Μεταξύ 1768 και 1771, το Endeavour έγινε το πρώτο ευρωπαϊκό πλοίο που έφτασε στην Ανατολική Αυστραλία και περιέπλευσε τα κύρια νησιά της Νέας Ζηλανδίας.

Ωστόσο, ενώ ο James Cook καθιερώθηκε ως ένας από τους πιο διάσημους εξερευνητές, το πλοίο του χάθηκε στην αφάνεια και μετατράπηκε σε μεταγωγικό στρατευμάτων, σύμφωνα με την Daily Mail.

Στη συνέχεια το 1775 πουλήθηκε, μετονομάστηκε σε Lord Sandwich και τελικά βυθίστηκε στα ανοικτά των ακτών των ΗΠΑ το 1778, κατά τη διάρκεια του Αμερικανικού Πολέμου της Ανεξαρτησίας αναφέρουν οι ίδιες πηγές.

Τώρα, τα βυθισμένα ερείπια του Endeavour βρέθηκαν στο Νιούπορτ Χάρμπορ του Ρόουντ Άιλαντ, αφού οι ειδικοί τα ταύτισαν επίσημα με ένα ναυάγιο που ονομάζεται RI 2394.

Η ανακοίνωση έγινε από το Εθνικό Ναυτικό Μουσείο της Αυστραλίας (ANMM) σε μία νέα έκθεση. Σημειώνεται πως ολοκληρώθηκαν 25 χρόνια μελέτης.

H διευθύντρια του μουσείου, Ντάριλ Καρπ, δήλωσε: «Αυτή η τελική έκθεση είναι το αποκορύφωμα 25 ετών λεπτομερούς και σχολαστικής αρχαιολογικής μελέτης σε αυτό το σημαντικό πλοίο.

«Περιλαμβάνει υποβρύχια έρευνα στις ΗΠΑ και εκτεταμένη έρευνα σε ιδρύματα σε όλο τον κόσμο», πρόσθεσε ο ίδιος και σημείωσε: «Αυτή η τελική έκθεση σηματοδοτεί την οριστική μας δήλωση για το έργο».

Οι ειδικοί κατέληξαν στο συμπέρασμά τους αφού συνέκριναν το βυθισμένο πλοίο με ιστορικά σχέδια του Endeavour.

Ανακάλυψαν ξύλα των οποίων η τοποθέτηση αντιστοιχεί ακριβώς στις θέσεις των κύριων και των μπροστινών ιστών του Endeavour.

Οι μετρήσεις από το ναυάγιο συσχετίστηκαν επίσης με εκείνες που ελήφθησαν κατά τη διάρκεια μιας έρευνας του πλοίου του Cook το 1768.

Επιπλέον, η ανάλυση του ξύλου αποκάλυψε ότι είχε ευρωπαϊκή προέλευση, σύμφωνα με τα αρχεία για την επισκευή του Endeavour το 1776, αρκετά χρόνια μετά την αποστολή.

Ο αρχαιολόγος του Εθνικού Ναυτικού Μουσείου της Αυστραλίας (ANMM), Kieran Hosty, δήλωσε: «Οι δοκοί είναι βρετανικές δοκοί.

«Το μέγεθος όλων των ξύλινων δοκών είναι σχεδόν ίδιο με το Endeavour, και μιλάω για ακρίβεια χιλιοστών - όχι ίντσες, αλλά χιλιοστών».

Τα ευρήματα θα μπορούσαν να αποδειχθούν αμφιλεγόμενα, ωστόσο. Όταν το ANMM δημοσίευσε μια προκαταρκτική έκθεση το 2022 που αναγνώριζε το RI 2394 ως το Endeavour, οι ερευνητικοί τους εταίροι στο Έργο Θαλάσσιας Αρχαιολογίας του Ρόουντ Άιλαντ (RIMAP) αντέδρασαν. Σε δήλωσή της, ο RIMAP ισχυρίστηκε ότι ήταν ο επικεφαλής οργανισμός για τη μελέτη και ότι το εύρημα ήταν τόσο «πρόωρο».

Ο αρχαιολόγος Τζέιμς Χάντερ δήλωσε: «Το Lord Sandwich βυθίστηκε σκόπιμα ως πλοίο».

«Οι πιθανότητες να βρεθούν αντικείμενα που θα παρείχαν άμεση αναγνώριση, όπως μια καμπάνα, ήταν πολύ απίθανες. Και αυτό συμβαίνει επειδή οτιδήποτε είχε αξία θα είχε αφαιρεθεί από αυτό το πλοίο πριν βυθιστεί».

«Όμως, ό,τι έχει ανακτηθεί μέχρι τώρα υποδηλώνει ένα χρονικό πλαίσιο του 18ου αιώνα».

Ο αρχαιολόγος του ANMM, Kieran Hosty πρόσθεσε: «Δεν θα βρούμε ποτέ τίποτα σε αυτό το σημείο που να «φωνάζει» Endeavour. Δεν θα βρείτε ποτέ πινακίδα που να λέει «Ο Cook ήταν εδώ».

«Δεν θα δούμε ποτέ μια καμπάνα πλοίου με διαγραμμένο το Endeavour και χαραγμένο το Lord Sandwich. Έχουμε μια ολόκληρη σειρά από πράγματα που δείχνουν ότι το RI 2394 είναι το HMB Endeavour».

Μόνο περίπου το 15% του πλοίου έχει απομείνει, με τους ερευνητές να επικεντρώνονται τώρα σε ό,τι μπορεί να γίνει για την προστασία και τη διατήρησή του.

Σε δήλωσή της, το ANMM αναγνώρισε την «εξαιρετική ιστορική ανάλυση» του RIMAP, σύμφωνα με την Daily Mail.

Στη δήλωση αναφέρεται πως: «Αναγνωρίζουμε ότι ο RIMAP δέχεται ότι το RI 2394 μπορεί να είναι το Endeavour, αλλά δεν αποκλείει άλλες υποψήφιες τοποθεσίες ναυαγίων».

Η κα Καρπ αναγνώρισε επίσης το έργο της αρχαιολογικής ομάδας του ANMM, της Δρ. Kathy Abass στο Ρόουντ Άιλαντ και των Αρχών του Ρόουντ Άιλαντ.