του Παναγιώτη Στάθη Ένα εμβληματικό νομοσχέδιο, ουσιαστικής μεταρρύθμισης του οικογενειακού Δικαίου μετά από περίπου 40 χρόνια , έρχεται άμεσα προς διαβούλευση και ψήφιση στη Βουλή. Ο υπουργός Δικαιοσύνης Κώστας Τσιάρας, αναλαμβάνοντας την πολιτική ευθύνη να αγγίξει ένα θέμα με τεράστιο κοινωνική επιρροή, έχει σχηματοποιήσει, με τη βοήθεια της νομοπαρασκευαστικής επιτροπής, ένα νομοσχέδιο που αφορά την αποκαλούμενη "συνεπιμέλεια” (ο αληθής όρος είναι από κοινού άσκηση γονικής μέριμνας) το οποίο, σύμφωνα με τις πρώρες ενδείξεις συναντά την αποδοχή , ολική ή μερική, του κοινοβουλευτικού τόξου. Το νομοσχέδιο, σύμφωνα με πληροφορίες, θα παρουσιαστεί το επόμενο διάστημα στο υπουργικό συμβούλιο και εν συνεχεία θα βγει σε δημόσια διαβούλευση, η δε ψήφισή του τοποθετείται στα τέλη Φεβρουαρίου ή λίγο αργότερα.

Τι αλλάζει

Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες: - με το νέο νομοσχέδιο το παιδί θα πρέπει να έχει επικοινωνία τουλάχιστον το 1/3 της βδομάδας, του μήνα ή του έτους με τον γονέα που δεν έχει την επιμέλεια. Το 1/3 είναι το πλαφόν πάνω στο οποίο μπορεί να χτιστεί επιπλέον χρόνος επικοινωνίας. - καθορίζονται από κοινού κρίσιμα θέματα για την ανατροφή των παιδιών, όπως για παράδειγμα η επιλογή σχολείου, η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, η ονοματοδοσία, ο τόπος διαμονής καθώς και άλλα θέματα που αφορούν την καθημερινότητά τους. - Για πρώτη φορά εισάγεται επίσης ο όρος της αποξένωσης. Προβλέπεται, συγκεκριμένα, ειδική μέριμνα ώστε να μην υπάρξει γονεϊκή αποξένωση. Όπως προβλέπεται, το δικαστήριο θα πρέπει να συνεκτιμά για την απόφαση του, που αφορά τη σχέση γονιού-τέκνου, την ικανότητα και πρόθεση καθενός από τους γονείς να σέβεται τα δικαιώματα του άλλου, την εν γένει συμπεριφορά του κατά το προηγούμενο διάστημα, αλλά κυρίως την αποτροπή αποξένωσης του παιδιού από τον γονιό που δεν μένει μαζί του. - Προβλέπεται πως "οι γονείς δεν έχουν το δικαίωμα να εμποδίζουν την επικοινωνία του τέκνου με τρίτους που έχουν αναπτύξει μαζί του κοινωνικοσυναισθηματική σχέση οικογενειακής φύσης, εφόσον με την επικοινωνία εξυπηρετείται το συμφέρον του τέκνου". - Καθιερώνεται ο θεσμός του "οικογενειακού διαμεσολαβητή", ο οποίος θα αναλαμβάνει εξωδικαστικά τις διαφωνίες μετά διαζευγμένων γονέων. Δηλαδή θα αναλαμβάνει τον διακανονισμό και την επίλυση των όποιων τριβών και αντιδικιών εκτός δικαστηρίων, ειδικός διαμεσολαβητής, από αυτούς που ήδη υπάρχουν και στους οποίους ανατίθεται η λύση και αυτών των ευαίσθητων οικογενειακών διαφορών. - Το δικαστήριο μπορεί να διατάξει πραγματογνωμοσύνη ή να ληφθεί οποιοδήποτε άλλο πρόσφορο μέτρο όπως διαταγή διαμεσολάβησης ή επανάληψή της. Με την απόφαση του δικαστηρίου μπορεί να ορίζεται και ο "οικογενειακός διαμεσολαβητής", ο οποίος θα αναλάβει να δράσει πυροσβεστικά μεταξύ των διαφωνιών που έχουν οι διαζευγμένοι γονείς. - Αν το ζήτημα δεν επιλυθεί εξωδικαστικά τότε κυριαρχικά αποφασίζει το δικαστήριο. Για την λήψη της απόφασής του το δικαστήριο λαμβάνει υπόψη του έως τότε δεσμούς του τέκνου με τους γονείς και τους αδελφούς του, καθώς και τις τυχόν συμφωνίες που έκαναν οι γονείς του τέκνου σχετικά με την άσκηση της γονικής μέριμνας.

Αφαίρεση επιμέλειας

Σύμφωνα με το προσχέδιο με τις νέες διατάξεις προβλέπεται ακόμη και η αφαίρεση επιμέλειας στις εξής έξι περιπτώσεις: α) υπαίτια μη συμμόρφωση προς αποφάσεις και πράξεις δικαστικών αρχών που αφορούν στο τέκνο ή προς τυχόν υπάρχουσα συμφωνία των γονέων για την άσκηση της γονικής μέριμνας, β) διατάραξη της συναισθηματικής σχέσης του τέκνου με τον άλλο γονέα και την οικογένειά του και η με κάθε τρόπο πρόκληση αποξένωσης του τέκνου από αυτούς, γ) υπαίτια παράβαση των όρων της συμφωνίας των γονέων ή της δικαστικής απόφασης για την επικοινωνία του τέκνου με τον γονέα με τον οποίο δεν διαμένει και η με κάθε άλλο τρόπο παρεμπόδιση της επικοινωνίας, δ) κακή άσκηση και η υπαίτια παράλειψη της άσκησης του δικαιώματος επικοινωνίας από τον δικαιούχο γονέα, ε) αδικαιολόγητη άρνηση του γονέα να καταβάλλει την διατροφή που επιδικάστηκε στο τέκνο από το δικαστήριο ή συμφωνήθηκε μεταξύ των γονέων, στ) τέλεση υπό οποιαδήποτε μορφή ενδοοικογενειακής βίας του γονέα προς το τέκνο.

Το "point system"

Ο Υπουργός Δικαιοσύνης μιλώντας χθές στους Πρωινούς Τύπους του Αντ1 επεσήμανε ότι "θα υπάρχει και point system για να βλέπει ο δικαστής αν τηρούνται οι όροι που έχουν συμφωνηθεί και αν χρειαστεί να γίνονται μεταβολές ή ακόμη και αφαίρεση της από κοινού μέριμνας. Κριτήρια θα είναι μεταξύ άλλων: η ενδοοικογενειακή βία, η τήρηση των όρων της κοινής μέριμνας και η καταβολή της διατροφής", ενώ τόνισε πως "όταν υπάρξει τελεσίδικη απόφαση για ενδοοικογενειακή βία, δεν θα υπάρχει δικαστήριο που να δώσει έστω ένα προνόμιο στην πλευρά του θύτη". Ο Κώστας Τσιάρας συμπλήρωσε ότι η αποκαλούμενη ως συνεπιμέλεια (διευκρίνισε ότι η εν λόγω λέξη ως όρος δεν περιλαμβάνεται στο νομοσχέδιο) είναι κάτι που ισχύει σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, αλλά όχι στην Ελλάδα, καθώς δεν έχει υπάρξει επί δεκαετίες εκσυγχρονισμός του νομικού πλαισίου.