Σύμφωνα με τον δικηγόρο Παύλος Ανδρεάδης-Παπαδημητρίου, συζητήθηκε την Τρίτη 17 Σεπτεμβρίου, ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου Βόλου (Περιφερειακή Έδρα Σκοπέλου, η οποία αντικατέστησε το καταργηθέν Ειρηνοδικείο Σκοπέλου), αίτηση λήψης ασφαλιστικών μέτρων σχετικά με την υπόθεση της ασφαλτοστρωμένης και εντός αιγιαλού ευρισκόμενης «οδού» στη θέση «Λιμνονάρι» της Σκοπέλου, για την παραχώρηση της οποίας κυκλοφόρησαν τον περασμένο Ιούλιο πλείστα δημοσιεύματα.

Προς αποκατάσταση της αλήθειας και πληρέστερη ενημέρωση των αναγνωστών που τυχόν ενδιαφέρθηκαν για την υπόθεση, πρέπει να σημειωθούν τα εξής:

Με βάση το νόμο, αιγιαλός είναι η ζώνη της ξηράς που βρέχεται από τις μέγιστες αλλά συνήθεις αναβάσεις των κυμάτων της θάλασσας. Πρόκειται δηλαδή για μία ζώνη της ξηράς, το εύρος της οποίας προκύπτει από το φυσικό φαινόμενο των κυμάτων που προσκρούουν στην ακτή. Η διοίκηση, λαμβάνοντας υπόψη το βασικό αυτό κριτήριο και ορισμένα άλλα που παρατίθενται στο νόμο, μεταξύ των οποίων και η τυχόν ύπαρξη νομίμως υφιστάμενων τεχνικών έργων, δύναται να προβεί σε καθορισμό των ορίων του αιγιαλού με διοικητική πράξη.

Στη θέση «Λιμνονάρι» της Σκοπέλου, η οποία βρίσκεται εντός δικτύου Natura 2000 (ΦΕΚ Β’ 4432/15.12.2017 – περιοχή «ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΣΚΟΠΕΛΟΣ» με κωδικό GR1430004), ο αιγιαλός έχει οριοθετηθεί με τη σχετική απόφαση της αρμόδιας επιτροπής (ΦΕΚ Β’ 343/06.11.2017).

Περί τα μέσα της δεκαετίας του 1990, διανοίχθηκε από τρίτα πρόσωπα οδός στην εν λόγω θέση, εντός αιγιαλού, η οποία ασφαλτοστρώθηκε λίγα έτη αργότερα. Η ύπαρξη της εν λόγω οδού —για την ακρίβεια του ασφαλτοστρωμένου τμήματος του εδάφους που κείται εντός αιγιαλού και ως εκ τούτου έχει επανακαλυφθεί από άμμο, εξαιτίας των κυμάτων— μνημονεύεται στην ως άνω απόφαση οριοθέτησης του αιγιαλού της θέσης «Λιμνονάρι». Συγκεκριμένα, αναφέρεται ότι λήφθηκε υπόψη για τον καθορισμό του αιγιαλού «η) το γεγονός ότι στη συγκεκριμένη περιοχή υπάρχουν παράκτια τεχνικά έργα (τοιχεία, κλίμακες, ασφαλτοστρωμένος δρόμος άνευ αδείας στο αρχείο της Υπηρεσίας μας)». Φυσικά, δια της μνείας μιας πραγματικής-διαμορφωθείσας κατάστασης, ουδόλως καθίσταται νόμιμη η ύπαρξη της εν λόγω οδού, ενώ για τον τελικό καθορισμό των ορίων αιγιαλού και παραλίας βαρύνουν (βλ. άρθρο 9 παρ. 1 περ. στ’ ν. 2971/2001 και ήδη άρθρο 5 παρ. 1 περ. στ’ ν. 5092/2024), μόνο τα νομίμως υφιστάμενα τεχνικά έργα, και όχι οποιαδήποτε τέτοια έργα, και για τον λόγο αυτό άλλωστε, η γραμμή του αιγιαλού στη θέση «Λιμνονάρι» καθορίσθηκε κατά τρόπο που περικλείει και την εν λόγω παρανόμως κατασκευασθείσα ασφαλτοστρωμένη «οδό».

Το ότι η εν λόγω οδός δεν κατασκευάστηκε νόμιμα, προκύπτει συνεπώς τόσο από την απόφαση καθορισμού αιγιαλού στην εν λόγω περιοχή, όσο και από έγγραφα της Κτηματικής Υπηρεσίας Μαγνησίας, αλλά και από το υπ’ αριθμ. πρωτ. 5180/14.08.2024 έγγραφο της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών, Πολεοδομίας και Περιβάλλοντος του Δήμου Σκοπέλου, σύμφωνα με το οποίο «από το αρχείο της Τεχνικής Υπηρεσίας του Δήμου μας, δεν προκύπτουν στοιχεία για εκτέλεση έργων ή εργασιών, από το Δήμο Σκοπέλου, διάνοιξης οδού ή ασφαλτόστρωσης έμπροσθεν ιδιοκτησίας Ευαγγέλου Γ. Λεμονή στην περιοχή «Λιμνονάρι» κτηματικής περιφέρειας της Κοινότητας Σκοπέλου, του Δήμου Σκοπέλου».

