη Γεννηματά είπε «όχι» σε βασικές προβλέψεις της συμφωνίας, όπως η γλώσσα και η εθνότητα. Ενδεχομένως να χάσει ψήφους από τους νέους ή τους πιο εκσυγχρονιστές, αλλά θέλουν να ξαναφέρουν πίσω τους «νοικοκυραίους», κι αυτός είναι κορυφαίος στόχος. Αλλά και για έναν άλλο λόγο: Γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ μεταλλάσσεται σταδιακά από ένα αριστερό κόμμα σε σοσιαλδημοκρατικό και «φλερτάρει» ανοικτά με το ευρωπαϊκό σοσιαλιστικό κόμμα αφαιρώντας ζωτικό χώρο από το ΚΙΝΑΛ (ή το ΠΑΣΟΚ). Κάτι που δεν μπορεί η Φώφη να το αφήσει έτσι…