Oι Κλεφταρματωλοί στις Σποράδες και ο Αλή Πασάς |Γράφει ο Γιώργος Σανιδάς
2024-05-25 06:27:47Οι Βόρειες Σποράδες, όπως έχουμε γράψει πολλές φορές, αποτελούσαν στα προεπαναστατικά χρόνια το καταφύγιο και το ορμητήριο εναντίον των Οθωμανών του καταδρομικού-πειρατικού στολίσκου («Μαύρη Μοίρα»- 70 πλοιάρια, 1400 άντρες) των κλεφταρματωλών του Ολύμπου με αρχηγό τον Γιάννη Σταθά από το Βάλτο της Αιτωλοακαρνανίας και υπαρχηγό τον ξακουστό Νικοτσάρα.
Ο Αλή Πασάς ήταν έξαλλος με τα τεκταινόμενα στα νησιά και προέβαινε συνεχώς με τους Αλβανούς του σε φοβερές αγριότητες στον Όλυμπο κατά του άμαχου πληθυσμού ως αντίποινα για τη δράση των αρματολών στη θάλασσα.
Ωστόσο μια απροσδόκητη ήττα του καπετάν Πασά, που στάλθηκε με δύο κορβέτες και μια φρεγάτα για να καταστρέψει τη φωλιά των πειρατών στα ελεύθερα νερά αλλά έπεσε επάνω στον Κολοκοτρώνη (!) και την αγγλική φρεγάτα «Sea Horse»… , τον ανάγκασε να αποσύρει τους άντρες του απ’ τον Όλυμπο.
Μεταξύ των οπλαρχηγών στις Σποράδες ήταν και ο παπα Θύμιος Βλαχάβας (1770-1809) από την Ασπροκκλησιά Καλαμπάκας. Στις 29/5/1908 είχε σχεδιάσει την έναρξη της Επανάστασης κατά του παντοδύναμου Αλή Πασά που την ίδια περίοδο ουσιαστικά ελέγχει όλη τη Νότιο Βαλκανική. Τον Βλαχάβα πρόδωσε ο αρματολός εκ Μετσόβου Δεληγιάννης κι αναγκάστηκε να ξανακαταφύγει στις Σποράδες. Από εκεί τον ξετρύπωσε με ψεύτικο φιρμάνι ο Αλής πως τον καλούσαν τάχα σε σύσκεψη οπλαρχηγών οι Λαζαίοι. Σαν βγήκε στη στεριά του έστησαν ενέδρα, τον έπιασαν, του έσπασαν τα κόκκαλα και τον τεμάχισαν σε τέσσερα κομμάτια.
Τον ‘’χαλασμό’’ του παπα- Θύμιου απ’ τον ‘’βεζίρ’’ Αλή Πασά αποτύπωσε κι ο Αλβανός μουσουλμάνος δημοτικός ποιητής Χατζή Σερχέτη που έγραψε στα ελληνικά το έπος ‘’ΑΛΗΠΑΣΙΑΣ’’ σε 4500 στίχους και αποθησαύρισε ο Κων/νος Ν. Σάθας στο ιστορικό δοκίμιο ‘’ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΟΥΜΕΝΗ ΕΛΛΑΣ’’ το οποίο εκδόθηκε στην Αθήνα «εκ της τυπογραφίας των τέκνων Ανδρέου Κορομηλά» το 1869.
Ο ποιητής μνημονεύει την άφιξη του Βλαχάβα για δεύτερη φορά στις Σποράδες όπου όμως και:
‘’πάλαι του μπήκε ο δαίμονας και τον ανακατεύει’’
Και απ’ τη Μαύρη Μοίρα:
‘’στη Σκιάθο και στη Σκόπελο, καράβια τους γυρεύει’’
λέγοντας:
«καράβια να μου δώσετε να κλείσω το μπουγάζι
Να γκεζερώ στη θάλασσα, ο κόσμος να τρομάζει
Από τες τέσσερες μεριές τες θάλασσες να κλείσω
Τούρκους σε τούτα τα νερά ποτέ να μην αφήσω…»