Εξάλλου, όπως είναι γνωστό, οι όμορες με των αιγιαλό επιχειρήσεις (καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος, ξενοδοχειακά καταλύματα κ.λπ.), μπορούν να ζητούν από την αρμόδια Κτηματική Υπηρεσία, την παραχώρηση του δικαιώματος απλής χρήσης του αιγιαλού που βρίσκεται έμπροσθεν αυτών, για την άσκηση της επιχειρηματικής τους δραστηριότητας. Το δε τμήμα του αιγιαλού που μπορεί να παραχωρηθεί ορίζεται ευθέως στο άρθρο 11 παρ. 3 ν. 5092/2024, κατά τρόπο δεσμευτικό για τη διοίκηση, ως εξής: «3. Το παραχωρούμενο τμήμα αιγιαλού και παραλίας σε όμορες επιχειρήσεις ή σωματεία οριοθετείται από: α) την προβολή των ορίων του χώρου όπου δραστηριοποιείται η επιχείρηση ή το σωματείο, όπως βαίνουν κάθετα προς την ακτογραμμή και από β) παράλληλη γραμμή τεσσάρων (4) μέτρων από την ακτογραμμή και την προβολή αυτής προς την επιχείρηση…». Πουθενά στο κείμενο του νόμου, αλλά ούτε και στην κατ’ εξουσιοδότηση αυτού εκδοθείσα ΚΥΑ (ΦΕΚ Β’ 2419/22.04.2024) που προβλέπει τις λεπτομέρειες για τις πράξεις παραχώρησης, δεν προβλέπεται ότι πρέπει να εξαιρεθεί της παραχώρησης, οποιοδήποτε παρανόμως υφιστάμενο τεχνικό έργο εντός του οριζόμενου από την ανωτέρω διάταξη τμήματος του αιγιαλού.

Συνεπώς, παρά τα όσα αναληθώς δημοσιεύτηκαν τον περασμένο Ιούλιο, η Κτηματική Υπηρεσία Μαγνησίας νομίμως παραχώρησε και το τμήμα του αιγιαλού που περιλαμβάνει την ανωτέρω «οδό» (ΑΔΑ: 91Ε8Η-ΟΗ2), αφού αυτή δεν υφίσταται εκεί νομίμως. Και δυνάμει ακριβώς αυτής της σύμβασης παραχώρησης, έλαβε χώρα η τοποθέτηση των κινητών αντικειμένων (ομπρελών και ξαπλωστρών), από την όμορη επιχείρηση «ΛΕΜΟΝΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ και ΣΙΑ Ε.Ε.».

Παρά ταύτα το θέμα έλαβε μείζονα δημοσιότητα, προεχόντως ύστερα από καταγγελίες παρακείμενης επιχείρησης και φυσικών προσώπων που συνδέονται με αυτή, στην οποία και οδηγεί η παρανόμως κατασκευασθείσα οδός. Ενώπιον της διοίκησης και των εισαγγελικών αρχών, αλλά και του Ειρηνοδικείου Σκόπελου, τέθηκε το ζήτημα της προσβολής του δικαιώματος των πολιτών να απολαμβάνουν την κοινή χρήση της εν λόγω παρανόμως διανοιχθείσας «οδού» και μάλιστα να διέρχονται από αυτήν με τα οχήματά τους (!). Υφίσταται όμως πράγματι τέτοιο δικαίωμα;

Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 13 παρ. 4 ν. 3937/2011 (ΦΕΚ Α’ 60/31.03.2011), απαγορεύεται η κυκλοφορία μηχανοκίνητων οχημάτων εκτός νομίμου οδικού δικτύου σε οικολογικά ευαίσθητες περιοχές, όπως ο εν λόγω αιγιαλός, που στη συγκεκριμένη περίπτωση βρίσκεται σε περιοχή του δικτύου Natura 2000. Ειδικότερα προβλέπεται ότι:

«4.         α) Δεν επιτρέπεται η κίνηση μηχανοκίνητων οχημάτων εκτός οδικού δικτύου σε οικολογικά ευαίσθητες εκτάσεις, όπως ενδεικτικά, μόνιμες ή εποχικές λίμνες και τέλματα και οι ακτές τους, ο αιγιαλός, οι αμμοθίνες, ποτάμια, ρέματα και ρυάκια, δάση, λιβάδια, βοσκότοποι, οι οικότοποι προτεραιότητας του παραρτήματος Ι της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, καθώς και σε μονοπάτια που βρίσκονται σε τέτοιες περιοχές.

Εξαιρείται η απολύτως αναγκαία κίνηση για την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών και ατυχημάτων, πυρκαγιών, καθώς και για λόγους εθνικής ασφάλειας και άμυνας, καθώς και οχημάτων του φορέα διαχείρισης των περιοχών αυτών. Εξαιρείται επίσης, η απολύτως αναγκαία κίνηση για την πρόσβαση σε καλλιεργούμενες εκτάσεις, για την εξυπηρέτηση της ποιμενικής κτηνοτροφίας και για τη διενέργεια υλοτομιών και τη μεταφορά δασικών προϊόντων ή εργαλείων επαγγελματικής αλιείας και υδατοκαλλιέργειας.

Επιτρέπεται επίσης η κίνηση οχημάτων χιονιού σε πίστες χιονοδρομικών κέντρων.

β) Δεν επιτρέπεται η, μέσω της κίνησης μηχανοκίνητων οχημάτων, αυτόβουλη δημιουργία νέων ή η επέκταση υφιστάμενων δρόμων σε δασικά, χορτολιβαδικά και παράκτια οικοσυστήματα.»

Εξάλλου, σύμφωνα με όσα προβλέπονται στο άρθρο 18 άρθρου 18 παρ. 5 και 6ν. 5092/2024, έργα που έχουν κατασκευαστεί παρανόμως στον αιγιαλό, κατεδαφίζονται σύμφωνα με τις διατάξεις που διέπουν την κατεδάφιση αυθαίρετων κατασκευών, γίνονται δε όλες οι απαραίτητες ενέργειες για την αποκατάσταση του αιγιαλού στην προηγούμενη, φυσική του κατάσταση.

Επομένως, δικαίωμα κίνησης μηχανοκίνητων οχημάτων σε μη νομίμως υφιστάμενη οδό εντός αιγιαλού, δεν υφίσταται. Τέτοιο δικαίωμα κίνησης εκτός νομίμως υφιστάμενου οδικού δικτύου, παρέχεται μόνο στους οδηγούς οχημάτων έκτακτης ανάγκης. Προς διασφάλιση αυτού του δικαιώματος και μόνο, κινήθηκε περί τα τέλη Ιουλίου η Κτηματική Υπηρεσία Μαγνησίας, που έχει αρμοδιότητα διαχείρισης και προστασίας του αιγιαλού, και τροποποίησε την αρχική σύμβαση παραχώρησης του αιγιαλού στην εν λόγω θέση, αφαιρώντας από την παραχώρηση το τμήμα του αιγιαλού που περιλαμβάνει την παρανόμως υφιστάμενη οδό (ΑΔΑ: 9Φ9ΞΗ-ΖΕΙ), αλλά διευκρινίζοντας με το με αρ. πρωτ. 89269 ΕΞΕ 2024/22.07.2024 έγγραφό της προς τον Δήμο Σκοπέλου, ότι η τροποποίηση έλαβε χώρα αποκλειστικά προς το σκοπό της διασφάλισης της πρόσβασης οχημάτων δημοσίας χρήσης, οχημάτων και αμαξιδίων ΑΜΕΑ, καθώς και οχημάτων άμεσης ανάγκης. Ζήτησε δε από τον Δήμο Σκοπέλου, “όπως ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα προστασίας και ασφάλειας των λουομένων, των εργαζομένων και όσων γενικά κινούνται στο χώρο αυτό, πιθανότατα με κάποια σήμανση ή μπάρα που θα επιτρέπει τη διέλευση φορτηγών οχημάτων σε συγκεκριμένες ώρες κλπ, έτσι ώστε να διασφαλίζεται η ελεύθερη πρόσβαση των οχημάτων χωρίς όμως να γίνεται κατάχρηση που θα δυσχεραίνει τη λειτουργία της υφιστάμενης επιχείρησης.

Σε συνέχεια τούτων, τα κινητά αντικείμενα που υπήρχαν στο επίμαχο τμήμα του αιγιαλού αφαιρέθηκαν, αφού πλέον δεν υπήρχε σύμβαση παραχώρησης για αυτό, ενώ ο Ειρηνοδίκης Βόλου, δια της από 25.07.2024 προσωρινής διαταγής του, διέταξε μόνο την απομάκρυνση κινητών αντικειμένων από τον επίμαχο χώρο, για τον οποίο πλέον δεν υφίστατο παραχώρηση απλής χρήσης.

Συνεπώς, όσα έχουν κατά τα λοιπά δημοσιευθεί, περί δήθεν «αυθαιρεσίας» υπηρεσιών και διοικούμενων, περί μη ανταπόκρισης των αρμοδίων υπηρεσιών και περί δήθεν περιορισμού της κυκλοφορίας οχημάτων (που ούτως ή άλλως απαγορεύεται εντός αιγιαλού, και μάλιστα επί οδού που τυγχάνει κατά νόμο κατεδαφιστέα), είναι αναληθή.